Chủ nhiệm HTX dịch vụ nông nghiệp Đồng Đại - anh Nguyễn Cao Cường cho biết: Mùa gặt ở Đồng Thanh bắt đầu từ 23/9/2010, đến 5/10 cơ bản thu xong lúa mùa. Đồng Thanh có 2 HTX Đồng Đại và Thanh Hương chăm lo các khâu dịch vụ cho xã viên.

Tổng diện tích gieo cấy vụ mùa 224,3 ha, 100% giống thuần ngắn ngày cực sớm, trong đó trên 20% diện tích cấy giống chất lượng cao Bắc Thơm, Hương Thơm. Từ năm 1998 đến nay, vụ đông chiếm từ 90% - 95% tổng diện tích đất 2 lúa toàn xã, hệ số sử dụng đất đạt 2,87%. Năm 2009 đạt 231,8 ha, năm 2010 phấn đấu gieo trồng 249 ha trên 95% đất 2 lúa và đất màu vùng bãi, trong đó HTX Đồng Đại 150 ha, HTX Thanh Hương 99 ha, gồm cây đậu tương chiếm 60%, ngô 30% và rau màu khác 10%.

Là xã duyên giang vùng sâu, vùng xa, bình quân 1 sào ruộng/khẩu, thu nhập chính của người dân vẫn là cây lúa. Có lẽ vì thế mà câu tục ngữ “tấc đất, tấc vàng” rất đúng với nơi đây. Xã nghèo, không có chính sách hỗ trợ sản xuất đến tận hộ như nhiều địa phương nhưng nhân dân vẫn say làm vụ đông.

Thuận lợi lớn nhất của Đồng Thanh là việc tiêu thụ sản phẩm vụ đông khá thuận. Xã có làng nghề chế biến lương thực, bún bánh, đậu phụ được tỉnh công nhận từ năm 2004, duy trì đến nay. Đồng Thanh có trên 10 hộ là đại lý lớn chuyên thu mua sản phẩm của làng nghề cung ứng cho thị trường Hà Nội nên việc tiêu thụ vài trăm tấn đậu tương khá đơn giản.

Đặc biệt là cây ngô đông tiêu thụ rất thuận lợi; toàn bộ cả thân, lá và bắp vào mẩy chặt cân tươi cho Công ty sản xuất thức ăn gia súc, anh Tuấn - giám đốc công ty quê gốc ở Đồng Thanh. Bình quân mỗi sào ngô năng suất 1,5 tấn, giá 800 đồng/kg, thu 1,2 triệu đồng/sào.

Cũng như các xã trong huyện, vấn đề nan giải nhất của vụ đông vẫn là yếu tố  thời vụ và  thời tiết. Để người dân thực hiện phương châm trồng càng sớm, năng suất càng cao, các HTX xây dựng đề án liên hoàn 3 vụ trong năm: xuân muộn - mùa sớm - cây vụ đông ưa ấm.

Thật ít có xã nào cán bộ sâu sát như Đồng Thanh. Để có vụ mùa sớm, chủ động quỹ đất vụ đông, cán bộ xã và thôn đi từng nhà kiểm tra và hướng dẫn các hộ ngâm thóc giống. Khi đã ngâm đúng lịch, tất nhiên sẽ phải gieo cấy đúng ngày. Với cách chỉ đạo lịch thời vụ như vậy, quỹ thời gian làm vụ đông không gấp gáp, căng thẳng như một số nơi.

Tuy nhiên, sản xuất vụ đông vẫn luôn phụ thuộc vào thời tiết. Tuần đầu tháng 10, do chuyển mùa nên hầu như ngày nào cũng có mưa. Nhiều thửa ruộng gặt rồi nước vẫn sâm sấp mặt ruộng. Chủ nhiệm Nguyễn Cao Cường bảo: Gia đình anh đã gieo đậu tương nhưng do hạt đậu gặp mưa liên tục nên hầu hết bị hỏng mậm. Toàn xã cũng hỏng khoảng trên chục ha.

HTX đang đề nghị huyện xin lấy thêm giống để gieo kịp thời, đồng thời yêu cầu bà con phải làm rãnh thoát nước cho ngô và đậu tương. Đầu vụ đông, HTX đầu tư mua thêm 2 máy bơm cơ động phục vụ tưới tiêu. Từ đầu năm đến nay, toàn xã đã đào đắp 4532 m3 mương máng, bờ vùng, bờ thửa, HTX đầu tư lắp đặt 27 bi cống, tiểu khâu.

Các thôn chủ động làm tốt việc giải tỏa hệ thống tưới tiêu và làm thủy lợi mặt ruộng. Mặc dù kinh phí của xã hạn hẹp; song năm 2010, xã vẫn xây dựng cơ chế khen thưởng những thôn làm tốt vụ đông ở 2 yếu tố quy vùng sản xuất và năng suất, hiệu quả.

Đối với việc quy vùng, các thôn hướng dẫn nhân dân trên cánh đồng trồng cùng một loại cây trồng để thuận chăm bón, điều tiết nước, bảo vệ thực vật. Để đạt năng suất cao, xã viên phải bảo đảm từ khâu chọn giống đến tuân thủ quy trình thâm canh đã được tập huấn.

Đây cũng là điểm nhấn trong chỉ đạo vụ đông năm nay ở Đồng Thanh khi vụ đông đã thành tập quán, thành vụ thứ 3 trong năm.Vụ đông 2008, 2009, toàn xã có 7/7 thôn và các đoàn thể, hàng chục hộ mượn ruộng sản xuất được huyện khen thưởng. Dẫn đầu về chuyển đổi cây màu là thôn An Điện. Năm nay, nhiều hộ vẫn duy trì đưa cây ớt xuất khẩu vào trồng 5 - 7 ha. Một số hộ có mô hình trồng rau cải giống cho thu nhập cao.

Ngoài yếu tố tập huấn chuyển giao quy trình kỹ thuật, xã khuyến khích các đoàn thể làm dịch vụ cung ứng phân bón trả chậm cho nhân dân để tạo điều kiện cho những hộ khó khăn chăm bón cho cây trồng kịp thời.

Bảo Linh