Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, chiến dịch Điện Biên Phủ là một trong những chiến dịch được Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh đặc biệt quan tâm. Chiến dịch Điện Biên Phủ là nơi Người dành trọn tâm trí, kể từ khi chiến dịch hình thành đến khi chiến dịch kết thúc. Chiến thắng Điện Biên Phủ đặt dấu chấm hết cho chế độ thực dân Pháp trên đất nước ta và trên toàn bán đảo Đông Dương. Nếu không có chiến thắng Điện Biên Phủ thì không thể có Hiệp định Giơnevơ về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Đông Dương. Thắng lợi của 9 năm kháng chiến trường kỳ, đỉnh cao là chiến thắng Điện Biên Phủ đã góp phần to lớn bảo vệ và phát triển những thành quả của Cách mạng Tháng Tám, trở thành tiếng kèn xung trận, là niềm tự hào của các dân tộc thuộc địa.

Lịch sử thế giới đã từng diễn ra nhiều trận đánh rất nổi tiếng, quy mô sử dụng lực lượng lớn hơn trận Điện Biên Phủ rất nhiều song về tầm vóc và ý nghĩa trận Điện Biên Phủ thực sự đã làm thay đổi một thời đại trong lịch sử nhân loại. Trước trận Điện Biên Phủ, trong suốt 500 năm chưa từng có một nước thuộc địa nào đánh thắng được cuộc chiến tranh xâm lược của một đế quốc lớn; chưa có một nước thuộc địa nào dùng phương pháp hòa bình mà buộc chủ nghĩa đế quốc trao trả độc lập thực sự. 

Điện Biên Phủ là thắng lợi đầu tiên của các dân tộc thuộc địa trước đội quân xâm lược nhà nghề của một đế quốc lớn. Lần đầu tiên ở các nước thuộc địa, toàn bộ đội quân xâm lược nhà nghề với 16.200 người, được trang bị hiện đại, được tiếp tế đầy đủ… đã bị tiêu diệt, bị bắt sống và phải đầu hàng. Đây là kết quả của cuộc kháng chiến lâu dài, bền bỉ, không cân sức của một dân tộc “nhược tiểu” đã bị xóa tên trên bản đồ thế giới hơn 80 năm chống lại một trong những đế quốc hùng mạnh nhất, có nền kinh tế phát triển cao và nhiều kinh nghiệm tiến hành chiến tranh xâm lược.

Chiến thắng Điện Biên Phủ là kết quả tổng hợp của nhiều yếu tố nhưng trước hết đó là sự lãnh đạo tài tình của Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh. Chiến thắng Điện Biên Phủ còn là chiến thắng của nghệ thuật chỉ đạo chiến tranh, nghệ thuật quân sự Việt Nam; là chiến thắng của sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc; là thắng lợi của đường lối “kháng chiến toàn dân, toàn diện, dựa vào sức mình là chính”. Cùng với nhân dân cả nước, Quân đội nhân dân Việt Nam đã vượt qua vô vàn gian nan, thử thách, chiến đấu kiên cường, bền bỉ, sáng tạo, góp phần quyết định làm nên chiến thắng. 

Chiến thắng Điện Biên Phủ có ý nghĩa và tác động mang tính thời đại sâu sắc. Chính từ đây, cái tên Việt Nam - Hồ Chí Minh - Điện Biên Phủ đã trở thành biểu tượng sáng ngời của một dân tộc quật cường và bất khuất, thông minh và sáng tạo, trở thành niềm tin, là sự cổ vũ, động viên các dân tộc thuộc địa trên toàn thế giới trong cuộc đấu tranh giành độc lập, tự do. Điện Biên Phủ là minh chứng rực rỡ của tinh thần tự lực tự cường, độc lập tự chủ. Với tinh thần “thà hy sinh tất cả, chứ nhất định không chịu mất nước, không chịu làm nô lệ”, cả dân tộc ta đã đứng lên triệu người như một, từng bước vượt qua những khó khăn, hiểm nghèo. Đường lối kháng chiến đúng đắn, độc lập tự chủ đã động viên và phát huy nội lực của toàn dân tộc và là nhân tố quyết định làm nên chiến thắng. Bên cạnh đó, đất nước ta cũng nhận được sự ủng hộ, giúp đỡ của bạn bè quốc tế cả về vũ khí, phương tiện và kinh nghiệm chiến tranh quý báu. Chiến thắng Điện Biên Phủ tạo ra các tiền đề, điều kiện để toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta tiếp tục giành nhiều thắng lợi to lớn, có ý nghĩa lịch sử; tinh thần Điện Biên Phủ đã trở thành biểu tượng về ý chí quyết chiến quyết thắng, về quyền được sống trong độc lập, tự do và là nguồn động viên tinh thần to lớn để nhân dân ta tiến hành cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ thắng lợi, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Thời gian trôi qua nhưng ý nghĩa và bài học to lớn của chiến thắng Điện Biên Phủ vẫn ngày càng tỏa sáng. 63 năm trước, chiến công chói lọi của nhân dân Việt Nam  làm chấn động toàn thế giới. Chấn động nhất là một dân tộc nghèo nàn vừa thoát khỏi gần 100 năm đô hộ đã đánh bại hoàn toàn một đội quân viễn chinh thiện chiến của một trong những cường quốc thực dân lớn nhất thế giới.

Chiến tranh đã lùi xa song đất nước hôm nay vẫn phải đối mặt với những “kẻ thù”, như lời Đại tướng Võ Nguyên Giáp: “Kẻ thù lớn nhất của nước ta hiện nay là nghèo nàn, lạc hậu” (trong thư của Đại tướng Võ Nguyên Giáp gửi Đại hội Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam cuối tháng 4/2010).

Trong công cuộc đổi mới, đất nước ta từng đối mặt với những thử thách ngặt nghèo. Thách thức lớn nhất trước đây là ngoại xâm thì ngày nay là làm sao sớm trở thành quốc gia giàu mạnh. Ý chí quyết chiến đã làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ; nuôi dưỡng, hun đúc ý chí ấy, dân tộc chúng ta sẽ chiến thắng trong cuộc đấu tranh chống nghèo nàn, lạc hậu.

Kỷ niệm 63 năm chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ, chúng ta càng thêm tự hào về truyền thống vẻ vang của dân tộc Việt Nam, tự hào về Đảng ta và sự nghiệp cách mạng của nhân dân ta. Sự đổi thay kỳ diệu của đất nước trong hòa bình, đặc biệt trong công cuộc đổi mới và hội nhập quốc tế nhắc nhở mọi người phải ra sức phấn đấu để xứng đáng với sự hy sinh của thế hệ cha anh. Dù phía trước còn nhiều nguy cơ, thách thức song tin chắc rằng dưới sự lãnh đạo của Đảng, truyền thống quyết chiến quyết thắng sẽ không ngừng được phát huy. Mỗi cán bộ, đảng viên và nhân dân đồng tâm nhất trí phấn đấu thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XII của Đảng và Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ gắn với đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, xây dựng Đảng ta thật sự vững vàng về chính trị và tư tưởng, thống nhất cao về ý chí và hành động, trong sạch về đạo đức và lối sống, chặt chẽ về tổ chức, đủ sức lãnh đạo, đưa đất nước ngày càng phát triển, xứng đáng với niềm tin yêu của nhân dân.

Chiến thắng Điện Biên Phủ vĩ đại mãi mãi xứng đáng với tầm vóc lịch sử hàng nghìn năm dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam.

Nguyễn Thanh Hoàng

(Thành phố Cần Thơ)