Tổng diện tích tưới, tiêu vụ xuân năm 2016 toàn tỉnh hơn 93.700ha, trong đó 79.500ha lúa, 14.200ha màu. Diện tích bơm điện 89.100ha, diện tích tự chảy 4.600ha. Theo dự báo của Trung tâm Khí tượng thủy văn tỉnh, vụ đông xuân năm 2015 - 2016 tiếp tục chịu ảnh hưởng của hiện tượng El Nino, dễ xảy ra tình trạng thiếu hụt nước ở cuối mùa. Xâm nhập mặn có thể lấn sâu hơn vào các cửa sông với độ mặn lớn hơn so với năm trước. Ngoài ra, diện tích gieo thẳng theo kế hoạch trên 39.800ha (trên 50% diện tích gieo cấy lúa xuân) ngoài yêu cầu về làm đất tạo mặt bằng, làm bờ khoảnh, rãnh tiêu nước tốt còn đòi hỏi chi phí cho công tác điều tiết nước mặt ruộng phải thường xuyên, sát sao hơn, vận hành trạm bơm tưới linh hoạt nhiều đợt tưới hơn mới đáp ứng được yêu cầu sản xuất. Tình trạng vi phạm gây ách tắc dòng chảy vẫn diễn biến phức tạp, tập trung vào hệ thống sông trục do địa phương quản lý gây khó khăn cho việc dẫn nước phục vụ sản xuất. Tuy nhiên, thực hiện chỉ đạo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về tăng cường các giải pháp phòng, chống hạn, xâm nhập mặn ứng phó với ảnh hưởng của hiện tượng El Nino, ngành Nông nghiệp đã chủ động triển khai đôn đốc hai công ty khai thác công trình thủy lợi Bắc, Nam Thái Bình và các địa phương chủ động xây dựng phương án điều tiết nước cho những vùng cao, xa nguồn nước, huy động mọi phương tiện của địa phương để bơm nước bảo đảm đủ nguồn nước phục vụ sản xuất. Công tác làm thủy lợi đông xuân năm 2015 - 2016 được các địa phương thực hiện với tổng khối lượng đào đắp dự kiến 3,25 triệu m3, trong đó tập trung nạo vét sông trục và sông dẫn, đặc biệt tập trung vào một số tuyến sông cấp nước cho một số vùng cao, vùng lấy nước tự chảy, đào đắp kênh mương và bờ vùng, bờ thửa. 28 trạm bơm điện được nâng cấp cải tạo, 75,5km kênh mương được kiên cố hóa theo kế hoạch năm 2015 của hai công ty khai thác công trình thủy lợi và các địa phương đã phát huy ngay hiệu quả tưới, tiêu trong vụ xuân năm 2016. Các đơn vị chuyên ngành thuộc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn có nhiều kinh nghiệm trong quản lý, điều hành, khai thác công trình thủy lợi phục vụ sản xuất nông nghiệp trong điều kiện nguồn nước xuống thấp, mặn xâm nhập sâu và trong điều kiện thay đổi cơ cấu mùa vụ, cơ cấu giống lúa và thay đổi phương thức gieo cấy, nhất là mở rộng diện tích gieo thẳng. Trên quan điểm bám sát lịch xả nước của các hồ thủy điện, tận dụng tối đa các kỳ triều cường để lấy nước tự chảy và trữ vào hệ thống; hệ thống trạm bơm điện tận dụng mực nước triều cao và nguồn điện cung cấp tranh thủ bơm vào giờ thấp điểm để vừa tiết kiệm chi phí, vừa bảo đảm an toàn lưới điện; ưu tiên thau chua, rửa mặn ven biển, lấy nước trước để thau chua rửa mặn, cấp nguồn nước cho bơm điện vùng cao, vùng xa và tăng khả năng tưới trọng lực cho vùng tự chảy thường xuyên, thời gian đổ ải tập trung từ 21/1 đến 6/2, chia thành hai giai đoạn, riêng các huyện ven biển đổ ải sớm hơn để thau chua rửa mặn. Ngành Nông nghiệp chỉ đạo hai công ty khai thác công trình thủy lợi Bắc, Nam và các hợp tác xã phải chỉ đạo, bố trí lực lượng thường trực tận dụng tối đa thời gian xả nước đợt 2 (trùng với kỳ triều cường) để lấy nước vào hệ thống, khai thác khả năng tự chảy và cấp nguồn cho các trạm bơm đổ ải đại trà cơ bản hết toàn bộ diện tích gieo cấy lúa xuân. Có nhiệm vụ tưới, tiêu cho 38.445ha lúa và cây màu vụ xuân hè năm 2016, từ ngày 8/1, Công ty TNHH Một thành viên Khai thác công trình thủy lợi Nam Thái Bình đã tiến hành nâng nước hệ thống để hai trạm bơm Tiền Hải vận hành thau chua rửa mặn cho huyện Tiền Hải, từ ngày 22 - 27/1 sẽ mở các cống tưới lấy nước vào hệ thống để các trạm bơm Thống Nhất, Nam Tiền Hải và một số trạm bơm của huyện Kiến Xương vận hành tiếp tục thau chua rửa mặn.

Trong điều kiện khó khăn về nguồn nước, ngành Nông nghiệp chỉ đạo hai công ty khai thác công trình thủy lợi Bắc, Nam Thái Bình và các HTX DVNN chủ động xây dựng phương án máy bơm điện, bơm dầu di động tưới hỗ trợ vùng cao và vùng tự chảy; điều hành với phương châm giữ nước để chủ động tưới là chính, hạn chế tiêu.

Lưu Ngần