Ðồng Châu, hay nói rộng ra toàn xã Ðông Minh, kinh tế một năm phụ thuộc phần lớn vào nuôi trồng thủy hải sản và dịch vụ. Năm 2013 giá trị nuôi trồng thủy hải sản đạt hơn 21,5 tỷ đồng, tăng so với kế hoạch đặt ra 4,4%, tăng so với năm 2012 hơn 24,6%. Nuôi tôm sú là thế mạnh nhất của Ðông Minh trong nhiều năm qua. Năm 2013, diện tích vẫn giữ vững 91,6 ha, nhưng năng suất chỉ đạt 491 kg/ha, giảm 234 kg so với năm trước. Bù lại, giá tôm tăng cả ở thị trường trong nước và xuất khẩu, đạt hơn 9,747 tỷ đồng.

Trước tình trạng tôm sú khó nuôi, một số hộ đã chuyển sang nuôi khảo nghiệm tôm thẻ. Toàn xã có 1,98 ha, do nuôi được cả 2 vụ (xuân hè và hè thu) nên năng suất đạt 6,8 tấn/ha, đạt doanh số hơn 1,563 tỷ đồng. Cua xanh cũng là điểm mạnh riêng của Ðông Minh. Năm 2013, bà con vùng đầm, ao xã này đã chuyển hướng nuôi cả cua thịt và cua giống (giống bán cho các xã ven biển trong và ngoài tỉnh) nên phần nào bù đắp cho những thiệt hại các con nuôi khác. Toàn xã đạt doanh thu về cua trên 8,8 tỷ đồng.

Thực hiện chủ trương của huyện đa dạng hóa con nuôi thủy hải sản, để tránh rủi ro khi chỉ độc canh một loài nuôi, Ðông Minh đã đưa nhiều loại cá vào nuôi, đưa về giá trị 2,196 tỷ đồng và trên 143 triệu đồng thu từ rong câu. So với cùng kỳ, bằng thời điểm này mọi năm không khí Ðồng Châu - Ðông Minh thật nhộn nhịp với cảnh mua bán tấp nập, xe từ mọi nơi về mua tôm, cá, cua, nhất là ngao thương phẩm; vùng đầm trong đê, nhiều gia đình bắt đầu “gạn ao” để cải tạo vào mùa khô, chuẩn bị cho vụ xuống giống xuân hè nhưng nay còn vắng lặng.

 Lý giải nguyên nhân kinh tế biển năm 2013 không mấy thắng lợi, ông Trần Xuân Lừng (thôn Minh Châu) cho biết: Năm 2013, gia đình ông nuôi 4 sào ao tôm sú và một số loại cá. Sau khi thả được 1 - 1,5 tháng, tôm sú gia đình ông Lừng và nhiều bà con trong thôn phát triển tốt, nhưng sau đó cứ chết dần, những con còn sống phát triển chậm lại. Nguyên nhân chính là do ô nhiễm nguồn nước, do năm trước đây (2000 - 2001) phong trào bỏ làm muối, đào ao tự phát dẫn tới không thể quy hoạch được tưới tiêu riêng biệt. Tôm rất thích vỏ don (địa phương gọi là vỏ dắt), thường bà con cho ăn nhiều, dư thừa, tạo thành lớp dày dưới đáy ao hồ, cũng gây ô nhiễm.

Ở vùng ao hồ nền đất thịt như xóm 5, xóm 6 (Minh Châu) càng ô nhiễm nặng nên tôm chết nhiều hơn. Cá vược, cá song, vốn đầu tư lớn mà sau 36 tháng mới thu hoạch. Cá không chịu được rét hoặc thời tiết thay đổi đột ngột cũng dẫn đến chết nhiều. Mặt khác, ao nuôi tôm cần mực nước 70 - 80 cm, trong khi nuôi cá phải hơn 1m, nên những con sống được cũng phát triển chậm. Ông Dương Văn Thuần (Ðồng Châu) nói khá nhiều nguyên nhân gây cảnh thất bát của nghề nuôi ngao năm 2013, song cơ bản vẫn là thị trường Trung Quốc đang siết chặt nhập khẩu nên bất lợi cho nuôi ngao. Do môi trường thủy sản không mấy thắng lợi ở Ðông Minh nên ảnh hưởng tới thương mại - dịch vụ của xã là sự tất yếu.

Mùa xuân là thời điểm Ðông Minh xuống giống, bán nhiều giống nuôi trồng thủy hải sản, không riêng tại địa phương mà cho cả vùng biển khu vực phía Bắc. Năm 2014, Ðông Minh phấn đấu giữ vững diện tích nuôi trồng thủy hải sản và tăng giá trị sản xuất 13 - 15% so với năm 2013. Trong đó HTX Hải Châu chiếm trên 90% diện tích và giá trị nuôi trồng thủy sản toàn xã phấn đấu đạt  24 - 30 tỷ đồng. Trong đó tôm sú đạt 11 tỷ đồng, tôm thẻ 840 triệu đồng, thu về từ cua 2,556 tỷ đồng, cá các loại 2,2 tỷ đồng, còn lại là ngao giống và ngao thương phẩm.

Ðông Minh đang đón đợi thời cơ mới, đó là thị trường tôm xuất khẩu rộng mở từ Nhật sang Tây Âu, Hoa Kỳ. Giá cả khá thuận lợi, thị trường thực phẩm trong nước lại nghiêng về sản phẩm thủy sản. Thương mại - dịch vụ cũng thuận lợi do đê PAM nối liền các xã vùng biển đã hoàn thành tạo thành tua du lịch kéo dài. Công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp hồi phục, phát triển kéo theo người tiêu dùng, du lịch tăng lên. Ðể đạt được mục tiêu đề ra, ngay từ những ngày cuối năm này, Ðông Minh đã và đang chỉ đạo quyết liệt từng khâu, mảng kinh tế biển, tập trung tuyên truyền mạnh về kinh tế biển - một mũi nhọn quan trọng của xã.

Ðón nhận sự “mở cửa” của ngân hàng, sau hội nghị các tổ chức tín dụng của tỉnh tại Tiền Hải (tháng 12/2013), cùng với việc huy động vốn ở các nguồn để đầu tư nuôi trồng thủy sản năm 2014, Ðông Minh còn chỉ đạo các thôn vận động nhân dân dưới nhiều hình thức giúp nhau cải tạo ao hồ chuẩn bị cho mùa xuống giống vụ xuân hè. Ngoài việc chuẩn bị giống, vốn cho năm tới, Ðông Minh quan tâm hàng đầu về môi trường nuôi trồng. Trong đó chú trọng vận động nhân dân không để nước thải sinh hoạt chảy ra vùng sản xuất.

Theo đó là triển khai công tác tập huấn kỹ thuật nuôi trồng thủy sản đến hộ nông dân. Ðông Minh cũng có một số kiến nghị với tỉnh và huyện như: Chỉ đạo ngành Ngân hàng và các tổ chức tín dụng tạo điều kiện về vốn trung hạn cho người sản xuất. Nên cung cấp sớm hóa chất xử lý môi trường nước ao đầm ngay từ khi xuống giống để phòng trừ, không nên để dịch bệnh phát sinh, phát triển mới đưa về, làm tốt việc kiểm dịch giống, phòng chống các giống trôi nổi không rõ địa chỉ đưa về bán cho nông dân…

Phan Anh