Ông Nguyễn Quốc Đỉnh, Chủ nhiệm HTX DVNN xã cho biết: Năm 2009, chính quyền địa phương bắt đầu tuyên truyền đến nông dân hình thức gieo vãi, đây là một trong những giải pháp khắc phục tình trạng thiếu lao động trong nông nghiệp khi lao động địa phương đi làm ăn xa và chuyển sang làm việc tại các công ty, xí nghiệp. Khi áp dụng hình thức gieo vãi, một số nông dân chưa thực sự yên tâm, sợ năng suất lúa gieo vãi không bằng lúa cấy. Trước thực tế đó, xã đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền đến nhân dân về ưu điểm khi gieo vãi; hướng dẫn kỹ thuật gieo, làm đất thông qua các lớp tập huấn được mở tại Trung tâm Học tập cộng đồng, từng bước giúp nông dân thấy rõ được nhiều mặt tích cực khi thực hiện gieo vãi. Ngoài ra, xã còn chú trọng ngay từ công tác tổ chức điều hành, phát huy sức mạnh của đoàn thể phối hợp cùng HTX triển khai thực hiện, khảo sát, bố trí quy hoạch vùng, có cơ chế hỗ trợ vật tư nông nghiệp, như thuốc diệt cỏ, thuốc diệt chuột... Vụ xuân năm 2009, diện tích gieo vãi được quy vùng đã đạt 25ha. Việc gieo vãi lúa xuân được mở rộng tối đa từ năm 2013 khi địa phương hoàn thành dồn điền đổi thửa, chỉnh trang đồng ruộng trong năm 2012, hình thành những thửa ruộng lớn, giao thông nội đồng, thủy lợi thuận lợi cho canh tác. Việc phát triển nhanh diện tích lúa gieo vãi đã cho thấy đây là phương thức sản xuất hiệu quả, hợp lòng dân. Qua thực tế nhiều năm, nông dân Đông Hoàng thực hiện gieo vãi mang lại nhiều lợi thế so với cấy lúa. Đó là lượng giống giảm 30 - 40%; ngày công lao động giảm vì không mất công gieo mạ, vận chuyển mạ, công cấy; bảo đảm về thời vụ; năng suất lúa tăng từ 10 - 15% so với cấy lúa. Điều quan trọng hơn là phương thức gieo vãi đã bảo đảm tính cấp bách về thời vụ, tình trạng thiếu lao động do đi làm ăn xa.

Cũng theo ông Nguyễn Quốc Đỉnh, vụ xuân năm nay, Đông Hoàng gieo cấy 371ha gồm các giống lúa T10, Bắc thơm số 7, Q5, TBR225... Hiện nay, 100% diện tích lúa xuân được gieo cấy theo đúng khung thời vụ, trong đó 98% diện tích được gieo vãi, chỉ còn 2% cấy tập trung tại vùng trũng, khó điều tiết nước. Một trong những khâu quan trọng bảo đảm việc gieo vãi thành công đó là khâu điều tiết nước. Ngay từ đầu vụ, HTX đã bảo dưỡng 2 trạm bơm bảo đảm vận hành tốt. Ngoài ra, đầu tư kinh phí nạo vét mương máng, cứng hóa kênh mương với kinh phí khoảng 450 triệu đồng. Từ ngày 12 - 15/2, bà con nông dân tập trung xuống đồng làm đất gieo cấy lúa xuân, HTX chủ động xây dựng kế hoạch lịch đổ nước. Chỉ đạo tổ nông giang thường xuyên kiểm tra nguồn nước tại các xứ đồng cung ứng đủ nước cho nông dân bừa ngả và rút nước khi tiến hành gieo vãi. Chủ động nguồn phân bón khoảng 50 tấn để cung ứng cho nông dân chăm sóc diện tích lúa gieo vãi. Tuyên truyền đến các đoàn thể và nông dân đẩy mạnh công tác đánh chuột và ốc bươu vàng, không để tình trạng cắn phá, bảo đảm diện tích lúa gieo vãi phát triển tốt.

Bà Lương Thị Nụ đang tháo nước vào diện tích 5 sào lúa gieo vãi của gia đình chia sẻ: Hình thức gieo vãi đã góp phần để gia đình tôi hoàn thành 1,3 mẫu lúa xuân trong 1 ngày. Gia đình tôi chỉ có 2 lao động chính, nếu như thực hiện cấy đổi công đối với 1,3 mẫu ruộng thì tính ra cũng phải mất từ 3 - 5 ngày. Còn theo ý kiến của ông Nguyễn Văn Hùng (thôn Mỹ Đức) đã chuyển đổi diện tích cùng anh em họ hàng quy vùng sản xuất được gần 2,7ha: Với diện tích trên, hình thức gieo vãi đã tạo bước đột phá, hướng mở để nông dân tích tụ ruộng đất, tập trung đầu tư máy móc sản xuất, hướng đến một nền sản xuất nông nghiệp bền vững. Ngoài ra, gieo vãi giải quyết được yêu cầu chuyển dịch cơ cấu lao động từ làm nông nghiệp sang các ngành nghề khác ở nông thôn.

Việc áp dụng thành công hình thức gieo vãi trong sản xuất lúa xuân ở Đông Hoàng sẽ mở ra hướng phát triển mới trong sản xuất nông nghiệp, mang lại hiệu quả ổn định về năng suất lúa và tạo nên các vùng sản xuất lúa tập trung cùng trà, cùng giống, góp phần nâng cao thu nhập cho bà con nông dân.

Mạnh Thắng