Trạm bơm Hệ được xây dựng từ năm 1978, đóng vai trò quan trọng trong việc tiêu úng cho 4.600ha đất nông nghiệp của 2 huyện Quỳnh Phụ, Thái Thụy, đồng thời cấp nước tưới cho gần 1.500ha các xã phía Bắc huyện Thái Thụy. Đây là công trình tưới, tiêu trọng điểm của 2 huyện, có ảnh hưởng lớn đến sản lượng lương thực hàng năm của tỉnh. Tuy nhiên, sau hơn 40 năm hoạt động, mặc dù đã nhiều lần được nâng cấp, sửa chữa nhưng hệ thống này đã xuống cấp nghiêm trọng. Các kênh tưới bị bồi lắng, sạt lở, công trình đầu mối hư hỏng ảnh hưởng lớn đến hiệu quả vận hành, không đáp ứng được yêu cầu tưới, tiêu cho sản xuất nông nghiệp cũng như bảo đảm an toàn đê điều phục vụ công tác phòng, chống thiên tai. Bên cạnh đó, với sự phát triển kinh tế - xã hội và biến đổi khí hậu, nhu cầu tưới, tiêu tại Thái Bình ngày càng cao, đòi hỏi hệ thống thủy lợi hiện đại, bền vững và có khả năng thích ứng linh hoạt. 

Ông Nguyễn Văn Hóa, xã Thụy Ninh (Thái Thụy) cho biết: Kênh Hệ xuống cấp đã lâu, gây nhiều khó khăn trong tưới, tiêu phục vụ sản xuất, nhất là vào mùa khô. Nay kênh mới được xây mới kiên cố, khang trang, chúng tôi rất phấn khởi. Khi dự án được triển khai, người dân sẵn sàng bàn giao đất, tạo điều kiện cho đơn vị thi công bảo đảm tiến độ thi công ngay cả khi chưa nhận được tiền đền bù giải phóng mặt bằng. 

Theo ông Tô Xuân Đạt, Trưởng phòng Điều hành dự án, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh, dự án nâng cấp hệ thống tưới trạm bơm Hệ gồm nhiều hạng mục quan trọng nhằm tối ưu hóa năng lực thủy lợi như: cải tạo, nâng cấp công trình đầu mối trạm bơm, bảo đảm vận hành ổn định, tăng hiệu suất bơm nước; nạo vét, gia cố hệ thống kênh tưới và tiêu nước, gồm kênh Nv và kênh N2, giúp dòng chảy thông thoáng, hạn chế tình trạng ngập úng và thất thoát nước; xây mới và nâng cấp các công trình trên kênh như cống điều tiết, đập tràn, góp phần phân phối nước hợp lý, nâng cao khả năng điều tiết nước trong mùa khô và mùa mưa; ứng dụng công nghệ hiện đại trong quản lý vận hành, giúp theo dõi, điều tiết nước hiệu quả, tiết kiệm chi phí và nhân lực. Đến nay dự án đã hoàn thành và đưa vào sử dụng, vượt tiến độ gần một năm so với kế hoạch đề ra. Quá trình triển khai dự án cần giải phóng mặt bằng khoảng 37.200m² tại địa bàn các xã: Thụy Ninh, Thụy Chính, Thụy Dân, Thụy Việt, Thụy Hưng (Thái Thụy) với kinh phí đền bù, hỗ trợ giải phóng mặt bằng dự kiến khoảng 8 tỷ đồng. Tuy nhiên, theo chia sẻ của ông Mai Tiến Trình, Giám đốc Trung tâm Phát triển quỹ đất huyện Thái Thụy thì kinh phí đền bù của dự án chưa đến 200 triệu đồng, tiết kiệm rất nhiều cho ngân sách nhà nước. 

Theo đại diện UBND huyện Thái Thụy: Xác định rõ ý nghĩa, tầm quan trọng của dự án khi hoàn thành sẽ góp phần đáp ứng yêu cầu cung cấp nước phục vụ sản xuất nông nghiệp, dân sinh, phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường sinh thái của địa phương, do đó, ngay từ khi dự án được triển khai huyện đã huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc, tăng cường công tác tuyên truyền, vận động để người dân đồng thuận, ủng hộ dự án. 

Đồng quan điểm, ông Đỗ Văn Huynh, Chủ tịch UBND xã Thụy Ninh chia sẻ: Việc hoàn thành dự án nâng cấp hệ thống tưới trạm bơm Hệ không chỉ giúp nâng cao hiệu suất sử dụng nước mà còn tạo điều kiện thuận lợi để triển khai các mô hình sản xuất nông nghiệp bền vững, góp phần thực hiện thành công chương trình xây dựng nông thôn mới. 

Dự án nâng cấp hệ thống tưới trạm bơm Hệ là bước tiến quan trọng trong việc hiện đại hóa hệ thống thủy lợi của tỉnh Thái Bình. Việc hoàn thành vượt tiến độ không chỉ thể hiện nỗ lực của các đơn vị thi công mà còn khẳng định tầm quan trọng của việc đầu tư vào hạ tầng nông nghiệp để bảo đảm phát triển bền vững. Thời gian tới, việc duy trì, bảo dưỡng và tiếp tục đầu tư cho các hệ thống thủy lợi sẽ là yếu tố then chốt giúp Thái Bình giữ vững vị thế là một trong những vựa lúa lớn của miền Bắc. 

Thi công hoàn thiện kè mái kênh Hệ, đoạn qua xã Thụy Ninh (Thái Thụy). 

Nguyễn Thơi