Giải ngân còn chậm

Chủ tàu Nguyễn Thị Khang, xã Nam Thịnh (Tiền Hải) nằm trong danh sách tỉnh phê duyệt vay vốn đóng mới tàu đánh bắt xa bờ từ tháng 3/2015. Được ngân hàng ký hợp đồng tín dụng, cam kết cho vay 14 tỷ đồng nhưng đến nay bà Khang vẫn chưa nhận được bất kỳ khoản tiền nào từ hợp đồng cam kết nói trên. Mặc dù vậy, bà Khang vẫn đầu tư phần kinh phí để mua bản vẽ thiết kế tàu cho cơ sở đóng tàu. Hiện con tàu của gia đình bà Khang đã được Công ty Cổ phần Đại Dương (Thái Thụy) thi công phần khung. Mong muốn của bà Khang cũng như nhiều ngư dân thuộc diện vay vốn đóng tàu theo Nghị định số 67 là sớm được giải ngân nguồn vốn, kịp thời ra khơi. Một số ngư dân không chờ đợi được đã xin rút hồ sơ vay vốn theo Nghị định số 67, chuyển đóng mới tàu vỏ gỗ công suất nhỏ.

Sau hơn 1 năm triển khai nguồn vốn vay theo Nghị định số 67 trên địa bàn tỉnh có những kết quả bước đầu nhưng cũng không ít vướng mắc đã nảy sinh về các thủ tục hành chính. Theo kế hoạch, toàn tỉnh có 38 tàu, trong đó có 31 tàu đánh bắt xa bờ và 7 tàu dịch vụ hậu cần (Quyết định số 3602/QĐ-BNN-TCTS ngày 19/8/2014 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn ban hành hướng dẫn về số lượng tàu cá đóng mới thực hiện Nghị định số 67/2014/NĐ-CP ngày 7/7/2014 của Chính phủ về một số chính sách phát triển thủy sản). Tuy nhiên, đến nay mới chỉ có 6 chủ tàu đã ký hợp đồng tín dụng với ngân hàng thương mại với tổng số tiền ngân hàng cam kết cho vay 67,8 tỷ đồng, đã giải ngân 29,2 tỷ đồng. Số chủ tàu còn lại chưa ký hợp đồng tín dụng với ngân hàng và hồ sơ chưa được phê duyệt. Quá trình giải ngân nguồn vốn vẫn còn chậm so với kế hoạch đề ra cho thấy sự phối hợp giữa các sở, ngành và các địa phương còn chưa đồng bộ, trách nhiệm của một số cơ quan chức năng chưa cao. Mặt khác, công tác tuyên truyền còn hạn chế, nhiều ngư dân và chủ tàu chưa nắm rõ và hiểu chính sách hỗ trợ của Chính phủ và của tỉnh. Ngoài ra, còn một số vướng mắc trong công tác thẩm định hồ sơ, việc thiết kế mẫu tàu và quy trình phê duyệt hồ sơ, vốn đối ứng của ngư dân và việc hoàn thuế giá trị gia tăng... Đơn cử như việc hoàn thuế giá trị gia tăng cũng là một thách thức cho ngư dân tiếp cận nguồn vốn vay theo Nghị định số 67. Theo Thông tư số 26/2015/TT-BTC về thuế giá trị gia tăng, hóa đơn thì tàu đánh bắt xa bờ thuộc đối tượng không chịu thuế giá trị gia tăng. Do vậy, việc hoàn thuế giá trị gia tăng phải mất một thời gian dài, trong khi vốn vay ngân hàng ngư dân vẫn phải trả lãi suất. Cũng theo Nghị định số 67, để vay vốn, ngư dân phải có vốn đối ứng từ 5 - 10% giá trị đối với tàu vỏ thép hoặc vỏ composite đóng mới. Với giá trị mỗi con tàu có khi lên đến 15 - 17 tỷ đồng thì rõ ràng yêu cầu về phần vốn đối ứng là một thách thức không nhỏ.

Cần sớm tháo gỡ vướng mắc

Nhu cầu vươn khơi bám biển của ngư dân là thiết thực để thay đổi tư duy trong việc đánh bắt thủy hải sản mang lại hiệu quả kinh tế cao. Nghị định số 89/2015/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 67 là nhằm tháo gỡ một số khó khăn, vướng mắc sau hơn một năm triển khai thực hiện Nghị định số 67. Việc thực hiện giải ngân nguồn vốn theo Nghị định số 67, theo kết luận của đồng chí Phạm Văn Xuyên, Tỉnh ủy viên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng ban Chỉ đạo thực hiện Nghị định số 67 tỉnh là cần đẩy nhanh tiến độ đóng mới tàu, giải ngân, trang thiết bị đối với các phương tiện đã và đang hoàn thành. Đồng thời, yêu cầu các địa phương rà soát về năng lực tài chính, bảo đảm an toàn vốn, nếu các chủ tàu không có đủ điều kiện cần thực hiện thay thế chủ tàu khác thuộc huyện quản lý. Đối với những hồ sơ của chủ tàu chưa được phê duyệt, các huyện cần phối hợp tích cực với các ngân hàng thẩm định, tổng hợp hồ sơ đủ điều kiện gửi cơ quan có thẩm quyền phê duyệt. Ngoài ra, cần thực hiện tốt việc hướng dẫn cho ngư dân về thủ tục quy định, lợi ích của việc mua bảo hiểm để thực hiện chính sách bảo hiểm con người và tài sản cho ngư dân một cách thiết thực.

Nghị định số 67 nhằm khuyến khích ngư dân đóng tàu công suất lớn, vỏ thép để dần chuyển từ khai thác gần bờ sang khai thác xa bờ gắn với bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc. Để tạo điều kiện thuận lợi cho ngư dân làm chủ phương tiện vươn khơi bám biển, các cấp, các ngành liên quan, đặc biệt là các ngân hàng thương mại cần phối hợp tích cực hơn nữa, sớm triển khai việc giải ngân nguồn vốn vay theo quy định.

Phan Lợi - Mạnh Thắng