Đã gần một tháng nay, ngày nào ông Trần Xuân Ngũ, thôn Phú Lễ cũng có mặt tại vườn quất của gia đình từ tờ mờ sáng cho đến chiều muộn để chăm sóc, cắt tỉa, tạo dáng cho cây. Ông chia sẻ: Năm nay người trồng quất rất vất vả vì bão số 3, gió mạnh làm lay gốc, đứt rễ, kết hợp với mưa lớn kéo dài gây ngập úng, làm thiệt hại rất nhiều cây quất, đặc biệt nhiều cây quất to, lâu năm, có giá trị kinh tế cao bị hỏng hẳn. Gia đình tôi cũng thiệt hại khoảng 30 gốc quất 3 - 4 năm tuổi. Sau bão, gia đình tập trung chăm sóc, đẩy nhanh tốc độ hồi phục của cây để kịp vụ tết năm nay. Đến thời điểm hiện tại, hơn 100 gốc quất của gia đình đã sẵn sàng xuất bán ra thị trường bảo đảm mẫu mã, chất lượng. Mỗi cây cao từ 1,6 - 1,7m, đường kính khoảng 1,4 - 1,5m, giá bán trung bình 1,5 triệu đồng/cây. Hiện đã có một số khách đến vườn tham quan, lựa chọn cho mình cây ưng ý và đặt cọc tiền.

Tại gia đình anh Trần Văn Ngọc, mặc dù của bão số 3 khiến gia đình phải đầu tư nhiều công sức và phân bón giúp cây quất nhanh chóng phục hồi song giá thành của cây quất năm nay lại cao hơn so với năm ngoái từ 10 - 20% nên cũng bù đắp lại phần nào thiệt hại. Thời điểm này, nhà vườn của anh đã bắt đầu nhộn nhịp người đến xem, mua cây. 

Anh Ngọc cho hay: Gia đình tôi trồng quất đến nay được hơn 10 năm. Trước đây, tôi trồng chủ yếu quất thế, quất lùm. Khi thị trường đầu ra ổn định, nắm bắt nhu cầu của người chơi quất cảnh, tôi chuyển sang trồng quất chum, quất bonsai. Ngoài học hỏi từ các nhà vườn có tiếng, tôi tự mày mò, cắt ghép và uốn cành theo các dáng, thế khác nhau. So với trồng quất vườn thì trồng quất chum, quất bonsai vất vả hơn, như chăm con thơ từ lúc chăm sóc cây con ngoài đất, chuyển lên chậu và tạo thế. Tôi thường xuyên phải ra vườn kiểm tra độ ẩm của đất, chất dinh dưỡng cho cây; quan sát sự phát triển của cây qua từng ngày, từng tháng để biết và điều chỉnh thêm bớt chất dinh dưỡng cho phù hợp. Đến thời điểm hiện tại, hơn 300 chậu quất cảnh trong vườn đều cho quả to, đều, đẹp, nếu tính với giá bán thấp nhất là 300.000 đồng/chậu thì gia đình cũng thu về gần 100 triệu đồng.

Thời điểm hiện tại, nhà vườn của anh Trần Văn Ngọc, thôn Phú Lễ, xã Tự Tân (Vũ Thư) bắt đầu nhộn nhịp người đến xem, mua cây.

Theo ông Đặng Văn Cật, Trưởng thôn Phú Lễ: Nghề trồng quất cảnh đã có ở địa phương hàng chục năm nay, tuy nhiên phát triển mạnh nhất là 10 năm trở lại đây với khoảng 60 hộ trồng quất cảnh, trong đó đa phần là các gia đình giáo dân thuộc họ giáo Phú Lễ. Mỗi năm làng quất cảnh Phú Lễ xuất bán ra thị trường hàng nghìn cây quất các loại. Trung bình mỗi sào trồng quất cảnh đem lại lợi nhuận từ 40 - 60 triệu đồng. Với nhiều hộ dân ở Phú Lễ, quất cảnh được coi là cây “xóa đói giảm nghèo”. Nhờ trồng quất cảnh, nhiều gia đình đã tăng thu nhập, cải thiện đời sống. Tuy nhiên, năm nay do ảnh hưởng của bão số 3 và mưa lũ đã khiến cho nhiều diện tích trồng quất bị thiệt hại nặng nề, trong đó có nhiều diện tích hỏng hẳn, không thể phục hồi. Với diện tích bị ảnh hưởng nhẹ, bà con tích cực đầu tư phân bón, thuốc trừ sâu để chăm sóc, bảo vệ, uốn tỉa. Hiện nay, các vườn quất đã bắt đầu xuất bán ra thị trường, tuy quả có nhỏ hơn so với mọi năm song về tổng thể cây quất năm nay vẫn bảo đảm thế đẹp, quả sai, đều, lá xanh mướt. Thời điểm tiêu thụ quất mạnh nhất là từ ngày 23 - 30 tháng Chạp. Đối với những chậu quất chum, quất bonsai thì việc vận chuyển dễ dàng hơn so với những cây quất lùm, quất thế. Có nhiều cây quất lùm, quất thế sau khi đào gốc, bó bầu phải cần tới 3 - 4 người mới vận chuyển được.

Anh Phạm Ngọc Thủy, thôn Trà Khê, xã Tân Lập cho biết: Năm nào tôi cũng sang làng Phú Lễ để lựa chọn một cây quất đẹp về chơi tết. Tôi thích quất Phú Lễ là ở thế đẹp, quả sai, cây bền, đặc biệt là giá cả phải chăng phù hợp với điều kiện kinh tế của phần lớn người dân địa phương xung quanh.

Theo ông Phạm Tiến Sỹ, Chủ tịch UBND xã Tự Tân: Thiên tai khắc nghiệt, khó lường gây thiệt hại lớn, tuy nhiên cây quất cảnh vẫn khẳng định hiệu quả kinh tế cao hơn hẳn cây lúa và nhiều loại cây trồng khác, vì thế xã động viên bà con giữ vững niềm tin, khôi phục sản xuất trong những năm tới. Đồng thời, mong rằng quất cảnh năm nay được giá để bà con có thêm thu nhập xứng với công sức vất vả suốt một năm, bù đắp phần nào thiệt hại do bão số 3 gây ra.

Mỗi năm, anh Trần Văn Ngọc, thôn Phú Lễ, xã Tự Tân xuất bán ra thị trường khoảng 300 gốc quất các loại.

Đào Quyên