Hiện nay, lúa mới cấy còn non và thấp nên Xí nghiệp tập trung phòng úng là chính kết hợp tiêu tự chảy và khoanh vùng trũng để tiêu cục bộ bằng máy bơm khi có mưa lớn xảy ra.

Vụ mùa năm 2013, Hưng Hà là một trong những huyện xây dựng kế hoạch kết thúc gieo cấy sớm nhất tỉnh (10/7), xong trước lịch của tỉnh 15 ngày. Nếu không thực hiện được việc này thì Hưng Hà sẽ không mở rộng được diện tích cây vụ đông ưa ấm. Chính vì vậy, ngay từ đầu vụ các HTX DVNN đã tập trung chỉ đạo, đôn đốc các hộ nông dân đẩy nhanh tiến độ làm đất, gieo mạ để gieo cấy trong khung thời vụ tốt nhất. Các hộ dân đã tích cực bám sát đồng ruộng đắp bờ vùng, bờ thửa giữ nước, HTX đã chủ động bơm nước cho những diện tích khô để tạo điều kiện thuận lợi làm đất nhanh, chất lượng tốt.

 Bên cạnh đó, các HTX DVNN còn hướng dẫn nông dân bón lót 15 - 20 kg vôi bột để rạ phân hủy nhanh, giúp lúa sau cấy hồi phục nhanh và hạn chế bị ngộ độc, nghẹt rễ, kéo dài thời gian sinh trưởng. Nhìn chung, Hưng Hà đã giành thắng lợi bước đầu trong sản xuất vụ mùa về gieo cấy đúng lịch thời vụ, cơ cấu giống, sau cấy lúa khỏe, hồi phục nhanh. Góp chung vào thắng lợi ở giai đoạn này, Xí nghiệp KTCTTL Hưng Hà đã đóng vai trò hết sức quan trọng trong công tác điều tiết nước tưới, tiêu. Ông Vũ Anh Tú, Giám đốc Xí nghiệp KTCTTL Hưng Hà cho biết: Ngay từ đầu tháng 3, Xí nghiệp đã cùng với các ngành chức năng đi kiểm tra toàn bộ hệ thống cống dưới đê, các trạm bơm tiêu úng lớn để lập kế hoạch tu bổ, sửa chữa.

Đồng thời, tiến hành bảo dưỡng bi, bạc và hệ thống công trình thủy công của các trạm bơm; sơn bảo dưỡng, mò đá đáy cống dưới đê, bảo dưỡng máy đóng mở của trên 60 cống đập nội đồng. Đối với hệ thống sông trục chính và cấp I, II, Xí nghiệp đã thực hiện khoán việc quản lý cho công nhân; sông trục chính giao từ 3,5 – 4 km/công nhân, sông trục cấp I từ 5,5 - 6 km/công nhân… Xí nghiệp thường xuyên kiểm tra, nếu công nhân nào để đoạn sông mình phụ trách còn bèo bồng, vật cản gây ách tách dòng chảy sẽ bị hạ bậc thi đua. Trong quá trình thực hiện, công nhân có trách nhiệm thống kê các điểm vi phạm gây ách tắc dòng chảy để báo cáo cấp trên, từ đó Xí nghiệp phối hợp với các ngành chức năng, chính quyền địa phương ngăn chặn, xử lý. Do làm tốt việc khoán sông và quản lý sâu sát, đến hết tháng 6/2013 Xí nghiệp đã giải phóng dòng chảy được trên 200 km sông trục, bảo đảm thông thoáng, đủ điều kiện cấp nước và phòng úng cho vụ mùa. Đối với hệ thống sông cấp III và các sông trục dẫn trạm bơm, các HTX DVNN đã tích cực tổ chức giải phóng dòng chảy, nên đa số các sông đều thông thoáng, đáp ứng được nhu cầu tưới, tiêu.

Tuy nhiên, bên cạnh đó vẫn còn một số địa phương thực hiện giải phóng dòng chảy sông trục cấp III chậm làm ảnh hưởng đến sản xuất vụ mùa, như sông dẫn trạm bơm Sòi (xã Phúc Khánh), sông dẫn trạm bơm Riệc xã Tân Hòa, sông dẫn trạm bơm Đôn Mỹ (xã Đoan Hùng)... Hiện nay, các địa phương trong huyện đã cơ bản gieo cấy xong lúa mùa, giai đoạn này lúa còn non và thấp cây, do đó Xí nghiệp coi phòng chống úng là nhiệm vụ hàng đầu. Chỉ cần mưa dưới 100 mm, các hệ thống thủy lợi sẽ vận hành tiêu tự chảy, những cánh đồng úng trũng được khoanh vùng, tiêu cục bộ bằng máy bơm. Ông Vũ Anh Tú cho biết thêm, ngoài những công việc đang triển khai thực hiện, Xí nghiệp đã xây dựng kịch bản giả định cho tất cả các cụm chống úng, nếu xảy ra mưa lớn gây lụt thì các cụm sẽ thực hiện theo phương án đã đề ra.

Cụ thể, trong tháng 8 tới đây là thời điểm trọng tâm của mùa mưa, bão, do đó hệ thống sẽ hạ thấp mực nước xuống còn +0,6 m đến +0,8 m. Trong trường hợp mưa từ 150 mm trở lên, mưa lớn trên diện rộng, Xí nghiệp sẽ kết hợp nhiều biện pháp tiêu, như tự chảy, động lực, phân vùng tiêu, cót nước vùng cao để tiêu vùng trũng trước, hoặc khoanh vùng tiêu cục bộ… Nhìn chung, để cấp nước cho lúa mùa phát triển bình thường trong điều kiện có lũ báo động từ số I đến số II, Xí nghiệp sẽ đóng cống nội đồng vùng biên để giữ nước bơm ở mức +0,8 m; khi có mưa trên 20 mm, hoặc dự báo thời tiết xấu thì mở các cống vùng biên tiêu tự chảy triệt để.

Cùng với các biện pháp điều tiết nước phục vụ sản xuất vụ mùa, Xí nghiệp KTCTTL Hưng Hà đã quán triệt đến tất cả các cụm chống úng thực hiện nghiêm sự chỉ đạo của Ban Chỉ huy PCLB huyện khi có lũ, bão xảy ra. Việc vận hành đóng, mở các cống dưới đê phải được thực hiện đúng quy trình; khi có mưa lớn, các cụm trưởng cụm thủy nông và cán bộ kỹ thuật có nhiệm vụ kiểm tra, quan sát mực nước để đề xuất với Xí nghiệp có phương án đóng hoặc mở cống, bảo đảm tiêu nước một cách tốt nhất, góp phần sản xuất vụ mùa giành thắng lợi, PCLB có hiệu quả.

Bài, ảnh: Nguyên Bình