Gia đình ông Cao Xuân Nghĩa, thôn Hội Kê tích tụ được gần 5.000m² đất bãi, quy hoạch vườn trồng cây ăn quả, chủ yếu là bưởi đường truyền thống, bưởi Hoàng, bưởi Diễn, chuối tiêu vụ tết. Ông Nghĩa cho biết: Sau 7 năm trồng, đến nay, cây bưởi cho chất lượng tốt, sản lượng ổn định. Trung bình mỗi năm gia đình tôi có nguồn thu 150 triệu đồng từ các loại cây ăn quả, cao gấp nhiều lần so với trồng các loại đậu đỗ trước kia.

Vợ chồng ông Trần Văn Tạ, thôn Hội Kê năm nay đều hơn 80 tuổi. Ông Tạ chia sẻ, con cái trưởng thành, ở xa, hai ông bà không làm ruộng được nhưng vẫn có thể làm vườn. Mảnh vườn hơn 3 sào trước kia là vườn tạp, không có thu được cải tạo thành vườn trồng bưởi, hòe, bên dưới tận dụng trồng gừng lấy củ, giúp ông bà có thêm nguồn thu hơn 30 triệu đồng/năm, đủ tiền chi tiêu, sinh hoạt. Tuổi cao nhưng vẫn có thể sản xuất, có thu nhập ổn định, không phiền con cháu, ông bà phấn khởi lắm.

7 năm trước, ông Vũ Đình Thành, thôn Thượng Hộ Bắc mạnh dạn tích tụ, quy hoạch gần 1ha đất vườn, bãi trồng táo Đài Loan, ổi lê, cam Vinh, cam canh, quất cảnh, hòe... Đến nay, gia đình ông Thành có nguồn thu từ 400 - 500 triệu đồng/năm, tạo việc làm cho 5 - 6 lao động địa phương.

Ngoài cây ăn quả, người dân Hồng Lý trồng cây hòe dược liệu. Với trên 200ha hòe, hiện địa phương trở thành “vựa” hòe lớn nhất huyện Vũ Thư, vượt xa diện tích hòe của làng vườn Bách Thuận. 

Bà Trần Thị Phượng, Giám đốc HTX NN Tam Tỉnh (xã Hồng Lý) cho biết: 2 năm nay, hòe được giá, hiệu quả kinh tế của cây hòe đạt tối thiểu 15 triệu đồng/sào/năm, tương đương với trên 415 triệu đồng/ha/năm. Riêng cây hòe mang về nguồn thu trên 83 tỷ đồng/năm cho người dân trong xã. Ngoài ra, bà con trồng xen canh đậu, đỗ, gừng, rau màu dưới gốc hòe và cây ăn trái, đưa thu nhập từ phát triển kinh tế vườn đạt trên 500 triệu đồng/ha. Đây là thu nhập mà trước kia nông dân địa phương chỉ dám ước mơ... 

Ông Vũ Thế Hoàng, Trưởng thôn Phú Mỹ chia sẻ: Tổng diện tích hòe toàn thôn đạt 44ha. Cả thôn có 240 hộ thì có 220 hộ trồng hòe. Nhờ cây hòe, hầu hết các hộ có nguồn thu 70 - 100 triệu đồng/vụ, nhiều hộ thu về từ 200 - 300 triệu đồng/vụ hòe.

Hồng Lý được bao bọc bởi cả 2 con sông lớn là sông Hồng và sông Trà Lý, được thiên nhiên ưu đãi, ban tặng chất đất phù sa màu mỡ tương tự như làng vườn Bách Thuận, rất thích hợp trồng cây ăn quả. Thực tế hiệu quả trồng cây dược liệu, cây ăn quả cao gấp nhiều lần cấy lúa đã thu hút nông dân ở cả 2 HTX NN (Hồng Xuân và Tam Tỉnh) tích cực chuyển đổi từ vườn tạp, đất bãi trồng lúa, cây màu kém hiệu quả để đầu tư, quy hoạch thành vườn trồng hòe và cây ăn quả như bưởi Hoàng, bưởi Diễn, bưởi đào, bưởi da xanh, ổi, mít... Đến nay, trong tổng số hơn 400ha đất nông nghiệp, xã có 340ha hòe và cây ăn quả, trong đó hòe chiếm trên 200ha; lúa chỉ còn 60ha. Hầu hết dưới tán hòe và cây ăn quả, nông dân trồng xen canh cây gừng, đậu đỗ, rau màu để nâng cao thu nhập.

Ông Trần Xuân Huynh, Chủ tịch UBND xã Hồng Lý cho biết: Phát triển kinh tế vườn hiện mang lại thu nhập từ 15 - 25 triệu đồng/sào/năm cho nông dân địa phương. Từ xã nghèo ở địa bàn cuối huyện, giờ đây người dân Hồng Lý vươn lên có thu nhập đạt gần 100 triệu đồng/hộ/năm, thậm chí vài trăm triệu đồng mỗi hộ, đời sống vật chất và tinh thần nâng cao rõ rệt, nhiều hộ làm giàu ngay tại quê hương. Thời gian tới, chúng tôi tiếp tục động viên, khuyến khích bà con mạnh dạn chuyển đổi cơ cấu cây trồng từ cây lúa, cây ngô truyền thống sang trồng cây dược liệu, cây ăn trái theo hướng sản xuất hàng hóa. Xã chủ động quy hoạch vùng sản xuất, tạo điều kiện để nông dân chuyển đổi, phát triển, mở rộng các mô hình làm vườn có hiệu quả kinh tế cao. Các ngành, đoàn thể tăng cường phối hợp với các đơn vị chuyên môn của tỉnh, trung ương để giới thiệu, cung ứng giống cây uy tín; hỗ trợ khoa học kỹ thuật giúp nông dân phát triển ổn định các loại cây ăn quả và cây dược liệu, nâng cao hiệu quả sản xuất, thu nhập cho người dân.

Cây ăn trái và cây hòe giúp nhiều hộ dân Hồng Lý (Vũ Thư) thoát nghèo và vươn lên làm giàu.

Quỳnh Lưu