Ngày 31/5, có mặt tại cánh đồng thuộc HTX SXKD DVNN Thụy Tân (xã An Tân), phóng viên ghi nhận nhiều diện tích lúa xuân đã và đang bị chết héo, nhiều diện tích có những khóm lúa xanh nhưng không đậu hạt, bên cạnh đó có những diện tích lúa có bông chín vàng chuẩn bị cho thu hoạch nhưng năng suất đạt thấp. 

Bà Mai Thị Cúc, thôn Tân Cường cho biết: Trong khi người dân các xã trên địa bàn huyện đang thu hoạch lúa xuân thì 6 sào lúa của nhà tôi bị chết lụi không cho thu hoạch được một khóm nào. Ngay từ đầu vụ, khi gieo cấy một thời gian ngắn cây lúa bắt đầu đỏ, không phát triển rồi chết héo. Mặc dù nhà tôi đã tiến hành tỉa dặm, bón phân nhưng sau lúa bị chết dần, còn một số cây lúa sống đến nay cũng không trổ được bông. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng lúa chết là do đồng ruộng đã bị nhiễm mặn, nhiều diện tích lúa lên xanh cũng không đậu hạt.

Ông Vũ Công Thành, Chủ tịch UBND xã An Tân cho biết: Đầu tháng 4, sau khi có kiến nghị của người dân về tình trạng lúa chết, xã đã báo cáo và mời Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện cùng các cơ quan chuyên môn của huyện về kiểm tra đồng ruộng. Sau đó có thông báo kết quả, nhận định của cơ quan chuyên môn về nguyên nhân gây ra lúa chết, địa phương đã thông báo cho người dân đồng thời tuyên truyền, khuyến cáo giải pháp khắc phục tình trạng lúa chết. Trước những thiệt hại trong sản xuất vụ lúa xuân, xã có kế hoạch tăng diện tích trồng cây màu hè để bù đắp thiệt hại, tìm các giải pháp ngăn tình trạng ruộng đồng chua mặn để sản xuất vụ lúa mùa tới và những vụ tiếp theo. Bên cạnh đó, xã đề nghị các cấp có giải pháp hỗ trợ địa phương ổn định, phục hồi sản xuất, nhất là ngăn chặn tình trạng đồng ruộng chua mặn ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp.

Cùng với xã An Tân, ngày 24/5, UBND huyện Thái Thụy cũng nhận được văn bản phản ánh một số diện tích lúa xuân tại HTX SXKD DVNN Thụy Dũng (xã Hồng Dũng) kém phát triển, khả năng không cho thu hoạch. Kiểm tra thực tế đồng ruộng của ngành chức năng huyện cho thấy, 30ha lúa xuân tại các khu vực cửa chùa làng Văn Đông, cánh đồng thuộc thôn Đầm Sen từ sau khi cấy đến khoảng đầu tháng 5 lúa sinh trưởng kém hơn so với mọi năm. Trong đó, ở một số ruộng lúa không trỗ bông được hoặc trỗ bông nhưng bông nhỏ, ngắn, tỷ lệ lép cao.

Theo báo cáo của huyện Thái Thụy, tổng diện tích lúa xuân 2023 tại 2 HTX SXKD DVNN Thụy Tân và Thụy Dũng bị ảnh hưởng do thẩm thấu, bốc chua mặn ước khoảng 162ha (HTX Thụy Tân 135ha,  HTX Thụy Dũng 27ha). Trong đó, tại HTX SXKD DVNN Thụy Tân có khoảng 15% diện tích (thuộc lúa lai) bị ảnh hưởng giảm dưới 30% năng suất, 35% diện tích bị ảnh hưởng giảm từ 30% đến dưới 70% năng suất và 50% diện tích khả năng không cho thu hoạch; tại HTX SXKD DVNN Thụy Dũng có 18% diện tích khả năng không cho thu hoạch, còn lại giảm từ 30% đến dưới 70% năng suất. Theo nhận định của ngành chức năng huyện về nguyên nhân chính khiến một số diện tích lúa kém phát triển tại các địa phương trên là do thời tiết cực đoan, khắc nghiệt kết hợp với thổ nhưỡng của khu vực là đất kìm hãm, chua mặn nên đã gây ra hiện tượng thẩm thấu, bốc chua mặn cao đã gây ra ngộ độc rễ cây lúa, ảnh hưởng trực tiếp đến sinh trưởng, phát triển của cây lúa. Ngoài ra, tại xã An Tân nông dân không theo khuyến cáo của HTX cấy nhiều giống chất lượng và kém chịu chua, mặn tại vùng chua mặn (giống chất lượng như Đài thơm, Hương cốm... là những giống kém chịu chua mặn hơn rất nhiều so với nhóm lúa lai) nên đã ảnh hưởng trực tiếp đến sinh trưởng và phát triển của lúa ở vụ xuân năm 2023 trong điều kiện thời tiết có nhiều khắc nghiệt từ đầu vụ.

Nhằm giảm thiểu thiệt hại cũng như bảo đảm sản xuất vụ lúa mùa tới, huyện Thái Thụy đang tích cực chỉ đạo các xã An Tân, Hồng Dũng chủ động rà soát kế hoạch sản xuất của địa phương để bổ khuyết chỉ đạo với giải pháp phù hợp, thiết thực, hiệu quả. Đồng thời, chủ động phối hợp chặt chẽ với Xí nghiệp Khai thác công trình thủy lợi huyện có phương án tưới, tiêu, nhất là việc thau chua, rửa mặn, cải tạo đất. Hướng dẫn nông dân thực hiện cày lật đất ngay sau khi thu hoạch lúa xuân, nhất là các hộ có diện tích lúa kém phát triển thực hiện bón từ 15 - 20kg vôi bột cho 1 sào để xử lý chua mặn. Ngoài ra, huyện đề nghị các sở, ngành chuyên môn chỉ đạo các đơn vị chức năng có hướng dẫn kỹ thuật, giải pháp khắc phục đối với diện tích bị ảnh hưởng như trên để sản xuất nông nghiệp đạt hiệu quả, nhất là trong sản xuất vụ mùa năm 2023; đồng thời, tham mưu UBND tỉnh xem xét hỗ trợ địa phương bị thiệt hại sớm khắc phục thiệt hại và tình trạng trên để nông dân yên tâm sản xuất các vụ tiếp theo.

Diện tích lúa xuân bị chết tại cánh đồng xã An Tân.

Trần Tuấn