Cụ thể, huyện Tiền Hải, Kiến Xương đã đổ ải từ trung tuần tháng 1; huyện Vũ Thư, Thành phố đổ ải vào cuối tháng 1 và đầu tháng 2. Nhìn chung, các huyện nằm trong hệ thống thủy lợi Nam đã cơ bản đủ nước để làm đất, gieo mạ; Kiến Xương đã bừa ngả được trên 5.000 ha, Tiền Hải trên 3.200 ha, Thành phố 1.500 ha, Vũ Thư trên 400 ha.

Vụ xuân năm 2013, Công ty TNHHMTVKTCTTL Nam có nhiều thuận lợi trong việc điều tiết nước do nhiều địa phương đã hoàn thành công tác dồn điền, đổi thửa, chỉnh trang đồng ruộng, kiên cố hóa kênh mương. Đồng thời, đội ngũ cán bộ đã tích lũy được nhiều kinh nghiệm, bài học về chuyển đổi cơ cấu giống, mùa vụ, diễn biến phức tạp của thời tiết. Ngoài ra, việc tu bổ, sửa chữa, nâng cấp công trình thủy lợi trong toàn hệ thống đã được các cấp, ngành quan tâm, đầu tư kịp thời; các sông trục, sông dẫn sau phân cấp đã phát huy hiệu quả cao hơn. Đặc biệt, hệ thống máy đóng, mở ở các công trình thủy lợi do Công ty quản lý dần được điện khí hóa nên đã tiết kiệm thời gian đóng, mở, tăng thời gian lấy nước vào đồng, giảm sức lao động cho công nhân.

Tuy nhiên, trong bối cảnh khí hậu biến đổi khó lường hiện nay, Công ty đang phải đối phó với nhiều khó khăn thách thức, như độ mặn cao, xâm nhập sâu, các vùng không cấy cùng trà và không đồng đều về địa hình nên rất khó điều tiết nước. Mặc dù hệ thống thủy lợi đã được đầu tư tu bổ, nâng cấp khá nhiều, nhưng so với mặt bằng chung của cả hệ thống thì chưa đáp ứng được nhu cầu tưới, tiêu; tình trạng vi phạm, lấn chiếm công trình thủy lợi còn diễn ra ở một số địa phương theo chiều hướng gia tăng, làm giảm năng lực dẫn, trữ nước của hệ thống. Trước những thuận lợi và khó khăn, Công ty đã xác định bằng mọi giá cũng phải điều tiết nước hợp lý, không để các địa phương thiếu nước làm đất, gieo mạ và cấy. Trong thời gian qua, Công ty đã tập trung tu bổ 44 cống dưới đê, đắp 1 đập chống mặn ở Tiền Hải; tu bổ 24 cống đập nội đồng và bảo dưỡng toàn bộ cống đập đang quản lý; 100% máy bơm đã tu bổ, bảo dưỡng xong. Đồng thời, các sông trục, sông dẫn đã nạo vét 28.399m³; nạo vét sa bồi 1.784m³.

Ngoài ra, Công ty đã chỉ đạo các xí nghiệp KTCTTL các huyện, thành phố triển khai nhiều biện pháp để giải phóng dòng chảy, do đó các tuyến sông cơ bản đã thông thoáng, dẫn nước kịp thời cho nông dân sản xuất vụ xuân. Điển hình như Xí nghiệp KTCTTL Thành phố giải phóng được 1.196.800m², ở Tiền Hải 1.123.200m², Kiến Xương là 1.860.550m²; toàn Công ty đã vớt, đẩy được 4.503.855m2 rau, bèo các loại. Từ kết quả sửa chữa thường xuyên và nạo vét, giải phóng dòng chảy… của Công ty và các xí nghiệp KTCTTL không chỉ đáp ứng được nhu cầu nước cho sản xuất vụ xuân, mà còn thực hiện hoàn chỉnh quy hoạch thủy nông trong hệ thống.

Do làm tốt các công việc trên, từ ngày 10/1 hệ thống thủy lợi Nam đã mở các cống tưới lấy nước vào cho trạm bơm Thống Nhất, Nam Tiền Hải bơm và một số trạm bơm của huyện Kiến Xương vận hành thau chua rửa mặn. Trong những ngày cuối tháng 1, Công ty đã chỉ đạo các đơn vị tận dụng hết khả năng để mở tối đa các cống tưới, nâng mực nước ở mức cao nhất; đồng thời các huyện, thành phố đóng các cống, đập dâng nội đồng để khai thác triệt để diện tích tự chảy, bảo đảm nguồn nước cho đổ ải đại trà. Từ 20/2 - 24/2, Công ty tiếp tục mở cống lấy nước vào hệ thống, điều tiết nước hợp lý bảo đảm cho gieo cấy và bơm tưới dưỡng cho những diện tích đã cấy. Ngoài ra, trong suốt vụ hệ thống thủy lợi Nam đã có kế hoạch bám sát diễn biến của thời tiết ở từng giai đoạn, sinh trưởng của lúa để vận hành công trình, nâng cao hiệu quả công tác tưới, tiêu.

Cùng với sự nỗ lực của Công ty TNHHMTVKTCTTL Nam, hiện các xí nghiệp KTCTTL các huyện, thành phố đã phối hợp với phòng nông nghiệp xây dựng phương án chống hạn cụ thể cho từng vùng, nhất là các vùng tự chảy không có trạm bơm điện. Đồng thời chuẩn bị đủ lượng thuốc thử mặn để kiểm tra thường xuyên việc thực hiện quy trình thử mặn khi lấy nước hớt, chất lượng nước trong vùng giới hạn mặn, góp phần cho vụ xuân thắng lợi toàn diện.

Bài, ảnh: Nguyên Bình