Nấm sò được xem là một loại thực phẩm sạch, giàu dinh dưỡng, chất khoáng, protein, vitamin có thể thay thế thịt, cá và là nguồn dược liệu quý. Nguyên liệu để sản xuất nấm dễ tìm như mùn cưa, rơm rạ, gỗ mục... Thời gian trồng nấm sò khoảng 8 tháng (từ tháng 7 đến tháng 2 năm sau). Nấm sò có chu kỳ sinh trưởng ngắn ngày, vòng quay vốn nhanh nên có thể ngừng sản xuất bất kỳ lúc nào khi thời tiết không thuận lợi, do đó hạn chế được tối đa rủi ro. Mặt khác, việc sơ chế nấm không phức tạp, phù hợp với trình độ lao động ở nông thôn. Nhận thấy những thuận lợi từ nghề trồng nấm, ông Phạm Văn Mạnh, thôn Xuân Hải, xã Tân Lễ quyết tâm gắn bó với nghề từ năm 2014. Ban đầu, gia đình ông đầu tư 1 ô trại nhỏ sản xuất nấm. Do còn thiếu kinh nghiệm nên nấm trồng bị bệnh, hỏng nhiều, tuy vậy ông không nản chí, lặn lội đi học hỏi khắp nơi về cách trồng nấm và tham khảo thêm từ sách, báo, các phương tiện thông tin đại chúng. Sự học hỏi và ý chí quyết tâm đã không phụ công người, không chỉ trồng nấm thành công, nấm cũng cho năng suất tăng qua mỗi vụ. Qua nhiều năm gắn bó, ông đã mạnh dạn đầu tư xây dựng trên 10.000m² lán trại và mua sắm các thiết bị cho nghề trồng nấm.

Chúng tôi đến thăm mô hình trồng nấm gặp lúc ông Mạnh đang dọn dẹp lứa nấm vụ trước để lấy không gian trồng vụ nấm tiếp theo. Ông cho biết: Cứ 2 tháng thu hoạch nấm 1 lần, vụ này tôi xuống tiếp 5.000 phôi nấm sò, thời tiết mát mẻ nên chắc chắn sản lượng sẽ cao hơn vụ trước. Mỗi ngày trại nấm của tôi xuất ra thị trường từ 5 - 6 tạ nấm. Giá nấm sò từ 25.000 - 30.000 đồng/kg. Hàng năm cho gia đình thu nhập từ 600 - 800 triệu đồng. Từ việc trồng nấm, trại nấm của ông Mạnh tạo việc làm cho 10 lao động thường xuyên với thu nhập 4 - 6 triệu đồng/tháng. Vào thời điểm thu hoạch, gia đình phải thuê thêm từ 8 - 10 nhân công với thù lao từ 150.000 - 200.000 đồng/ngày.

Giống như gia đình ông Mạnh, gia đình anh Trần Văn Luận (thôn Hải Triều) có trại trồng nấm 2.000m² với 2 loại là mộc nhĩ và nấm sò tạo việc làm cho 7 - 8 lao động thường xuyên và hàng chục lao động thời vụ. Trại nấm của gia đình anh đã xây dựng được 11 năm, sản xuất sạch nên nhiều nơi nhập trực tiếp và phần lớn được xuất bán tại các tỉnh như Sơn La, Hòa Bình... Theo anh Luận, so với trồng cây ăn quả, chăn nuôi thì trồng nấm đạt hiệu quả kinh tế cao hơn. Ngoài ra, chi phí sản xuất lại thấp, thu hồi vốn nhanh. Là người đã có nhiều năm kinh nghiệm và đi học ở nhiều nơi nên việc trồng nấm với gia đình anh trở nên đơn giản hơn, chỉ cần chú tâm bảo đảm nhiệt độ, độ ẩm và ánh sáng thích hợp thì nấm sẽ phát triển tốt. Mỗi năm, anh xuất ra thị trường khoảng 6 tấn mộc nhĩ với giá từ 150.000 - 155.000 đồng/kg khô và 10 tấn nấm sò với giá từ 25.000 - 30.000 đồng/kg, thu nhập mỗi năm khoảng 200 triệu đồng.

Ông Hoàng Văn Đạo, Chủ tịch UBND xã Tân Lễ cho biết: Hiện nay, xã có 3 hộ trồng nấm đạt hiệu quả cao. Để thúc đẩy việc trồng nấm, xã tạo điều kiện hỗ trợ vay vốn, tiếp cận khoa học, công nghệ để các hộ sản xuất nấm theo hướng hữu cơ, thực hiện việc phát triển sản xuất theo mô hình gắn với chuỗi giá trị, nâng cao thu nhập, góp phần phát triển kinh tế nông nghiệp của địa phương.

Ánh Tuyết