Đã 4 năm nay, gia đình bà Trần Thị Dơn (xã Việt Hùng) không còn phải còng lưng cắt lúa như trước. Chỉ với 90.000 đồng/sào, giờ đây, bà chỉ cần đứng trên bờ, nhận thóc và chở về nhà. Trước niềm vui được mùa mà không phải vất vả như xưa, bà Dơn phấn khởi chia sẻ: Gặt tay hết 140.000 đồng/sào mà về phải trả 50.000 đồng tuốt, còn gặt máy chỉ hết 90.000 đồng thôi, thời gian thu hoạch lại nhanh.

Hiện, việc đưa máy gặt đập liên hợp vào đồng ruộng để thu hoạch lúa không còn là sự lựa chọn của riêng một cá nhân hay hộ gia đình mà ở hầu hết các xã, thị trấn của huyện Vũ Thư cả cánh đồng được gặt bằng máy. Tân Phong là một trong những địa phương đi đầu trong phong trào đưa cơ giới hóa vào đồng ruộng. Xã có 7 thôn nhưng có tới 14 chiếc máy gặt đập liên hợp, 19 máy làm đất. Bình quân mỗi thôn có từ 3 phương tiện phục vụ các khâu sản xuất. Chính vì vậy, nông dân nơi đây luôn chủ động về thời vụ. Tỷ lệ sử dụng máy móc vào thu hoạch và làm đất ở Tân Phong đạt gần 100%, tăng 50% so với năm 2011.

Theo tính toán của Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Vũ Thư, nhờ áp dụng cơ giới hóa vào đồng ruộng nên chỉ riêng việc sản xuất lúa đã tiết kiệm được khoản chi phí khoảng 7 triệu đồng/ha so với lao động thủ công và giảm đáng kể hao hụt nông sản so với thu hoạch bằng tay. Thực tế lâu nay, bài toán về giá trị thu nhập từ nghề trồng lúa vốn dĩ vẫn chưa có lời giải thỏa đáng. Nếu chỉ độc canh cây lúa thì nông dân không thể làm giàu. Nhất là khi nghề trồng lúa vốn đã không lãi nhiều, chỉ cần giảm thêm vài chục nghìn đồng cũng là số tiền rất quý với người nông dân.

Vũ Thư hiện có trên 236.000 nhân khẩu, trong đó số lao động phi nông nghiệp đang có sự chênh lệnh khá lớn với lực lượng lao động nông thôn, đặc biệt là cấy lúa. Thiếu lao động luôn là bài toán khó giải của rất nhiều địa phương. Có mặt trên các cánh đồng vào mùa vụ, dễ dàng nhận thấy trực tiếp tham gia sản xuất chủ yếu là những người trung niên, thậm chí là người cao tuổi. Nhờ ứng dụng cơ giới hóa trong sản xuất nông nghiệp, Vũ Thư đã phần nào giải quyết được bài toán trên. Vụ mùa này, mặc dù chỉ có hai mẹ con thu hoạch lúa nhưng bà Phạm Thị Sim (thôn Vô Thái, xã Dũng Nghĩa) chẳng hề thấy vất vả như trước. Bà chia sẻ: Trước gặt tay vất vả lắm, phải huy động 4 - 5 người. Bây giờ có máy móc thì chỉ cần hai mẹ con, để ra được bao nhiêu sức lao động mà chờ đợi cũng chỉ 30 phút là gặt xong.

Cơ giới hóa không chỉ giúp người nông dân thoát khỏi cảnh lao động vất vả, cực nhọc mà còn là yêu cầu bức thiết nhằm tái cơ cấu ngành Nông nghiệp. Hiện tại, nhiều địa phương còn thành lập được các tổ dịch vụ cơ giới sản xuất nông nghiệp, nhờ đó đã đáp ứng nhu cầu của người nông dân muốn rút ngắn thời gian và tiết kiệm công sức để làm nhiều việc khác có thu nhập cao hơn. Nhờ có máy móc mà việc sản xuất của xã Vũ Vân vẫn bảo đảm được tiến độ trong khi thu nhập của người dân vẫn tăng lên từng ngày. Ông Bùi Công Minh, Chủ tịch UBND xã cho biết: Đưa máy móc vào sản xuất, số lao động dư ra rất nhiều, tạo điều kiện cho họ phát triển tiểu thủ công nghiệp của địa phương cũng như đi làm các ngành nghề khác mang lại thu nhập cao hơn. Số lao động thực tế ở nhà còn rất ít, nếu không có máy đưa vào sản xuất chắc chắn việc thu hoạch sẽ tốn nhiều công, thời gian kéo dài, chưa kể đến việc ảnh hưởng của thiên tai có thể gây ra mất mùa.

