Ông Phạm Văn Tiển, Phó Giám đốc Xí nghiệp KTCTTL Thành phố cho biết: Do diện tích đất canh tác trên địa bàn Thành phố bị chia cắt bởi quá trình đô thị hóa và xây dựng các khu, cụm công nghiệp; chênh lệch địa hình giữa các vùng, các xã rất lớn gây nhiều khó khăn cho công tác điều tiết nước. Bên cạnh đó, thời gian thu hoạch lúa xuân và nhu cầu sử dụng nước ở các địa phương không đồng nhất cũng gây trở ngại cho công tác điều tiết nước cuối vụ xuân, đầu vụ mùa. Các công trình thủy lợi trên địa bàn Thành phố tuy đã được các cấp, các ngành quan tâm đầu tư kinh phí tu bổ, cải tạo, nâng cấp song còn nhiều công trình xuống cấp, chưa đáp ứng nhu cầu chủ động tưới, tiêu phục vụ sản xuất nông nghiệp và đời sống dân sinh.

Trước những khó khăn đó, bước vào sản xuất vụ mùa, vụ đông năm 2013, công tác chuẩn bị được Xí nghiệp đặc biệt quan tâm. Xí nghiệp KTCTTL Thành phố hiện đang quản lý 5 trạm bơm, 5 cống dưới đê và 7 cống đập nội đồng. Ngay từ đầu năm, Xí nghiệp đã tổ chức kiểm tra đánh giá, đồng thời lên kế hoạch tu bổ các công trình. Đến ngày 15/6, Xí nghiệp đã hoàn thành sơn cánh van và các thiết bị cơ khí, sửa chữa nhỏ 5 trạm bơm (Hiệp Trung, Đông Tây Sơn, Sa Lung, Bồ Xuyên, Vĩnh Thắng), 5 cống (Đồng Sửa, Đầu Mối, Bà Thoi, Đê Vùng, Sa Lung) và đập cầu Mùa với tổng kinh phí 154,902 triệu đồng.

Bên cạnh đó, Xí nghiệp còn thay các ống xả, bu lông, gioăng cao su, bi máy mồi, bi động cơ, ống hút, gioăng cát đăng tại các trạm bơm Đông Tây Sơn, Sa Lung, Hiệp Trung, Bồ Xuyên và đập cầu Mùa với tổng kinh phí 47,582 triệu đồng. Công tác giải phóng dòng chảy cũng được Xí nghiệp chú trọng. Xí nghiệp hiện đang quản lý 42 km sông trục cấp 1 và cấp 2. Tháng 9/2012, Xí nghiệp đã thành lập tổ đường kênh gồm 9 người, trong đó mỗi người chịu trách nhiệm quản lý, khơi thông 3,5 km sông, còn lại phân công cho công nhân quản lý trạm bơm đảm nhiệm. Chính vì thế, các tuyến sông trên địa bàn Thành phố luôn thông thoáng, bảo đảm cho việc tưới, tiêu nước phục vụ sản xuất.

Cùng với việc tu bổ, sửa chữa các công trình thủy lợi, Xí nghiệp sớm xây dựng đề án công tác thủy nông phục vụ sản xuất vụ mùa, vụ đông và phòng chống lũ, bão, úng năm 2013. Theo đó, Xí nghiệp xây dựng phương án điều tiết nước cụ thể cho từng tháng. Ở kỳ triều cường từ ngày 22 đến 27/6, nếu điều kiện cho phép, hệ thống sẽ tổ chức lấy sa đại trà hoặc cục bộ cho vùng gieo mạ mùa và cấy lúa mùa sớm trên vùng trồng cây vụ đông ưa ấm, vùng úng trũng với phương châm “lấy nhanh, rút nhanh”. Từ ngày 1 đến 20/7 là thời kỳ làm đất và gieo cấy trà lúa đại trà, đồng thời chăm sóc trà lúa mùa sớm do vậy ở giai đoạn này phải thường xuyên theo dõi tình hình thời tiết, điều tiết nước hợp lý phục vụ làm đất, gieo cấy và chăm sóc lúa mới cấy, chủ động tiêu nước để phòng mưa úng xảy ra.

Thời kỳ chăm sóc lúa mùa từ ngày 1/8 đến trung tuần tháng 9, là thời kỳ lúa mùa đang ở giai đoạn đẻ nhánh đến trỗ bông, trùng đúng trọng tâm của mùa mưa bão nên việc phòng và chống úng tốt ở giai đoạn này sẽ là tiền đề giành một vụ mùa thắng lợi. Nếu thời tiết thuận lợi, Xí nghiệp đồng loạt mở các cống lấy nước nhằm tăng diện tích tưới tự chảy, sau đó tiêu nhanh, giữ mực nước sông trục hợp lý phòng mưa úng. Từ cuối tháng 9 trở đi, hệ thống rút nước từ từ tạo điều kiện cho lúa chín nhanh và thu hoạch, đồng thời tạo quỹ đất khô để làm đất gieo trồng cây vụ đông ưa ấm. Từ tháng 10 đến tháng 12, duy trì mực nước thích hợp cho lúa trà muộn vào mẩy chắc hạt; khống chế duy trì mực nước trên các sông trục bảo đảm đủ nguồn nước tưới cho cây vụ đông, phơi ải; đồng thời, phục vụ chiến dịch thủy lợi đông xuân năm 2013 - 2014.

Trong quá trình sản xuất, các HTX dịch vụ nông nghiệp cần bám sát mực nước của hệ thống để chủ động điều tiết nước, tránh lãng phí nước dẫn đến tiêu tốn điện năng. Bên cạnh việc xây dựng phương án điều tiết nước cụ thể cho từng tháng, Xí nghiệp còn xây dựng phương án tưới, tiêu cho các vùng úng trọng điểm. Đối với cụm Sa Lung, bao gồm xã Đông Hòa, Đông Thọ, Đông Mỹ và phường Hoàng Diệu, việc tiêu úng phải tuân thủ sự điều hành chung của hệ thống. Đối với cụm Tam Lạc, được chia thành 3 vùng úng, vùng Vũ Phúc tiêu nước ra sông Ngô Xá và sông Kiên Giang chảy qua địa bàn; vùng Vũ Chính, Trần Lãm và Kỳ Bá chủ yếu tiêu bằng tự chảy ra sông 3/2, sông Kìm và sông Kiên Giang, với những vùng trũng cục bộ có thể khoanh vùng bơm tát bằng bơm dã chiến; vùng Vũ Lạc và Vũ Đông có thể tiêu tự chảy và tiêu động lực. Đối với cụm Nhân Thanh, bao gồm xã Phú Xuân, Tân Bình và phường Tiền Phong tiêu bằng tự chảy qua sông Bạch ra sông Kiên Giang, khi nước sông Trà Lý thấp có thể linh hoạt tiêu ngược qua cống Nhân Thanh.

Chủ động chuẩn bị mọi điều kiện cần thiết phục vụ sản xuất vụ mùa, vụ đông năm 2013, chắc chắn Xí nghiệp sẽ điều tiết tốt công tác thủy lợi, góp phần đem lại những mùa vụ bội thu

Minh Hương