Tập trung đẩy mạnh tái cơ cấu nông nghiệp, phát triển theo hướng nâng cao giá trị gia tăng, bền vững; ứng dụng nhanh các tiến bộ khoa học, công nghệ vào sản xuất... để nâng cao thu nhập cho nông dân trên đơn vị diện tích đất canh tác là mục tiêu của ngành Nông nghiệp đặt ra. Với mục tiêu đó, Trung tâm Khảo nghiệm Khuyến nông - Khuyến ngư (KNKNKN) đã luôn tìm tòi nghiên cứu, thực hiện khảo nghiệm cơ bản, khảo nghiệm sản xuất, phát triển và chọn tạo nhiều loại giống cây trồng có năng suất, chất lượng cao đưa vào sản xuất đại trà. Ngoài ra, Trung tâm còn ứng dụng công nghệ tiên tiến trên cây trồng, đào tạo nghề, tập huấn khoa học kỹ thuật cho nông dân, được các hộ dân đánh giá cao, mang lại hiệu quả thiết thực.

Ðể giúp nông dân nâng cao năng suất, giá trị cây trồng, hàng năm Trung tâm KNKNKN đã liên kết với các trung tâm, viện nghiên cứu, công ty giống cây trồng trong và ngoài tỉnh khảo nghiệm hàng trăm giống cây trồng các loại. Ðiển hình như năm 2013, Trung tâm đã khảo nghiệm trên 450 giống lúa, trong đó lúa lai 226 giống, nhóm lúa thuần 227 giống; khảo nghiệm sản xuất 57 giống lúa có triển vọng tại 8 huyện, thành phố. Kết quả nghiệm thu của Trung tâm Khảo kiểm nghiệm giống cây trồng quốc gia và đơn vị tác giả đã đánh giá lúa phát triển tốt, độ đồng đều cao, phát huy được tiềm năng của giống. Bước đầu đã chọn lọc được một số giống lúa mới có năng suất cao, chống chịu ngoại cảnh và sâu bệnh tốt như giống BG6, TBR225, đột biến tám xoan HD, J.01, ZZD001... Ðiển hình như giống lúa BG6 của Công ty cổ phần Giống cây trồng Bắc Giang chọn tạo, được khảo nghiệm từ năm 2010. BG6 có thời gian sinh trưởng 130 - 135 ngày ở vụ xuân, 105 - 110 ngày ở vụ mùa, số hạt chắc trên bông cao (130 - 140 hạt/bông), chống đổ trung bình, vụ xuân chưa nhiễm đạo ôn, vụ mùa nhiễm bạc lá nhẹ; năng suất đạt 70 - 75 tạ/ha, thâm canh cao có thể đạt trên 80 tạ/ha. Hay như giống lúa TBR225 của Công ty cổ phần Tổng công ty Giống cây trồng Thái Bình, có thời gian sinh trưởng 125 ngày ở vụ xuân, vụ mùa từ 105 - 110 ngày; đẻ nhánh khá, lá đứng, cứng, trỗ bông tập trung, bông to dài, chống chịu sâu bệnh khá, nhiễm đạo ôn nhẹ; năng suất đạt 75 tạ/ha, thâm canh tốt có thể đạt 80 - 90 tạ/ha. Nếu so với giống BC15 thì TBR225 có ưu điểm hơn như thời gian sinh trưởng ngắn hơn 5 - 10 ngày, chống chịu sâu bệnh tốt hơn, năng suất và chất lượng tương đương với BC15.

Ngoài khảo nghiệm các giống lúa, Trung tâm còn khảo nghiệm tập đoàn giống ngô với 134 giống, trong đó chọn lọc được một số giống có năng suất cao như DK8868, P4199, ngô nếp HN90, NL77A. Khảo nghiệm 11 giống khoai tây, 4 giống lạc, 11 giống đậu tương. Nhìn chung, công tác khảo nghiệm của Trung tâm được thực hiện đúng quy trình, chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh kịp thời nên đã phát huy được tiềm năng của từng giống cây trồng; đề xuất kịp thời các giống mới có năng suất, chất lượng, tính chống chịu cao để đưa vào sản xuất, góp phần cho lĩnh vực trồng trọt phát triển bền vững.

Cùng với công tác khảo nghiệm, Trung tâm còn xây dựng và triển khai 40 mô hình khuyến nông, tại 85 điểm, trong đó 25 mô hình trồng trọt tại 39 điểm, ứng dụng cơ giới hóa vào sản xuất nông nghiệp 3 điểm... Ngoài ra, Trung tâm đã phối hợp với phòng nông nghiệp và phát triển nông thôn, hội phụ nữ, hội nông dân... ở các huyện, thành phố mở 200 lớp tập huấn khoa học kỹ thuật cho 20.000 lượt hộ nông dân. Các lớp tập huấn chủ yếu tập trung vào các tiến bộ kỹ thuật mới được áp dụng vào chăn nuôi, thủy sản, trồng trọt, xây dựng cánh đồng mẫu, sử dụng phân bón có hiệu quả.

Ðể giúp lao động nông thôn có tay nghề, Trung tâm đã thực hiện đào tạo nghề nông nghiệp ở 20 xã, với 43 lớp; trong đó đào tạo nghề trồng cây lương thực 22 lớp, chăn nuôi gia súc, gia cầm 16 lớp và nghề khuyến ngư 5 lớp. Ðặc biệt, năm 2013 Trung tâm đã thực hiện Ðề án ứng dụng khoa học kỹ thuật xây dựng mô hình sản xuất giống khoai tây sạch bệnh tại Thái Bình. Mặc dù kinh phí đối ứng để thực hiện đề án còn hạn hẹp và cấp chưa kịp theo yêu cầu, tiến độ, Trung tâm đã tận dụng cơ sở vật chất hiện có, huy động thêm nguồn vốn ngân sách chi thường xuyên để triển khai thực hiện các hạng mục, mua đủ máy móc thiết bị, đưa dự án vào hoạt động theo đúng kế hoạch đề ra. Cụ thể, mô hình nhân giống khoai tây siêu bi, nhân củ giống nguyên chủng tại Trọng Quan (Ðông Hưng) và tại vườn thực nghiệm của Trung tâm đều phát triển tốt, tương đối sạch bệnh, được đoàn thăm quan của Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đánh giá cao.

Năm 2014, Trung tâm KNKNKN đang tiếp tục xây dựng và triển khai nhiều mô hình về chuyển đổi cơ cấu cây trồng, tập trung vào các giống có hiệu quả kinh tế cao, dễ tiêu thụ để góp phần nâng cao giá trị, sản lượng trên đơn vị diện tích canh tác, tăng thu nhập cho người dân, phục vụ kịp thời chủ trương tái cơ cấu ngành nông nghiệp của tỉnh. Tiếp tục thu thập khảo nghiệm, tuyển chọn các giống lúa thuần, lúa lai có thời gian sinh trưởng phù hợp, năng suất cao, chất lượng ngon, chống chịu sâu bệnh tốt, thích ứng biến đổi của khí hậu để đề xuất đưa vào cơ cấu giống lúa của tỉnh.

Nguyên Bình