Đây là mục tiêu đặt ra từ nhiều năm nay nhưng chưa một lần thành hiện thực. Thời điểm này, các điều kiện chuẩn bị cho sản xuất đã sẵn sàng. 4.000 ha lúa mùa sớm dự kiến cho thu hoạch trước 30/9  sẽ tạo quỹ đất cho trồng cây vụ đông ưa ấm. Nhưng để tìm ra đúng “đáp số” của bài toán mở rộng diện tích cây vụ đông còn phụ thuộc rất nhiều ở sự vào cuộc tích cực của cấp uỷ đảng, chính quyền cơ sở và sự nỗ lực đồng thuận của bà con nông dân.

Vụ đông năm nay, Thái Thụy bố trí gieo trồng 2.000 ha đậu tương,  900 ha dưa bí, ngô 500 ha, khoai lang 700 ha, khoai tây 400 ha, hành tỏi 450 ha, còn lại là cây xuất khẩu và rau màu các loại.

Ngay từ đầu năm khi triển khai đề án sản xuất, huyện đã phân bổ chỉ tiêu diện tích trồng cây vụ đông cho các xã, thị trấn. Căn cứ vào đó, các địa phương chủ động bố trí cơ cấu mùa vụ hợp lý, quy vùng để tổ chức sản xuất hiệu quả. Ngoài cơ chế hỗ trợ của tỉnh, Thái Thụy sẽ dành khoảng 1, 5 tỷ đồng để hỗ trợ giống, vật tư sản xuất khuyến khích nông dân mở rộng diện tích gieo trồng cây vụ đông.

 Bên cạnh đó, ưu tiên đầu tư thuỷ lợi cho những vùng sản xuất cây vụ đông tập trung quy mô lớn. Đầu tháng 6/2010, Thái Thụy đã tổ chức kiểm tra việc xây dựng kế hoạch sản xuất vụ đông trên toàn huyện. Trên thực tế, tổng diện tích gieo trồng theo dự kiến của các xã, thị trấn chỉ đạt khoảng 5.364 ha, chưa hoàn thành mục tiêu đề ra. Toàn huyện còn hơn 10 xã xây dựng kế hoạch trồng cây vụ đông thấp hơn rất nhiều so với kế hoạch giao gồm: Thụy Chính, Thụy Thanh, Thụy Việt, Thụy Hà, Thụy Dân, Thái Hồng, Thái Thuỷ....

Điển hình như xã Thụy Chính, được giao chỉ tiêu gieo trồng 70 ha nhưng địa phương chỉ xây dựng 10 ha. Hay như Thụy Thanh, vụ đông năm 2009 được coi là điển hình của huyện khi lần đầu tiên xây dựng thành công mô hình gieo trồng tập trung 30 ha cây đậu tương đông trên đất hai lúa, nhưng năm nay kế hoạch thực hiện dự kiến đạt 26 ha (chỉ có dưac, bí và rau màu) thấp hơn chỉ tiêu giao 64 ha.

Nguyên nhân chính là do: đây là những xã có quỹ đất thịt nặng lớn, vùng úng trũng khó khăn trong việc mở rộng diện tích cây vụ đông. ở một số nơi, nhân dân tập trung vào làm nghề tiểu thủ công nghiệp cho thu nhập cao hơn nên ngoài hai vụ lúa không có lao động để làm vụ đông. Nhưng quan trọng hơn, ở những nơi này, cấp uỷ, chính quyền địa phương  chưa thực sự vào cuộc chưa tích cực chỉ đạo, tổ chức cho nhân dân trồng cây vụ đông.

Vụ đông năm 2010, Thái Thụy vẫn xác định đậu tương là cây trồng  chủ lực để mở rộng diện tích, xây dựng kế hoạch gieo trồng tăng hơn so với năm 2009 hơn 800 ha. Tuy nhiên, cũng cần nhìn lại kết quả sản xuất cây đậu tương đông năm ngoái để rút ra bài học kinh nghiệm cho năm nay. Ban đầu, huyện, chính quyền địa phương vào cuộc rất tích cực với nhiều cơ chế hỗ trợ giống, vật tư, khen thưởng cho nông dân. Toàn huyện có 28 xã trồng đậu tương với tổng diện tích đạt 1.154 ha.

Đậu tương sinh trưởng và phát triển tốt, khoảng 80% diện đạt năng suất bình quân từ 40 đến 50kg/sào, 20% diện tích năng suất chỉ đạt 35kg/sào và một phần diện tích không có thu. Nhưng khi thu hoạch lại trùng đúng thời điểm mưa kéo dài, một lượng lớn đậu tương bị thối mốc vì thế bà con được mùa nhưng vẫn thất thu. Điều đó đã làm ảnh hưởng không nhỏ đến tư tưởng của nhân dân, cộng thêm tình trạng chờ đợi, ỷ lại “có hỗ trợ thì làm, không hỗ trợ thì thôi”...

Thời vụ sản xuất đã cận kề, để đạt được mục tiêu gieo trồng 6.000 ha cây vụ đông rõ ràng Thái Thụy cần tập trung chỉ đạo quyết liệt ngay từ bây giờ. Trước hết, từ huyện đến các xã, thị trấn phải làm tốt hơn nữa công tác tuyên truyền, vận động và chuyển giao  KHKT để nhân dân nhận thức rõ tầm quan trọng của sản xuất cây màu, cây vụ đông, tích cực áp dụng các tiến bộ KHKT vào thực tiễn sản xuất.

Tổ chức sản xuất bám theo quy hoạch, phù hợp với điều kiện đất đai, tập quán canh tác của từng vùng, từng địa phương. Đối với những xã có diện tích trồng cây vụ đông lớn, nhưng ít có điều kiện quy hoạch vùng sản xuất tập trung, đưa những cây có giá trị kinh tế cao vào sản xuất để tăng giá trị thu nhập trên đơn vị diện tích. Những địa phương có diện tích cây vụ đông ít nhưng có điều kiện quy hoạch vùng sản xuất quy mô lớn thì xây dựng những mô hình thí điểm cây trồng mới như bí đá, dưa hấu, đậu tương để gây dựng phong trào làm cơ sở nhân rộng cho những năm sau.

Gắn liền với mục tiêu mở rộng diện tích, huyện cũng cần tăng cường các hoạt động xúc tiến thương mại, tìm kiếm các đơn vị, doanh nghiệp đứng ra ký hợp đồng thu mua nông sản cho nông dân, có như vậy bà con mới yên tâm đầu tư sản xuất hiệu quả.

Nguyễn Hình