Vào những ngày này, trên các bãi bồi ven sông Hóa thuộc địa bàn các xã Thụy Việt, Hồng Dũng, Thụy Ninh, người dân đang nhộn nhịp thu hoạch rươi. Mới bước vào đầu vụ, sản lượng thu hoạch đạt chưa nhiều nhưng giá bán lại cao nên người dân rất phấn khởi. Trong đợt thu hoạch đầu tiên, trung bình mỗi hộ thu được từ 2 - 3kg rươi/sào, với giá bán từ 480.000 - 500.000/kg cũng thu về từ  1 - 1,5 triệu đồng/sào. 

Bà Nguyễn Thị Luyến, xã Hồng Dũng cho biết: Các hộ dân đã tự đắp tôn cao bờ tại bãi bồi ven sông để hình thành các ruộng, đầm có cống nước ra, vào để lấy giống rươi tự nhiên vào sinh trưởng phát triển rồi thu hoạch. Do việc nuôi rươi của người dân ở đây phụ thuộc nhiều vào yếu tố tự nhiên nên có năm được năm không.

Hồng Dũng nằm gần cửa sông Hóa đổ ra biển nên nguồn nước ở đây là nước lợ, thích hợp cho loài rươi sinh sống, phát triển. Toàn xã có 143 hộ nuôi rươi với tổng diện tích 38ha. 

Ông Bùi Hữu Chi, Giám đốc HTX SXKD sản phẩm rươi xã Hồng Dũng cho biết: Do là xã thuần nông nên rươi được xác định là con đặc sản cho thu nhập cao. Những năm gần đây, một số hộ áp dụng mô hình sản xuất lúa kết hợp nuôi rươi, cho thu hoạch sản lượng khá cao, từ 10 - 15kg rươi/sào, thóc đạt vài chục kg/sào, đạt thu nhập từ 5 - 6 triệu đồng/sào. Tuy nhiên, việc thực hiện mô hình này tại xã trước đây còn mang tính tự phát, chưa nhân rộng được ra các hộ nuôi khác nên hiệu quả kinh tế vùng canh tác chưa cao. Vì vậy, để nâng cao hiệu quả kinh tế vùng nuôi rươi, xã đang tích cực phối hợp với ngành chức năng huyện triển khai thí điểm mô hình sản xuất lúa chất lượng kết hợp với nuôi rươi tại vùng nuôi rươi của địa phương. Đến nay, xã đã thành lập HTX SXKD sản phẩm rươi để tổ chức sản xuất và đảm nhiệm các khâu dịch vụ. Tổ chức các lớp tập huấn kỹ thuật, chuyển giao mô hình tới xã viên, từ đó giúp người dân tiếp cận với kỹ thuật và phương thức sản xuất lúa hữu cơ và phương pháp nuôi rươi mới; lựa chọn giống lúa chất lượng cao tổ chức sản xuất trên diện tích đang thu hoạch rươi hàng năm, áp dụng quy trình sản xuất lúa hữu cơ kết hợp nuôi rươi...

Thương lái đến tận cánh đồng thu mua rươi.

Hiện nay, tại huyện Thái Thụy vùng rươi phân bố tự nhiên theo triền sông, bãi triều ven sông với tổng diện tích hơn 133ha, gồm các xã: Thụy Việt 75ha, Hồng Dũng 38ha, Thụy Ninh 20ha. 

Theo ông Lê Văn Hoan, cán bộ thủy sản, Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện: Trước đây, việc nuôi rươi tại huyện mới chỉ dừng lại ở việc khoanh vùng tự nhiên nơi có rươi sinh sống. Người dân bước đầu có tiến hành đắp tôn cao bờ bao, hệ thống kênh mương, cửa cống để chủ động tháo nước, rửa bãi và lấy giống tự nhiên, bãi được trồng cói hoặc lúa để cải tạo khu vực đầm tơi xốp và dinh dưỡng cho rươi phát triển. Người dân cũng tiến hành cải tạo đáy bãi bằng cày xới tạo độ tơi xốp và tăng dinh dưỡng khu vực bùn đáy để lấy giống tự nhiên và thu hoạch. Mô hình nuôi này chủ yếu phụ thuộc vào tự nhiên, chi phí, năng suất nuôi thấp và không chắc chắn trong sản xuất, có thể có rươi hoặc không. Bên cạnh đó, việc sản xuất lúa kết hợp nuôi rươi tại các xã còn mang tính tự phát, chưa theo quy hoạch nên diện tích manh mún, nhỏ lẻ và khó khăn trong quản lý, điều hành. Người dân còn ít kinh nghiệm và chưa nắm được quy trình về kỹ thuật quản lý môi trường và tác động kỹ thuật cải tạo vùng khoanh nuôi nên năng suất lúa, rươi vẫn còn thấp, hiệu quả kinh tế vùng canh tác chưa cao. Vì vậy, để nâng cao chuỗi giá trị lúa gạo, hiệu quả nghề nuôi rươi, huyện đã xây dựng và triển khai thí điểm mô hình sản xuất lúa chất lượng cao kết hợp nuôi rươi tại các xã Thụy Ninh, Thụy Việt, Hồng Dũng với tổng diện tích 133ha. Dự kiến, mô hình này sẽ cho sản lượng 1.110kg rươi/ha và 1.945kg thóc/ha, doanh thu trên 250 triệu đồng/ha/năm, tăng gấp 2 lần so với sản xuất lúa và thu rươi truyền thống trước đây và còn tạo ra được sản phẩm lúa gạo hữu cơ, sản phẩm rươi an toàn thực phẩm.

Để triển khai thực hiện thí điểm mô hình sản xuất lúa chất lượng kết hợp nuôi rươi đạt hiệu quả, ngành Nông nghiệp huyện đã và đang tích cực phối hợp với 3 xã Thụy Việt, Thụy Ninh, Hồng Dũng tổ chức tuyên truyền, tập huấn kỹ thuật, chuyển giao mô hình đến người dân. Hỗ trợ các xã thành lập HTX SXKD lúa gạo hữu cơ, sản phẩm rươi; khuyến khích từng bước bỏ bờ ngăn, tiến tới bỏ bờ thửa để tăng quy mô đồng ruộng, tiết kiệm đất, thuận lợi trong quản lý, điều hành và tổ chức sản xuất, tiết kiệm công tác đầu tư công trình hạ tầng; lựa chọn giống lúa chất lượng cao tổ chức sản xuất trên diện tích đang thu hoạch rươi hàng năm, áp dụng quy trình sản xuất lúa hữu cơ kết hợp nuôi rươi. Hỗ trợ các xã mua sắm thiết bị văn phòng HTX, kho, thiết bị bảo quản, thiết bị sấy, máy xay xát lúa gạo, máy đóng gói đủ điều kiện an toàn thực phẩm với công suất phù hợp; hỗ trợ bao bì nhãn mác, tem, mã QR truy xuất nguồn gốc; xây dựng trang thông tin điện tử để quảng bá và giới thiệu sản phẩm lúa gạo và rươi của địa phương...

Trần Tuấn