Cơ chế "kích cầu" của tỉnh đã mở đường cho nông dân Vũ Thư mạnh dạn đầu tư mua 168 máy gặt đập liên hợp, 107 máy làm đất và 2.000 dụng cụ sạ hàng, tạo bước đột phá mạnh mẽ trong thực hiện cơ giới hóa nông nghiệp. Giờ đây, chuyện nông dân đầu tư hàng chục, thậm chí hàng trăm triệu đồng để mua máy làm đất, máy gặt đập liên hợp không còn là chuyện hiếm. Ông Nguyễn Đức Thúy (xã Tam Quang) là một điển hình. Với 3 máy làm đất, 2 máy bơm, từ năm 2007, ông mạnh dạn nhận 5 mẫu ruộng khó canh tác của bà con trong xã về canh tác. Nhờ có máy móc, dù neo người, gia đình ông vẫn chủ động được khâu làm đất, tưới tiêu.

Chủ trương dồn điền đổi thửa trong chương trình xây dựng nông thôn mới đã tạo quỹ đất tập trung, hệ thống tưới tiêu, giao thông nội đồng được cải tạo là bước đệm quan trọng để ứng dụng cơ giới hóa đồng bộ và áp dụng tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất nông nghiệp. Chỉ tính riêng việc áp dụng cơ giới hóa vào các khâu sản xuất lúa đã giúp Vũ Thư tiết kiệm được 10 tỷ đồng mỗi năm. Tuy mang lại hiệu quả cao nhưng các điều kiện cần thiết cho phát triển cơ giới hóa trên địa bàn huyện Vũ Thư vẫn còn nhiều hạn chế. Đến thời điểm này, khâu làm đất ở Vũ Thư đạt 100% cơ giới, thu hoạch đạt 90%, còn các khâu như gieo trồng, bảo quản, chế biến sau thu hoạch thì chưa nhiều. Đó cũng là lý do của tình trạng nông sản thu hoạch không được phơi sấy kịp thời dẫn đến ẩm mốc, không đạt tiêu chuẩn khiến nông dân phải bán ồ ạt vào cùng một thời điểm nên bị tư thương ép giá. Xác định nông nghiệp vẫn giữ vai trò chủ đạo trong nền kinh tế, thời gian tới, Vũ Thư định hướng ứng dụng cơ giới hóa đồng bộ vào tất cả các công đoạn. "Chúng tôi đang tập trung chỉ đạo nông dân tiếp thu máy cấy theo cơ chế hỗ trợ của tỉnh. Tiếp đó, chúng tôi tập trung cao kêu gọi các doanh nghiệp trên địa bàn huyện đặt hàng sản xuất dàn máy phun thuốc trừ sâu theo quy mô lớn để tăng năng suất lao động, áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất" - đó là khẳng định của ông Đỗ Năng Hoạt, Phó Chủ tịch UBND huyện Vũ Thư.

Hiện đại hóa trong nông nghiệp - sức máy làm thay sức người, cùng với đà phát triển của kỹ thuật, sự nhạy bén, mạnh dạn áp dụng các tiến bộ khoa học vào sản xuất, ngành Nông nghiệp Vũ Thư đang tiến một bước dài trên con đường đến với nền nông nghiệp sản xuất bền vững. Và đích đến cuối cùng là nâng cao giá trị thu nhập trên một đơn vị diện tích canh tác.

Tiên Dung
(Đài Truyền thanh Vũ Thư)