Vụ xuân năm 2014, ngành Nông nghiệp có nhiệm vụ tưới, tiêu cho 93.000 ha, trong đó diện tích lúa là 80.500 ha, cây màu 12.500 ha; tưới bằng bơm điện 87.000 ha, tự chảy 6.000 ha. Theo kế hoạch, thời gian đổ ải tập trung từ 26/1 đến 15/2/2014; riêng các huyện ven biển đổ ải sớm hơn (12/1) để thau chua rửa mặn.

Ðể phục vụ tốt nhu cầu tưới, tiêu cho 93.000 ha lúa và cây màu vụ xuân, ngành Nông nghiệp đã chỉ đạo các đơn vị chức năng trực thuộc chủ động, linh hoạt điều hành hai hệ thống thủy nông Bắc và Nam cung cấp đủ nguồn nước theo tiến độ đổ ải để gieo cấy lúa xuân đúng lịch thời vụ trong mọi diễn biến của thời tiết và nguồn nước.

Dự báo vụ xuân năm nay nhiệt độ trung bình cao hơn và lượng mưa thấp hơn trung bình nhiều năm. Ngoài ra, mặn sẽ xâm nhập sâu vào thời điểm các hồ thủy điện kết thúc các đợt xả nước, nhiều cống lấy nước chủ lực không được mở, hoặc thời gian mở ngắn gây căng thẳng về nguồn nước.

Ðồng thời kỳ triều cường lớn nhất lại rơi vào đúng thời điểm đổ ải đại trà, trùng vào dịp Tết Nguyên đán nên sẽ ảnh hưởng ít nhiều tới việc lấy nước của các địa phương. Bên cạnh đó diện tích lúa gieo thẳng dự kiến tăng cao, khoảng 25.000 ha, chiếm trên 31% diện tích gieo cấy, do đó đòi hỏi công tác điều tiết nước mặt ruộng phải thường xuyên, sát sao, vận hành trạm bơm tưới linh hoạt và nhiều đợt tưới hơn mới đáp ứng được yêu cầu. Tình trạng vi phạm gây ách tắc dòng chảy và nguồn nước thải gây ô nhiễm môi trường vẫn xảy ra chưa được xử lý triệt để, ảnh hưởng không nhỏ đến việc dẫn nước phục vụ sản xuất nông nghiệp.

Ngoài những khó khăn trên, vụ xuân năm nay việc tưới, tiêu cũng có khá nhiều thuận lợi, góp phần cho ngành Nông nghiệp thực hiện công tác thủy lợi có hiệu quả. Cụ thể, các huyện, thành phố đã chỉ đạo các địa phương thực hiện đào đắp khoảng 6.447.606 m3, trong đó tập trung cho thủy lợi mặt ruộng, kênh mương, bờ vùng, bờ thửa và tiếp tục hoàn thiện hệ thống thủy lợi, giao thông nội đồng theo quy hoạch xây dựng cơ sở hạ tầng nông thôn mới.

Các đơn vị chuyên môn trực thuộc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và các đơn vị quản lý thủy nông có nhiều kinh nghiệm về quản lý, điều hành khai thác công trình thủy lợi phục vụ sản xuất nông nghiệp trong điều kiện nguồn nước xuống thấp, độ mặn xâm nhập sâu. Ông Nguyễn Văn Chiến, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết: Dù thời tiết diễn biến bất lợi, hay nguồn nước khó khăn, ngành Nông nghiệp sẽ cố gắng bảo đảm cung cấp đủ nguồn nước có chất lượng phục  vụ tốt cho sản xuất vụ xuân.

Ðồng thời bám sát lịch xả nước của các hồ thủy điện và tận dụng tối đa các kỳ triều cường để lấy nước trữ vào hệ thống. Toàn hệ thống được điều hành thống nhất, bằng việc ưu tiên lấy nước để thau chua rửa mặn cho vùng ven biển; cấp nước cho bơm điện vùng cao, xa và tăng khả năng tưới trọng lực cho vùng tự chảy thường xuyên. Theo đó, kỳ triều cường từ ngày 16 - 23/12 và 31/12/2013 đến ngày 6/1/2014, hai hệ thống thủy nông Bắc, Namon> sẽ lấy nước vào hệ thống để thau rửa và kết hợp với giải phóng dòng chảy…

Ðặc biệt, kỳ triều cường từ ngày 28/1 - 2/2/2014 trùng đợt 2 của 5 ngày xả nước của các hồ thủy điện, đây cũng là dịp nghỉ Tết Nguyên đán, song đối với sản xuất vụ xuân lại là đợt xả nước quan trọng nhất. Vì vậy, ngành Nông nghiệp đã chỉ đạo hai Công ty khai thác công trình thủy lợi Bắc, Nam và các HTX DVNN phải thường trực và tận dụng thời gian này để tranh thủ lấy nước tối đa vào hệ thống, bảo đảm đủ nước cho việc đổ ải đại trà…

Ðể bảo đảm đủ nguồn nước có chất lượng, phục vụ sản xuất vụ xuân được tốt nhất, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã giao cho Chi cục Thủy lợi theo dõi chặt chẽ diễn biến của thời tiết, tình hình nguồn nước, xâm nhập mặn và kế hoạch sản xuất, lịch điều hành xả nước liên hồ Hòa Bình, Thác Bà, Tuyên Quang để đôn đốc, chỉ đạo hai  Công ty Khai thác công trình thủy lợi Bắc, Nam phối hợp với các địa phương thực hiện có hiệu quả các giải pháp đã đề ra.

Ngoài nhiệm vụ của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, các huyện, thành phố cần chỉ đạo các xã, HTX DVNN chủ động xây dựng phương án điều tiết nước cho phù hợp với hệ thống thủy nông. Ðồng thời, bổ sung các trạm bơm dã chiến để cấp nước khi cần thiết cho vùng cao và vùng tự chảy trong trường hợp không tự chảy được do mực nước sông xuống thấp.

             Nguyên Bình