Để đạt được những thành tựu trong thực hành và phát huy dân chủ ở xã, phường, thị trấn, không thể không kể tới vai trò quan trọng của hệ thống chính trị cấp xã. Thái Bình có 286 xã, phường, thị trấn. Sau hơn 10 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 (khóa IX) về "Đổi mới và nâng cao chất lượng hệ thống chính trị ở cơ sở xã, phường, thị trấn", hoạt động của hệ thống chính trị cơ sở trong tỉnh đã đạt được một số kết quả nổi bật như: nội dung, phương thức lãnh đạo của tổ chức cơ sở đảng đã có sự đổi mới, khắc phục được tình trạng làm thay hay buông lỏng vai trò lãnh đạo; phong cách, ý thức trách nhiệm, lề lối làm việc của cán bộ, công chức, nhất là cán bộ chủ chốt đã có sự chuyển biến tích cực theo hướng sát dân, phục vụ nhân dân; MTTQ và các đoàn thể ở các địa phương đã từng bước đổi mới nội dung, phương thức hoạt động, đáp ứng ngày càng tốt hơn yêu cầu của nhân dân. Nhờ đó, đến nay, trên địa bàn tỉnh không còn điểm nóng chính trị - xã hội, các đoàn khiếu kiện đông người cũng giảm đáng kể.

Bên cạnh những kết quả đạt được, thời gian qua, hệ thống chính trị cấp xã ở một số địa phương trong tỉnh cũng còn những hạn chế cần khắc phục như: hoạt động của HĐND, UBND ở một số địa phương còn mang tính hành chính, quan liêu, không sát dân, quản lý kém, còn để xảy ra tình trạng thất thoát, lãng phí; việc giải quyết đơn, thư khiếu nại, tố cáo của công dân vẫn còn tình trạng đùn đẩy, né tránh, gây ra tình trạng khiếu kiện nhiều lần, vượt cấp (năm 2015 còn 15 đoàn khiếu kiện đông người); một bộ phận cán bộ, công chức cấp xã trình độ còn hạn chế…

Để nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị cấp xã, cần tập trung thực hiện các giải pháp sau: Trước hết, cần nâng cao chất lượng hoạt động của đảng bộ cấp xã, trong đó chú trọng nâng cao chất lượng cấp ủy viên và tập thể cấp ủy, nhất là cấp ủy viên là cán bộ chủ chốt; nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên bằng hình thức cụ thể hóa tiêu chuẩn đảng viên, sàng lọc đảng viên và nâng cao chất lượng các cuộc họp chi bộ; đổi mới phương thức lãnh đạo của cấp ủy đối với chính quyền, MTTQ và các đoàn thể. Bên cạnh đó, cần nâng cao chất lượng hoạt động của chính quyền cấp xã, trong đó đặc biệt chú ý đến công tác xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức; tăng cường vai trò HĐND và đại biểu HĐND; xây dựng và thực hiện nghiêm túc quy chế làm việc của các cơ quan chính quyền; xây dựng mối quan hệ mật thiết giữa chính quyền với nhân dân; tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính với mục tiêu xây dựng một nền hành chính dân chủ, sát dân, sát cơ sở; tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa. Ngoài ra, cần nâng cao chất lượng hoạt động để chi bộ, chính quyền thôn thực sự trở thành "cánh tay đắc lực" trong triển khai các hoạt động dân chủ, cần có chính sách đãi ngộ và sử dụng đội ngũ này một cách hợp lý. Hơn nữa, phải nâng cao chất lượng hoạt động của MTTQ và các đoàn thể. Muốn làm được điều đó cần thực hiện tốt công tác chính trị, tư tưởng trong MTTQ; đẩy mạnh công tác xây dựng Đảng, phát huy vai trò của tổ chức đảng và đảng viên trong tổ chức MTTQ và các đoàn thể; đồng thời, phát huy tốt vai trò giám sát, phản biện xã hội của MTTQ. Đặc biệt, chính quyền phải thường xuyên phối hợp, đôn đốc MTTQ và các đoàn thể trong việc vận động nhân dân thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.

Sự kết hợp đồng bộ các giải pháp trên là yếu tố căn bản quyết định chất lượng, hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị cấp xã, góp phần thực hiện, phát huy dân chủ xã hội chủ nghĩa ở nông thôn.

Nguyễn Thị Huệ
(Trường Cao đẳng Sư phạm Thái Bình)