Duyên Hải (Hưng Hà) không chỉ có tiếng về khả năng thâm canh lúa mà còn là một trong những xã có phong trào sản xuất cây vụ đông hàng hóa khá mạnh trong huyện. Hàng năm, cây vụ đông luôn chiếm trên 70% diện tích đất hai lúa, đồng thời đã xây dựng và duy trì được một số vùng sản xuất hàng hóa cho giá trị kinh tế cao, nhiều hộ đã thoát nghèo, làm giàu từ vụ thứ 3 này. Tiếp nối truyền thống đó, ngay từ đầu vụ lúa mùa năm nay bà con nông dân đã không nản lòng trước khó khăn về thời tiết, lịch thời vụ, giá vật tư và những trở ngại gặp phải ở vụ đông trước, mà ai nấy đều chuẩn bị các khâu sản xuất để gắn kết mùa vụ được hài hòa, từ bố trí vùng, giống lúa, kế hoạch trồng từng loại cây cho vụ đông năm 2012.

Hiện nay, lúa mùa ở Duyên Hải  cơ bản đã trỗ xong, một số diện tích đang bắt đầu cong đuôi vào hạt; dự kiến 200 ha lúa trà sớm (70% diện tích lúa mùa) sẽ thu hoạch từ ngày 3-7/10/2012. Như vậy, quỹ đất để trồng cây vụ đông ưa ấm và các loại rau màu trà sớm bà con không phải lo lắng như vụ trước, đây là điều kiện tốt để các hộ có nhu cầu mở rộng tối đa diện tích gieo trồng thông qua thuê, mượn đất của những hộ không làm vụ đông, hoặc không làm hết diện tích.

Ông Nguyễn Kim Nhận, Chủ tịch UBND xã cho biết: Để có được quỹ đất như trên và tinh thần sản xuất vụ đông của bà con, địa phương gặp không ít khó khăn về thời tiết, lịch thời vụ, hệ thống thủy lợi, xây dựng vùng sản xuất, giá vật tư, đặc biệt là tư tưởng của người dân khi cả vụ mùa, vụ đông trước đều giảm năng suất, chất lượng. Cụ thể, năm 2011 lúa mùa năng suất đạt 64,2 tạ/ ha, giảm 5,2 tạ/ ha; cây vụ đông gieo trồng được 201 ha, giảm 34 ha so với năm 2010. 

Nguyên nhân trên là do rét đậm, rét hại đầu vụ xuân, cùng với mưa lớn ở cuối vụ làm thu hoạch muộn so với vụ xuân trước 10 – 15 ngày đã ảnh hưởng nhiều đến tiến độ làm đất và xử lý rơm rạ để gieo cấy lúa mùa. Ngay từ đầu vụ mùa, mưa lớn liên tục trên diện rộng đã làm một số diện tích chân trũng bị ngập nên ảnh hưởng đến tiến độ gieo cấy trà 2; cuối vụ tiếp tục có mưa lớn làm nhiều diện tích lúa mùa bị đổ và bạc lá, một số lúa trỗ gặp không khí lạnh và cơn bão số 5 dẫn đến hạt đen, tỷ lệ lép cao. Do những biến cố ở vụ mùa nên diện tích gieo trồng cây vụ đông ưa ấm đã giảm đáng kể, chủ yếu là cây đậu tương và rau màu sớm; đồng thời cuối vụ có mưa ẩm kéo dài nên một phần diện tích khoai tây thu hoạch muộn, đậu tương, ngô bị mốc dẫn đến chất lượng sản phẩm kém. Với kết quả không đáng mừng này, Duyên Hải đã thẳng thắn nhận những khuyết điểm do công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành ở một số khâu chưa quyết liệt, như điều tiết nước….

Vụ mùa năm nay cũng gặp những khó khăn tương tự, như lúa xuân thu hoạch muộn, nhưng với quyết tâm cao trong công tác chỉ đạo, điều hành sản xuất nên toàn bộ diện tích được gieo cấy đúng lịch thời vụ đề ra. Trên 200 ha lúa mùa trà sớm để sau thu hoạch gieo trồng cây vụ đông ưa ấm đã hoàn thành cấy trước ngày 5/7; toàn bộ diện tích cấy kết thúc trước ngày 14/7/2012, sớm hơn so với lịch của tỉnh 11 ngày. Khó khăn ở vụ đông là thời tiết diễn biến khó lường, sâu bệnh có chiều hướng phức tạp; giá nông sản không ổn định, trong khi đó giá cả vật tư, phân bón, xăng dầu, điện, công lao động ở mức cao…làm tăng chi phí sản xuất. Ngoài ra, sản phẩm làm ra chưa có thị trường tiêu thụ ổn định; chưa có nhà kho, máy sấy bảo quản sản phẩm nên nông dân khó tránh khỏi rủi ro.

Mặc dù có nhiều khó khăn, thách thức, song người dân nơi đây vẫn quyết tâm có được vụ sản xuất hàng hóa lớn nhất năm để nâng cao thu nhập. Duyên Hải phấn đấu vụ đông gieo trồng 252 ha trở lên, trong đó cây ngô 82 ha, đậu tương 60 ha, khoai lang 35 ha, bí các loại 26 ha…Hiện Duyên Hải đã quy hoạch được 2 vùng sản xuất tập trung với diện tích 60 ha; trong đó 34 ha để trồng ngô, 26 ha trồng các loại bí. Theo tính toán của người dân, mỗi sào ngô cho năng suất 150 kg, giá trị thu nhập 750 nghìn đồng, trừ mọi chi phí lãi trên 300 nghìn đồng; 1 sào bí thu nhập từ 800 đến 1,2 triệu đồng, trừ chi phí lãi trên 600 nghìn đồng…

Những mục tiêu Duyên Hải phấn đấu ở vụ đông năm 2012 hoàn toàn có cơ sở để thực hiện được, trước hết nông dân có kinh nghiệm, không nản lòng trước khó khăn; xã đã hoàn thành dồn diền đổi thửa đất nông nghiệp, hệ thống giao thông, thủy lợi nội đồng phục vụ tưới tiêu cơ bản xong. Các tiến bộ khoa học kỹ thuật về giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật…được áp dụng làm tăng năng suất, giá trị cây trồng; nhiều mô hình cây vụ đông có hiệu quả cao được xây dựng trên đồng đất nơi đây nên đã củng cố lòng tin cho nông dân về vụ thứ 3; đội ngũ cán bộ HTXDVNN, tổ bảo vệ thực vật có tinh thần trách nhiệm cao…

                                                          Bài, ảnh: Nguyên Bình