Nắng hè vàng rực, nóng như đổ lửa, nhưng trên cánh đồng màu thôn Nội, những giàn bí vẫn xanh mướt, mơn mởn đầy sức sống, thấp thoáng bóng những người nông dân “chui” ra từ giữa các giàn bí. Bà Phạm Thị Ánh, nông dân trồng bí cho biết: Hiện nay, người ta thường nghỉ làm ruộng để đi làm ở công ty nhưng tôi thì ngược lại, từ khi gia đình trồng nhiều cây rau màu, nhất là cây bí xanh vụ xuân hè rồi hè thu thì tôi không đi làm ở công ty nữa mà ở nhà sản xuất trên chính thửa ruộng của gia đình. Vụ này, ngoài cấy lúa, rau màu khác thì gia đình tôi trồng hơn 2 sào bí xanh với giống bí đặc Hải Dương cho năng suất cao, chất lượng bí nhiều cùi, thơm, mẫu mã quả đẹp. Năm nay bí xanh được mùa, ước tính năng suất đạt 1,5 tấn quả/sào, giá bán cũng bảo đảm tối thiểu từ 5.000 đồng/kg trở lên nên dự kiến gia đình tôi thu về mỗi sào bí xanh ít nhất từ 7,5 triệu đồng trở lên. Vất vả hơn cấy lúa nhưng hiệu quả cao hơn nhiều nên tôi rất phấn khởi.

Đã trở thành truyền thống, nhiều năm nay, nông dân Minh Khai không cấy lúa mà trồng bí xanh vụ xuân hè. Cả xã hiện có 3ha bí xanh, trong đó tập trung chủ yếu ở cánh đồng màu thôn Nội, thu hút gần 40 gia đình tham gia, hộ nhiều trồng từ 3 - 4 sào như hộ ông Thư, ông Đẩu, ông Chung, ông Lộc; hộ ít có từ 1 - 2 sào bí. Ông Phạm Văn Thứ, Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Giám đốc điều hành Hợp tác xã nông nghiệp xã Minh Khai cho biết: Để tạo thuận lợi cho bà con sản xuất bí xanh, từ năm 2006, xã đã quy hoạch vùng sản xuất tập trung có diện tích 7ha, vận động bà con chuyển đổi từ cấy lúa sang luân canh trồng các loại cây có giá trị kinh tế cao như bí xanh, dưa, đậu đỗ, rau màu các loại. Xã đầu tư xây dựng hệ thống máng cứng bảo đảm thuận lợi tưới tiêu phục vụ sản xuất của nông dân, tuy nhiên do trồng cây bí xanh đòi hỏi đầu tư, kinh nghiệm, nguồn lao động cao hơn các cây trồng khác nên đến nay bà con duy trì diện tích bí xanh chứ ít mở rộng. Mấy năm nay, bà con liên tục thay đổi chất lượng giống, đưa vào trồng các loại giống bí xanh mới như bí đặc Hải Dương quả dài, bí xanh quả ngắn…cho năng suất, chất lượng, mẫu mã quả đẹp hơn bí xanh truyền thống. Để trồng bí, bà con phải đầu tư khoảng 700.000 - 1 triệu đồng/vụ làm giàn đủ chắc chắn để đỡ quả, chia luống rộng từ 2m - 2,5m/luống, đặc biệt bí quyết để bí xanh sai quả, quả đều đẹp, giữ độ bền của cây để cho nhiều lứa quả, nông dân thôn Nội không lạm dụng bón các loại phân hóa học mà sử dụng phân chuồng hoai mục để bón bổ sung cho cây mỗi tuần 1 lượt.

Ông Nguyễn Đình Hiển, nông dân thôn Nội chia sẻ: Đối với đồng đất địa phương hiện nay thì bí xanh cho hiệu quả hơn tất cả các loại cây khác, tuy nhiên bí xanh đòi hỏi kỹ thuật trồng, chăm sóc phòng trừ sâu bệnh khắt khe hơn. Đặc biệt cây rất dễ bị bệnh héo xanh, đốm quả, bà con chỉ phòng trừ theo kinh nghiệm nên không hiệu quả. Chúng tôi mong muốn các đơn vị chuyên môn kỹ thuật hướng dẫn cách phòng trừ các bệnh này để tăng năng suất, hiệu quả cây bí xanh.

Hiện tại, nông dân địa phương đã thu hoạch được khoảng 70% sản lượng bí xanh cả vụ. So với mọi năm, năm nay thời tiết, thị trường tiêu thụ thuận lợi, năng suất bí xanh bình quân đạt 1,5 tấn quả/sào, giá bán đầu vụ đạt 14.000 đồng/kg, trung bình đạt 6.000 đồng/kg, như vậy bình quân bà con thu về khoảng 9 triệu đồng/sào bí xanh xuân hè, hiệu quả gấp gần chục lần so với cấy lúa. Sau trồng bí xanh vụ xuân hè, nông dân địa phương tiếp tục luân canh trồng bí xanh hè thu và 2 vụ rau màu (cà chua, xà lách, bắp cải, súp lơ…) thu đông, đông xuân. Nhờ trồng bí xanh và rau màu, bà con đã biến cánh đồng thôn Nội từ mục tiêu ban đầu đạt 50 triệu/ha/năm (năm 2006) đã trở thành cánh đồng đạt từ 300 - 400 triệu/ha/năm (hiện nay).

Quỳnh Lưu