Cách đây 50 năm, thực hiện chủ trương của Bộ Chính trị và Quân ủy Trung ương, ngày 23-10-1961, Bộ Quốc phòng ra quyết định thành lập Ðoàn 759 (sau là Ðoàn 125 và hiện nay là Lữ đoàn 125 Hải quân) - đơn vị tiền thân của lực lượng vận tải quân sự trên biển, chính thức mở con đường vận tải chiến lược quan trọng chi viện cho chiến trường miền Nam.
 
Mặc dù Mỹ, ngụy đã huy động với số lượng lớn máy bay, tàu chiến, phương tiện kỹ thuật hiện đại tạo thành hệ thống kiểm soát dày đặc, gắt gao trên khắp các vùng biển, hòng ngăn chặn mọi hoạt động vận chuyển chi viện từ miền Bắc vào miền Nam, song, vẫn không ngăn cản được những chiếc tàu cùng cán bộ, chiến sĩ làm nhiệm vụ trên con đường biển, bí mật vận chuyển hàng, vũ khí cung cấp cho chiến trường.

Gần 14 năm hình thành và phát triển trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của nhân dân ta, con đường vận tải chiến lược trên biển với năm tuyến đường, có tổng chiều dài gần 16 nghìn hải lý nối giữa hậu phương lớn miền Bắc với tiền tuyến lớn miền Nam, chi viện trực tiếp đến những chiến trường xa nhất, khó khăn nhất như Nam Bộ, Nam Trung Bộ và vùng ven biển Khu 5, trở thành con đường huyết mạch với bao kỳ tích anh hùng.

Bằng ý chí, lòng dũng cảm và sức sáng tạo phi thường; với bao công sức, mồ hôi và xương máu của mình, cán bộ, thủy thủ Ðoàn tàu "Không số" và cán bộ, chiến sĩ, nhân dân các bến bãi đầu cầu của tuyến vận tải đã hy sinh, phấn đấu quên mình, viết nên trang sử vẻ vang của "Ðường Hồ Chí Minh trên biển" - Biểu tượng của ý chí giải phóng dân tộc - Huyền thoại trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước vĩ đại của dân tộc ta.

Giá trị to lớn và những thành tích, chiến công của Ðường Hồ Chí Minh trên biển đã khẳng định tầm nhìn chiến lược của Ðảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh. Khi quyết định mở tuyến vận tải chiến lược, Trung ương Ðảng và Tổng Quân ủy đã chỉ đạo chặt chẽ từ việc khảo sát, trinh sát nắm tình hình, táo bạo, dũng cảm tổ chức lực lượng đi thử nghiệm xác định tuyến và phương thức, phương tiện vận chuyển; thực hiện các biện pháp bảo đảm bí mật cao nhất; tổ chức hệ thống lãnh đạo, chỉ huy chặt chẽ, chỉ định những cán bộ ưu tú, có kinh nghiệm đi biển trực tiếp thực hiện nhiệm vụ rất quan trọng này.

Khi được tin tuyến đường biển đã khai thông, những tấn vũ khí đầu tiên đã đến với chiến trường, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã gửi điện biểu dương khen ngợi, đồng thời nhắc nhở cán bộ, chiến sĩ "... hãy nhanh chóng rút kinh nghiệm, tiếp tục vận chuyển nhanh hơn nữa, nhiều hơn nữa vũ khí cho đồng bào miền Nam giết giặc".

Quyết định mở tuyến đường biển vận tải chi viện chiến trường là mạch nguồn kế tiếp từ kinh nghiệm truyền thống trong lịch sử chống ngoại xâm của dân tộc, đồng thời thể hiện sự sáng tạo mẫu mực về nghệ thuật quân sự trong giai đoạn lịch sử cam go, gian khổ, ác liệt nhất của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước. Ðường Hồ Chí Minh trên biển đã kịp thời vận chuyển đến với các chiến trường xa nhất, đến với những nơi đang khát vũ khí, trang bị, tạo được tính bất ngờ lớn, có ý nghĩa quyết định trong những thời điểm quan trọng, làm thay đổi thế và lực của ta, góp phần làm thay đổi cục diện trong từng giai đoạn của cuộc chiến.

Cùng với Ðường Hồ Chí Minh xuyên Trường Sơn, Ðường Hồ Chí Minh trên biển là hiện thân của sự kết nối bền vững hai miền Nam-Bắc; sự gắn bó chặt chẽ giữa hậu phương lớn với tiền tuyến lớn. Ðó thật sự là biểu hiện sinh động nhất của chủ nghĩa anh hùng cách mạng và sức mạnh đại đoàn kết dân tộc vì mục tiêu chung giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Ðường Hồ Chí Minh trên biển là hiện thân con đường đoàn kết quân dân giữa cán bộ, thủy thủ Ðoàn tàu "Không số" với quân, dân các địa phương ven biển và bạn bè quốc tế, trực tiếp là Trung Quốc và các nước XHCN trước đây vì thắng lợi chung của sự nghiệp cách mạng.

Từ những chuyến vượt biển đầu tiên cho đến khi hình thành tuyến vận tải quân sự chiến lược, các cán bộ, chiến sĩ của Ðoàn tàu "Không số" luôn nhận được sự hỗ trợ tích cực của cấp ủy Ðảng, chính quyền, nhân dân và các lực lượng tại điểm xuất phát từ TP Hải Phòng và các tỉnh tiếp nhận hàng, vũ khí như Cà Mau, Bến Tre, Trà Vinh, Bà Rịa, Khánh Hòa, Phú Yên, Bình Ðịnh, Quảng Ngãi, Quảng Nam.

