Nghị quyết 26 về Tiếp tục đẩy mạnh công tác Dân số- Kế hoạch hóa gia đình đến năm 2010 và định hướng đến năm 2015 được Hội đồng nhân dân tỉnh khóa XIV, kỳ họp thứ 12 thông qua, đã chính thức có hiệu lực và đi vào cuộc sống được gần 6 tháng. Thời gian chưa đủ để nhìn nhận, đánh giá kết quả đạt được.

Nghị quyết 26 được xây dựng trên cơ sở thực tiễn về tình hình công tác DS- KHHGĐ đang đối mặt với rất nhiều khó khăn, thách thức. Tình trạng đẻ nhiều, đẻ dày, tỷ lệ sinh không cân đối về giới tính, chất lượng dân số thấp... đe dọa đến “an sinh” không chỉ trước mắt mà ảnh hưởng nòi giống đến các thế hệ sau.

Các thiết chế xử phạt không đồng bộ, thiếu sức giáo dục, răn đe. Cấp ủy, chính quyền một số nơi không mặn mà trong lãnh đạo, chỉ đạo công tác dân số. Vai trò gương mẫu của cán bộ, đảng viên không cao, còn  đẻ con thứ 3 trở lên, nhưng không được xử lý. Bộ máy tổ chức làm công tác DS- KHHGĐ từ trung ương đến cơ sở thay đổi cho phù hợp với yêu cầu cải cách hành chính, tinh giản bộ máy và tiết kiệm...

 không ít người đã nhìn nhận “sự kiện” này như chuyện “tháo khoán” và buông lơi trách nhiệm chỉ đạo, thực hiện công tác dân số. Làm cho tình hình gia tăng dân số, đẻ nhiều con tăng nhanh, kéo theo rất nhiều hệ lụy: chất lượng sinh sản thấp, bệnh viện quá tải, nhu cầu dịch vụ tăng nhanh ảnh hưởng đến đời sống của chính người dân.

 Cha ông ta có câu tục ngữ rất hay “miệng ăn, núi lở”, thêm một đứa con là thêm rất nhiều lo toan, vất vả... nhất là đối với phụ nữ... Cùng với đẩy mạnh tăng trưởng kinh tế, mở mang công nghiệp, giải quyết việc làm... Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh đã có nhiều chủ trương lãnh đạo, chỉ đạo công tác dân số- KHHGĐ. Khi bàn về vấn đề này, nhiều đồng chí cấp ủy viên, dự hội nghị Tỉnh ủy đã xác định: Quan tâm công tác DS- KHHGĐ là đi từ cái gốc; gốc có vững thì cây mới bền.

Vì thế, Nghị quyết 26 được ra đời trong sự đồng thuận rất cao của  Tỉnh ủy và được HĐND khóa XIV thông qua. Ngay khi có NQ 26 của HĐND tỉnh, Chi cục DS- KHHGĐ đã tham mưu cho Sở Y tế phối hợp với Sở Tài chính trình UBND tỉnh ban hành Quyết định 1719. Cùng với các ngành có liên quan xây dựng kế hoạch thực hiện NQ như:

Phối hợp với Sở Nội vụ kiện toàn, củng cố hệ thống tổ chức cán bộ làm công tác dân số cấp tỉnh, cấp huyện; xây dựng đề án tổ chức bộ máy làm công tác dân số cấp xã; xây dựng chính sách khen thưởng, tập thể, các nhân làm tốt công tác dân số. Phối hợp với Sở Tài chính xây dựng kế hoạch bố trí kinh phí địa phương cho công tác DS- KHHGĐ trình UBND tỉnh phê duyệt để thực hiện nghị quyết.

 Nhờ có sự phối hợp chặt chẽ của các cấp, các ngành và được UBND tỉnh quan tâm, đến nay kinh phí cấp bổ sung đã được thực hiện như: Cấp thêm hàng tháng cho đội ngũ CTV dân số- KHHGĐ ở thôn, tổ dân phố... mức thù lao 50.000 đồng/người; 3400 CTV được hưởng 5 tháng của năm 2009, số tiền 850 triệu đồng. Kinh phí hỗ trợ một lần, mỗi năm hưởng một tháng lương tối thiểu cho cán bộ dân số cấp xã, không đủ điều kiện tuyển dụng vào viên chức cấp xã... kinh phí 516,1 triệu đồng.

Kinh phí tập huấn cho 400 trưởng thôn của 91 xã trong 9 tháng đầu năm 2009 có tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên cao hơn mức bình quân chung của tỉnh. Hỗ trợ kinh phí tổ chức hội nghị truyền thông trực tiếp cho 77 xã, trong đó có 40 xã có tỷ lệ con thứ 3 trở lên cao; 37 xã có tỷ lệ chênh lệnh giới tính khi sinh cao (120 bé trai/100 bé gái), kinh phí cho hai hoạt động trên là: 122,5 triệu đồng.

Mục tiêu đặt ra cho công tác DS - KHHGĐ năm nay 2009: Phấn đấu mức giảm sinh chung của toàn tỉnh là 0,2%, mức giảm tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên là 1,0%... Sau 10 tháng, với nỗ lực rất cao của lực lượng làm công tác dân số từ tỉnh đến cơ sở, cộng với tác động hết sức tích cực của Nghị quyết 26 mà mức giản tỷ lệ sinh đã đạt 0,25%; con thứ 3 trở lên giảm 2,36%.

 Dự kiến có 5 xã, phường không có người sinh con thứ 3 trở lên: Hòa Bình (Vũ Thư), Quang Trung (Thành phố), Vũ Sơn (Kiến Xương), Đông Phong, thị trấn (Đông Hưng). Tuy chưa đạt như con số đặt ra từ đầu năm, nhưng đó cũng là tín hiệu tốt để công tác DS- KHHGĐ năm 2010 có chuyển biến tích cực, tạo tiền đề để thực hiện thắng lợi các mục tiêu của Nghị quyết 26.

Qua trao đổi với các đồng chí có trách nhiệm ở Chi cục Dân số- KHHGĐ tỉnh thì đạt được các chỉ tiêu đề ra là rất tốt. Song, điều đáng mừng hơn là thông qua Nghị quyết 26, những cán bộ làm công tác dân số, nhận được nhiều hơn sự quan tâm của lãnh đạo tỉnh, các ngành và sự đồng thuận của cấp ủy, chính quyền các cấp... trong chỉ đạo và đầu tư nguồn lực cho công tác dân số.

Đó là động lực tinh thần mạnh mẽ để những cán bộ làm công tác dân số thêm nhiệt tình, trách nhiệm và say mê hơn với công tác đầy vất vả này. Cốt lõi của vấn đề thực hiện Nghị quyết 26 suy cho cùng vẫn là làm cho nhận thức của người dân được nâng cao. Họ thấy công tác DS - KHHGĐ quan trọng thế nào đến cuộc sống của mình và trách nhiệm của họ với xã hội.

Phạm Viết Thanh