Gia đình anh Trần Minh Trọng, thôn Phú Lễ trồng hơn 4 sào quất cảnh, trong đó gần nửa diện tích quất đã bị thiệt hại do ảnh hưởng của bão số 3 và mưa lớn trong tháng 9. Anh Trọng cho biết, quất là cây ưa ẩm nhưng lại chịu úng kém, chỉ cần ngập úng 3 - 4 ngày là hỏng. Bão số 3 vừa qua, sức gió mạnh làm lay gốc, đứt rễ, kết hợp với mưa lớn kéo dài gây ngập úng, làm thiệt hại rất nhiều cây quất, đặc biệt nhiều cây quất to, lâu năm, có giá trị kinh tế cao bị hỏng hẳn... 

“Giai đoạn vừa qua, khi cây quất còn yếu do ảnh hưởng của bão, lũ, gia đình tôi chỉ tập trung điều tiết nước hợp lý cho cây, chưa bón phân. Đến nay, khi chắc chắn cây đã an toàn, bộ rễ đã ổn định, gia đình tôi mới bắt đầu tiến hành làm cỏ, chuẩn bị bón phân. Nhìn chung, tốc độ sinh trưởng, phát triển của quất chậm hơn so với mọi năm, dự đoán quất không kịp chín vào dịp tết Nguyên đán tới” - anh Trọng chia sẻ thêm. 

Gia đình ông Trần Văn Tửu may mắn hơn vì ruộng quất của gia đình ông ở xứ đồng cao, đã trồng 3 - 4 năm nên rễ khỏe, khả năng chống chịu úng tốt hơn so với cây quất non. 

Ông Tửu cho biết: Những cây đã hỏng hẳn thì đành bỏ đi, những cây quất còn lại, sau ngập úng đều có hiện tượng héo lá, vàng lá, nhưng do bộ rễ vẫn ổn định nên chỉ cần tiêu thoát nước tốt và đợi cây dần hồi phục. Hơn 10 ngày trước, tôi bón phân bổ sung cho cây, rất nhanh, đến nay, cây đã bắt đầu “ăn” phân, lá xanh tốt, quả đã căng mọng hơn. Gia đình tôi đang tiến hành gò cành, uốn tỉa, tạo dáng cho những cây quất dáng thế đẹp, những cây xấu thì chăm sóc để hồi phục cây, đợi vụ quất năm sau. Tôi hy vọng có thể xuất bán được hơn 200 cây quất vào dịp tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, phần nào bù đắp thiệt hại do mưa, bão gây ra. 

Làng quất hơn 40 năm tuổi của bà con Công giáo thôn Phú Lễ hiện có hơn 30 hộ trồng quất, tổng diện tích khoảng 5ha, quy mô bình quân từ 3 - 5 sào/hộ. Với hiệu quả kinh tế cao gấp nhiều lần cấy lúa, cây quất hiện là cây trồng chủ lực giúp nông dân nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống. Ước tính, mỗi năm, Phú Lễ cung cấp ra thị trường khoảng 5.000 cây quất, tuy nhiên do ảnh hưởng của bão số 3 vừa qua đã khiến 20% cây quất ở đây bị chết, hỏng hẳn; 50% cây quất bị ảnh hưởng nặng, chậm hồi phục; 20% còn lại bị ảnh hưởng nhẹ, có khả năng hồi phục nhanh. Thông thường, vào thời điểm này hàng năm, quất tại cánh đồng Phú Lễ đã ra quả to, mịn, cây xanh tốt, đã bắt đầu được uốn theo thế để chuẩn bị cho vụ tết, nhưng năm nay, chỉ có một vài thửa có quất đẹp, còn lại cây chưa kịp hồi phục sau mưa bão, hầu như trong tình trạng lá vàng, quả nhỏ, cây kém phát triển. 

Ông Phạm Tiến Sỹ, Chủ tịch UBND xã cho biết: Chúng tôi đã tuyên truyền, vận động bà con nỗ lực chăm sóc, đẩy nhanh tốc độ hồi phục của cây. Những cây quất bị ảnh hưởng nặng, cây không đẹp, bà con cần kiên trì chăm sóc, bón phân để cây nhanh hồi phục, có thể chuyển hướng sang thu hoạch quả quất thực phẩm vì tiêu thụ thuận lợi, giá trị kinh tế đạt từ 5 - 6 triệu đồng/sào, cao hơn cấy lúa. Đối với những cây ảnh hưởng nhẹ, có khả năng vẫn kịp vụ tết năm nay, bà con cần tập trung nhân lực, đầu tư phân bón, thuốc trừ sâu để chăm sóc, bảo vệ, uốn tỉa, bảo đảm cây có chất lượng, mẫu mã tốt nhất. Đây là những cây tiềm năng có giá trị kinh tế cao vì năm nay, dự đoán giá quất cảnh trên thị trường sẽ cao hơn bình quân mọi năm. Những cây quất này mang lại cơ hội giúp bà con thu hồi vốn đầu tư, giảm thiểu thiệt hại do mưa, bão gây ra. Đối với những diện tích quất đã hỏng, nông dân chủ động ươm, chọn cây giống, chờ vụ xuân mới trồng bổ sung. Thiên tai khắc nghiệt, khó lường gây thiệt hại lớn, tuy nhiên cây quất cảnh vẫn khẳng định hiệu quả kinh tế cao hơn hẳn cây lúa và nhiều loại cây trồng khác, vì thế, xã động viên bà con giữ vững niềm tin, yên tâm khôi phục sản xuất quất cảnh. 

Những vườn quất ở Phú Lễ dần hồi phục và sinh trưởng, phát triển tốt. 

Quỳnh Lưu