Với yêu cầu chuyển đổi hoạt động theo mô hình HTX kiểu mới, HTX DVNN xã An Ninh (Quỳnh Phụ) đã có những thay đổi phù hợp, phát huy vai trò tập hợp, định hướng cho nông dân ứng dụng có hiệu quả các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất; chú trọng thiết lập mối liên kết sản xuất nhằm gia tăng giá trị và lợi nhuận trên cơ sở giảm giá thành đầu vào, xây dựng thương hiệu nông sản tạo đầu ra ổn định. HTX đã đầu tư mua sắm 3 máy cấy, 1 máy làm đất, 2 máy phun thuốc trừ sâu, 1 máy bón phân để phục vụ thành viên. Dịch vụ của HTX đã có sức cạnh tranh và làm “lành mạnh hóa” các dịch vụ phục vụ cho sản xuất tại địa phương. HTX còn đứng ra quy tụ 8 máy gặt của địa phương và các máy tỉnh ngoài về phục vụ nông dân với giá hợp lý, bảo đảm an ninh trật tự tại địa phương.

Bà Nguyễn Thị Mai, Giám đốc HTX cho biết: Vụ mùa này, chúng tôi xây dựng 3 vùng liên kết sản xuất với diện tích 30ha. Ngoài việc được bao tiêu sản phẩm, các thành viên tham gia liên kết còn được hưởng giá dịch vụ làm đất, gieo cấy, thu hoạch thấp hơn so với gieo cấy tự do 100.000 đồng/sào từ đó hiệu quả sản xuất được nâng cao. Từ việc trang bị máy móc, HTX đứng ra vệ sinh đồng ruộng, khôi phục lại những mảnh ruộng hoang hóa sau đó bàn giao lại cho các cá nhân tích cực sản xuất, động viên khuyến khích họ bằng cách miễn phí dịch vụ trong 2 năm. HTX tiếp tục khôi phục các diện tích khác.

Cách làm này của HTX DVNN xã An Ninh được cấp ủy, chính quyền địa phương và người dân đánh giá rất cao. HTX cũng xây dựng thương hiệu gạo làng Giành theo tiêu chuẩn chất lượng, bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm, nhãn mác truy xuất nguồn gốc đồng thời đăng ký tham gia chương trình OCOP của tỉnh. Đây cũng là HTX DVNN đầu tiên trên toàn tỉnh có điểm giới thiệu và bán sản phẩm OCOP.

Nhận thấy nhu cầu về thực phẩm sạch trên thị trường hiện rất cao, đồng thời sản xuất rau theo hướng hữu cơ đang là xu hướng được chú trọng phát triển, HTX Nông nghiệp xanh xã Trung An ra đời, là đầu tàu dẫn dắt, kết nối thành viên trong sản xuất rau an toàn tiến tới hữu cơ. 

Ông Trịnh Văn Điều, Giám đốc HTX cho biết: 40,6ha chuyên canh rau màu tại Trung An đều áp dụng quy trình sản xuất rau an toàn. Người dân Trung An sản xuất quay vòng từ 7 - 9 lứa rau/năm, cung cấp ra thị trường từ 15 - 25 tấn/ngày với 23 - 25 chủng loại rau. Để hướng tới sản xuất hữu cơ, HTX đã đầu tư lắp đặt 6 nhà màng theo tiêu chuẩn Israel, tổng diện tích 2.500m2, quy vùng 10ha sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP. HTX tập huấn cho thành viên quy trình, kỹ thuật sản xuất từ khâu xử lý đất, ủ đất, lên luống, ươm giống, chăm sóc, thu hoạch đến đóng gói sản phẩm. Trong quá trình chăm sóc, HTX tuyệt đối không sử dụng các chất kích thích sinh trưởng mà chỉ sử dụng phân bón hữu cơ từ các loại phân chuồng, phụ phẩm từ các loại rau, củ, quả... và sử dụng chế phẩm thuốc trừ sâu sinh học. Nhờ đó, HTX đã triển khai sản xuất được 7 loại rau đạt tiêu chuẩn VietGAP và OCOP. Thời gian tới, HTX tiếp tục chú trọng sản xuất nông nghiệp hữu cơ bền vững; mở rộng mô hình và phổ biến rộng rãi quy trình kỹ thuật tới hộ nông dân trên địa bàn để thực hiện chuỗi liên kết sản xuất. Đồng thời, HTX hướng tới sản xuất kết hợp du lịch trải nghiệm, góp phần tạo môi trường cho học sinh, sinh viên tìm hiểu nông nghiệp sạch và giá trị của nông nghiệp hữu cơ đối với con người, môi trường sống.

Toàn tỉnh hiện có 344 HTX nông nghiệp, trong đó 315 HTX tổ chức lại hoạt động theo Luật Hợp tác xã năm 2012, 29 HTX thành lập mới, riêng năm 2022 có 6 HTX thành lập mới. Có trên 250 HTX tham gia liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm với 20 doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh với tổng diện tích gieo trồng có hợp đồng liên kết tiêu thụ sản phẩm đạt trên 10.000ha/năm.

Bà Nguyễn Thu Hà, Phó Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh cho biết: Để phát triển, HTX cần sự thay đổi nhận thức, tư duy từ người trực tiếp tham gia HTX, trực tiếp quản lý HTX đến những cơ quan quản lý HTX theo hướng chuyển đổi “tư duy sản xuất nông nghiệp” sang “tư duy kinh tế nông nghiệp”. Đứng trước yêu cầu sản xuất xanh tạo sản phẩm sạch, việc bảo vệ môi trường xanh, sạch trong cả quá trình canh tác nông nghiệp là một trong những điểm mấu chốt giúp các HTX nông nghiệp của tỉnh định vị được thương hiệu và chỗ đứng trên thị trường. Đây cũng là nền tảng để HTX có những chiến lược phát triển bền vững trong tương lai.

Lưu Ngần