Cánh đồng thôn Trực Nho những ngày này từ sáng đến chiều luôn nhộn nhịp cảnh nông dân thu hoạch dưa hồng. Nổi bật trên những luống dưa xanh thẳng tắp là màu vàng ruộm của những quả dưa hồng căng mọng. Bà Nguyễn Thị Thưa cho biết: Hầu hết các gia đình trong thôn đều trồng dưa hồng, trung bình mỗi hộ trồng từ 2 - 3 sào, có hộ trồng gần 1 mẫu. Gia đình tôi trồng gần 2 sào, hiện bắt đầu cho thu hoạch rộ. Năm nay, do lượng mưa đầu vụ nhiều nên năng suất dưa giảm khoảng 15 - 20% so với năm ngoái, giá bán thay đổi từng ngày và cũng giảm nhẹ so với vụ dưa hè năm 2015. Nếu năm ngoái tôi thu về gần 6 triệu đồng/sào dưa hồng thì ước tính năm nay chỉ thu được khoảng 3,5 - 4 triệu đồng/sào. Tuy không bằng năm ngoái nhưng so với cấy lúa thì dưa hồng vẫn hiệu quả gấp 2 - 3 lần nên tôi rất phấn khởi.

Ông Phạm Văn Ngải, Chủ tịch HÐQT kiêm Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp (HTXNN) xã Minh Quang cho biết: Trước kia, trên địa bàn xã chỉ có một số hộ mạnh dạn trồng dưa hồng với diện tích nhỏ lẻ, năm 2010 diện tích dưa hồng đạt khoảng 12ha. Mấy năm gần đây, bà con tích cực chuyển đổi diện tích đất màu, đất lúa vàn cao sang trồng dưa hồng vụ xuân hè. Ðến nay, Minh Quang có 48,5ha đất trồng dưa xuân hè các loại, chủ lực là dưa hồng, tập trung nhiều ở hai thôn Trực Nho và La Nguyễn. Nông dân địa phương ưa trồng loại dưa này bởi so với dưa lê, dưa hấu… thì dưa hồng là loại cây dễ trồng, dễ chăm sóc, chi phí đầu tư ít, phù hợp với điều kiện thời tiết vụ xuân hè hơn. Nhận thấy đây là cây trồng cho hiệu quả kinh tế cao và phù hợp với điều kiện canh tác của địa phương, xã đã quy hoạch vùng sản xuất, vận động nhân dân tích cực chuyển đổi diện tích trồng lúa vàn cao sang trồng dưa vụ xuân hè. Trong quá trình thực hiện dồn điền đổi thửa, chỉnh trang đồng ruộng, địa phương đã chủ động đầu tư nâng cấp hệ thống giao thông, thủy lợi, vì vậy, đến nay khâu tưới, tiêu phục vụ sản xuất dưa theo hướng hàng hóa của nông dân khá thuận lợi. HTXNN phối hợp với hội nông dân và các cơ quan chuyên môn tuyên truyền, tập huấn kỹ thuật trồng, chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh trên cây dưa cho nông dân; vận động bà con không sử dụng giống cũ gây thoái hóa giống mà chú trọng đầu tư giống mới cho năng suất, chất lượng quả cao.

Khó khăn lớn nhất trong sản xuất dưa hồng của nông dân Minh Quang hiện nay là khâu tiêu thụ sản phẩm. Hầu hết bà con tự tiêu thụ tại chợ nhỏ lẻ hoặc thông qua thương lái mua tại ruộng nên giá cả không ổn định và thường bị ép giá. Bà Phạm Thị Gái, 68 tuổi, thôn La Nguyễn chia sẻ: Dưa hồng dễ trồng, thời gian ngắn, hiệu quả kinh tế cao hơn hẳn cấy lúa, tuy nhiên tôi chỉ dám trồng hơn 1 sào vì gia đình không có nhân lực để bán lẻ, nếu bán cho thương lái thì khó khăn, lại bị ép giá. Tôi mong muốn có đơn vị bao tiêu sản phẩm để mạnh dạn mở rộng diện tích trồng dưa hồng, nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống.

Vụ xuân hè năm 2015, nông dân Minh Quang thu về từ 4 - 5 triệu đồng/sào, nhiều hộ đạt giá trị từ 6 - 7 triệu đồng/sào dưa hồng. Năm nay, do ảnh hưởng của thời tiết, năng suất dưa đạt 7 - 8 tạ/sào (giảm khoảng 20%), giá bán cũng giảm nhẹ nên ước tính sau trừ chi phí bà con sẽ thu về khoảng 3,5 triệu đồng/sào trở lên. Tuy thu nhập có giảm so với năm ngoái nhưng hiệu quả sản xuất dưa hồng vẫn gấp từ 2 - 3 lần cấy lúa, nông dân phấn khởi thu hoạch vụ dưa xuân hè và tích cực chuẩn bị sản xuất vụ dưa lê hè thu. Với công thức luân canh dưa hồng - dưa lê - khoai tây/rau màu - ngô, diện tích chuyên màu của Minh Quang cho giá trị thu nhập từ 200 - 300 triệu đồng/ha/năm, đồng thời từng bước hình thành vùng sản xuất hàng hóa quy mô lớn.

Quỳnh Lưu