Chỉ có nhân dân, con đường mới được khai thông; chỉ có nhân dân, con đường mới giữ được bí mật trong một khoảng thời gian dài, những chuyến hàng mới có thể được giải phóng nhanh gọn và những con tàu "Không số" mới có thể vào Nam, ra Bắc mà kẻ địch không hề hay biết. Ðó chính là thành công to lớn của đường lối chiến tranh nhân dân, thế trận lòng dân trong thế trận chiến tranh nhân dân của Ðảng ta.

Thành công của Ðường Hồ Chí Minh trên biển thể hiện ý chí và nghị lực vô cùng to lớn của cán bộ, chiến sĩ Ðoàn tàu "Không số" và các bến đầu cầu luôn trung thành vô hạn với Ðảng, với nhân dân, nêu cao ý chí quật cường, tinh thần mưu trí, sáng tạo, sẵn sàng xả thân chiến đấu hy sinh để hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được Ðảng và Bác Hồ giao phó. Mỗi chuyến đi là một cuộc đấu trí căng thẳng, quyết liệt với kẻ thù, đối chọi với mọi khó khăn, thử thách khắc nghiệt của thiên nhiên; ra đi là xác định cảm tử với con tàu và chuyến hàng, phải đối mặt với sóng gió, bão giông; phải vượt qua bao sự rình rập, ngăn cản, vây ráp của kẻ thù để đưa vũ khí kịp thời chi viện cho các hướng trên chiến trường. Những lúc bị địch bao vây bốn phía, cả con tàu là một khối đoàn kết, trong đó thuyền trưởng và chính trị viên tàu là trụ cột mẫu mực nhất.

Rất nhiều những tấm gương anh dũng của cán bộ, thủy thủ các tàu C235, C645... gắn liền với tên tuổi của các Anh hùng liệt sĩ Nguyễn Phan Vinh, Nguyễn Văn Hiệu và nhiều Anh hùng liệt sĩ khác, đặc biệt là tấm gương của 18 thủy thủ tàu C165, khi bị địch phát hiện, bao vây, quyết không để vũ khí rơi vào tay giặc, họ đã cho tàu lao thẳng vào tàu địch để điểm hỏa, biến con tàu thành khối lửa khổng lồ nhấn chìm tàu giặc để giữ bí mật của con đường, bí mật của các bến bãi, xây nên những tượng đài Anh hùng bất tử.

Thắng lợi trong nhiệm vụ vận tải của Ðoàn tàu "Không số" là thắng lợi của ý chí tự lực, tự cường, trình độ làm chủ con tàu, làm chủ vũ khí, trang bị của cán bộ, chiến sĩ. Là lòng gan dạ và trí thông minh tuyệt vời trong nắm bắt tình hình, xử lý linh hoạt các tình huống, khắc phục mọi khó khăn để tìm ra những phương thức vận chuyển độc đáo nhằm vận chuyển nhiều nhất, nhanh nhất sức người, sức của cho miền Nam. Ðịch phong tỏa gần bờ, ta đi trên vùng biển xa; địch phong tỏa trên đường biển dài, ngoài vùng biển quốc tế, ta đi phân đoạn, khéo léo kết hợp ngụy trang nghi binh, đối sách khôn khéo, táo bạo, bí mật, bất ngờ, luồn sâu vào bên trong các kênh rạch, làng xã, chuyển hàng vào ngay bên đồn bốt địch mà chúng không hề hay biết.

Chúng ta mãi mãi tự hào về Ðường Hồ Chí Minh trên biển - con đường đã đồng hành cùng với đường mòn xuyên dãy Trường Sơn, trở thành "huyết mạch" hết sức trọng yếu chi viện cho chiến trường để quân và dân ta đánh thắng kẻ thù xâm lược, hoàn thành sự nghiệp giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc. Hai con đường chiến lược trên bộ và trên biển mang tên Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại mãi mãi là dấu ấn sâu đậm trong trang lịch sử hào hùng, vẻ vang của dân tộc ta.

Từ hoạt động thực tiễn phong phú, sinh động, rực rỡ chiến công của "Ðường Hồ Chí Minh trên biển", trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, Hải quân nhân dân Việt Nam đã và đang kế thừa, vận dụng, phát huy nhiều bài học kinh nghiệm quý báu về công tác tổ chức xây dựng lực lượng, giáo dục, huấn luyện; phối hợp hiệp đồng và phát triển nghệ thuật vận tải quân sự đường biển; nghiên cứu âm mưu thủ đoạn và khả năng chống phá của địch...

Quán triệt sâu sắc Nghị quyết Ðại hội Ðảng toàn quốc lần thứ XI, trực tiếp là Nghị quyết Ðại hội Ðảng bộ Quân đội lần thứ IX, Ðảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân chủng tập trung sức xây dựng Quân chủng Hải quân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, có đủ thế và lực để đảm đương tốt nhất trọng trách lớn lao là lực lượng nòng cốt quản lý, bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo, thềm lục địa thiêng liêng của Tổ quốc trong giai đoạn mới.

Theo nhandan