Thấy khách lạ đi qua, mấy bác nông dân tếu táo: Mua khoai tây không cô ơi? Tôi tò mò dừng lại hỏi thăm, một bác có tên Trịnh Thị Thúy ở thôn Ðô Lương tươi cười chia sẻ: Nhà tôi trồng hơn 8 sào khoai tây, đến giờ mới hơn hai tháng đã cho thu hoạch. Giá bán tại ruộng là 6.500 đồng/kg, trừ mọi chi phí cũng còn lãi khá cao. Một người khác thêm vào: Chúng tôi ở đây trồng hai vụ lúa chỉ đủ ăn, trồng cây vụ đông là để lấy tiền tiêu tết. Như nhà cô Thúy đây có một mình mà trồng nhiều khoai tây nhất nhì xã nên ăn tết cũng to nhất  nhì xã đấy cô ạ.

Trong những năm gần đây, do thời tiết diễn biến phức tạp nên sản xuất nông nghiệp gặp nhiều khó khăn, ở một số địa phương người dân bỏ không trồng cây vụ đông. Mặc dù vậy, Vũ An vẫn là một điểm sáng trong phong trào trồng cây vụ đông. Chủ nhiệm HTX DVNN Nguyễn Quang Thế cho biết: Năm nay xã trồng được 130ha cây vụ đông trong đó có khoảng 76ha khoai tây, còn lại là ngô và các cây rau màu khác. Ðánh giá về vụ khoai tây năm nay, anh cho biết: Ðầu vụ do mưa nhiều nên HTX đã chỉ đạo bà con trồng muộn, từ sau trồng đến khi thu hoạch thời tiết ổn định và rất thuận lợi cho khoai tây phát triển nên khoai tây vừa có năng suất cao lại thêm mẫu mã đẹp nên dễ bán. Ngoài ra, để duy trì ổn định diện tích trồng khoai tây hàng năm, HTX đã mạnh dạn đầu tư một kho lạnh để bảo quản giống cho bà con, đồng thời tổ chức trồng khoai tây xuân với nguồn giống nhập ngoại, diện tích khoảng 10ha để cung cấp giống sạch bệnh, chất lượng cao thay thế các giống đã bị thoái hóa. Không những thế, khoai tây thương phẩm còn được HTX đứng ra tiêu thụ một phần và thương lái đến tận ruộng thu mua nên người dân rất yên tâm sản xuất.

Qua sự giới thiệu của đồng chí Chủ nhiệm HTX DVNN, chúng tôi tìm đến nhà bác Nguyễn Xuân Bình ở thôn Ðồng Tâm, cán bộ quân đội đã nghỉ hưu, là người đi đầu trong phong trào trồng cây vụ đông của xã. Ngay sau khi nghỉ hưu, bác đã xin chuyển đổi diện tích ruộng của gia đình hơn 2 mẫu để chăn nuôi, đào ao thả cá và trồng rau màu. Ðặc biệt, từ năm 2006, bác đầu tư xây dựng 2 kho lạnh với công suất khoảng 70 tấn/năm để bảo quản khoai tây giống của gia đình và bà con trong xã. Năm nay, gia đình bác Bình còn mượn ruộng của anh em, mua giống khoai thuần chủng nhập ngoại của HTX trồng 2,5 mẫu khoai tây xuân để cung cấp giống sạch bệnh cho vụ đông năm sau. Bác Bình chia sẻ: Trồng khoai tây xuân khó hơn nhiều do đầu vụ khô hạn phải tưới nhiều, giữa vụ mưa ẩm, khoai dễ bị sâu bệnh; đến khi thu hoạch lại hay gặp mưa lớn dễ gây thối củ. Do đó khoai tây xuân cần được trồng trên đất chuyên màu, chủ động tưới, tiêu và cần có nhiều kinh nghiệm mới thành công.

Nhẩm tính hiệu quả vụ khoai tây xuân, bác Bình cho biết, với 2,5 mẫu, dự kiến ngoài số khoai to bán thương phẩm còn thu được 7 tấn củ giống; với giá bán khoảng 15.000 đồng/kg khoai giống (như vụ xuân năm ngoái) sau khi trừ chi phí sẽ lãi khoảng 60 triệu đồng.

Chia tay bác Bình, trên đường trở về, chúng tôi đi qua cánh đồng trồng khoai tây xuân của HTX DVNN Vũ An. Giữa những ngày đông giá rét mà mầm khoai đã mọc lên khỏe mạnh như mang xuân về. Cầu mong mưa thuận gió hòa để mùa xuân năm nào cũng về sớm, xua tan lạnh giá của mùa đông như vụ đông năm nay ở Vũ An.

Bùi Thị Chuyên

Trung tâm Khảo nghiệm Khuyến nông Khuyến ngư