Trên dãy núi Andes hàng nghìn tuổi tồn tại một loài thực vật có bề ngoài kì lạ đến mức mà có thể khiến chúng ta nhầm tưởng rằng chúng không thuộc về Trái đất này. Đó là loài cây Yareta hay Llareta. Ngay từ vẻ ngoài, loài cây này trông giống như đám "quái vật nước dãi" xanh lè trong các bộ phim hoạt hình hay phim khoa học viễn tưởng.

Loài cây này được tìm thấy ở một số điểm nhất định tại Chile, Argentina, Peru và Bolivia. Chúng chỉ phát triển trên địa hình cao từ 3.200 - 4.500m so với mực nước biển, bởi vậy mà Yareta không được nhiều người biết đến và càng trở nên lạ lẫm hơn đối với những người thám hiểm.

Lần đầu tiên bắt gặp, ít ai cho rằng Yareta lại là một loài cây. Chúng không phân chia rõ ràng thành thân, gốc hay lá mà mọc dày đặc với nhau tạo thành những khối lớn giống như các mô đá xanh mướt, êm mượt vậy. Tuy nhiên, đây là một tập hợp vô số những cây hoa nhỏ thuộc loài Azorella compacta - loài thực vật có thân hoa nhỏ, trong họ Hoa tán.

Nhiều người cho rằng, Yareta mang một ngoại hình hết sức kì lạ giống như một loại nấm mốc khổng lồ màu xanh lá cây chảy ra trên mặt đất. Qua nghiên cứu, các nhà sinh vật học cho rằng, sở dĩ Yareta có hình dạng kì lạ như vậy chính là bởi môi trường sống của nó.

Loài cây Yareta phải chen chúc, kết dính lại với nhau theo số lượng lớn nhằm giữ được càng nhiều nhiệt càng tốt. Sự mất nhiệt sẽ gây ra mối nguy hại lớn khi mà nhiệt độ ban đêm ở độ cao này có thể xuống rất thấp. Ngoài ra, Yareta cố gắng phát triển bám sát mặt đất để tránh hiện tượng mất nhiệt, bởi nhiệt độ không khí gần mặt đất thường cao hơn 1 - 2 độ C so với môi trường xung quanh.

Yareta giữ màu xanh đặc trưng của mình quanh năm và không hề có mùa thay lá. Cây có mọc hoa và những đốm hoa hiếm hoi này thường có màu hồng hoặc màu oải hương. Những bông hoa Yareta thuộc loại hoa lưỡng tính - chúng sở hữu cả bộ phận sinh dục của đực và cái. Điều này có nghĩa là dù không được thụ phấn bởi côn trùng thì bản thân Yareta cũng có khả năng “tự sinh sản”.

Loài cây này có tuổi thọ rất cao nhưng tốc độ sinh trưởng vô cùng chậm. Những nhà khoa học đã ước tính rằng, mỗi năm một khúm Yareta chỉ phát triển được thêm... 1,5 - 2cm. Chính vì thế mà nhiều khóm cây Yareta được tính là đã có đến hơn 3.000 năm tuổi.

Mặc dù loài cây này không được sử dụng một cách chính thức trong ngành công nghiệp sản xuất thuốc nhưng nhiều nghiên cứu đang được tiến hành để tìm hiểu về tác dụng trong mặt y học của Yareta.

Người dân địa phương khẳng định rằng, loài cây này có tác dụng thần kỳ trong việc giảm đau cho các bệnh nhân thấp khớp. Loại trà làm từ lá cây Yareta cũng được cho là có thể giúp kiểm soát huyết áp và bệnh tiểu đường. Nó cũng được sử dụng như một bữa ăn nhẹ dành cho những người muốn giảm cân.

Loài cây này thường được người dân ở đây khai thác để dùng làm chất đốt. Lý do của việc này chính là do phần “ruột” đặc và tối màu của Yareta có thể được sử dụng để tạo ra một loại nhựa cây dễ cháy.

Ngoài công dụng thường thấy nhất là làm dầu ăn phục vụ nấu nướng, nó cũng được dùng để tạo lửa. Tuy nhiên để có thể khai thác được nguồn chất đốt tự nhiên này, người dân phải dùng đến... cuốc do cấu trúc rắn chắc của nó.

Số lượng những cây Yareta bị khai thác nhiều đến mức mà các nhà sinh thái học đang lo ngại rằng, loài thực vật độc đáo này sẽ bị tuyệt chủng. Chính vì thế mà chính phủ của bốn nước nơi Yareta đang "sinh sống" đã đưa ra lệnh cấm khai thác loài cây này với hy vọng rằng, thời gian sẽ giúp Yareta có lại được độ che phủ vốn có của mình.

Theo khoahoc.com.vn