Cùng những người nông dân ra đồng từ 5 giờ sáng để thu hoạch dưa, chúng tôi cảm nhận được niềm vui xen lẫn nỗi buồn của bà con. Vui vì bao công vất vả trồng, chăm sóc đến nay dưa đã cho thu hoạch nhưng buồn vì dưa vừa mất mùa vừa rớt giá. Ông Hoàng Văn Lịch ở thôn Gián Nghị ngậm ngùi: Gia đình tôi trồng hơn 3 sào dưa lê, năm nay dưa chỉ ra quả “gốc” chứ không có quả “chánh” như mọi năm.Tôi cũng dùng nilon trải kín mặt luống nhưng phần lớn quả dưa vẫn bị thối, nứt, hỏng nên ước tính năng suất chỉ đạt một nửa so với mọi năm. Đúng đợt tập trung thu hoạch dưa trời lại mưa liên tục nên thương lái ép giá, dưa đẹp mà giá cũng chỉ từ 3.500 - 5.500 đồng/kg. Hơn 3 sào dưa năm nay gia đình ông Lịch chỉ thu được khoảng 5 triệu đồng, trong khi các năm trước thu được gần chục triệu đồng cũng với diện tích này.

Đã trở thành truyền thống, nhiều năm qua, sau thu hoạch lúa xuân sớm, nông dân Song An tranh thủ thời điểm xen giữa vụ lúa xuân và lúa mùa để trồng dưa lê vụ hè. Năm nay, bà con trồng 130ha dưa. Ưu thế là đồng đất phù hợp, nông dân có kinh nghiệm trồng, chăm sóc dưa, tuy nhiên, không chủ quan, ngay từ đầu vụ, HTXNN xã đã thường xuyên tuyên truyền, hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc dưa, đặc biệt hỗ trợ 50.000 đồng/cuộn nilon, khuyến khích nông dân che phủ nilon trên mặt luống để tránh tình trạng thối, nấm quả và hỗ trợ từ 30.000 - 50.000 đồng/sào nhằm vận động nông dân đưa vào trồng các loại dưa chất lượng, năng suất cao như dưa Ngân Huy, dưa 032 để thay thế các giống dưa truyền thống.

Ông Nguyễn Văn Kiểm, Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Giám đốc HTXNN xã Song An cho biết: Đầu vụ, cây dưa sinh trưởng, phát triển khá tốt. Tuy nhiên, đến thời điểm cây dưa ra hoa rộ đúng vào dịp thời tiết nắng nóng, nhiệt độ cao kết hợp với gió tây nên tỷ lệ đậu quả rất thấp. Thời gian thu hoạch quả thì thời tiết lại thường có mưa khiến độ ẩm trong đất cao, quả dưa dễ bị nấm bệnh gây thối, nứt quả. Gia đình nào sử dụng nilon che phủ mặt luống thì giảm được tỷ lệ quả thối, hỏng nhưng chỉ bớt được một phần. Do đó, nếu năng suất dưa lê vụ hè hàng năm trung bình đạt khoảng 6 - 7 tạ/sào thì năm nay chỉ đạt khoảng 4 tạ/sào. Khâu tiêu thụ dưa khá thuận lợi vì nhiều xe máy, ô tô đến tận ruộng thu mua, dưa cắt đến đâu tiêu thụ hết đến đó. Tuy vậy, dưa lê năm nay vẫn rớt giá, theo tôi là do thời điểm thu hoạch dưa rộ trời có mưa thường xuyên nên thương lái lợi dụng ép giá. Ngoài ra, do hiện nay diện tích dưa lê vụ xuân, xuân hè được mở rộng trồng ở nhiều địa phương nên giá bán giảm. Năm nay giá trung bình đạt khoảng 4.500 - 5.000 đồng/kg, giảm từ 1.000 - 1.500 đồng/kg so với những năm trước. Năng suất giảm, giá bán kém nên trừ chi phí, ước tính năm nay nông dân Song An chỉ thu về từ 1,5 - 1,7 triệu đồng/sào dưa lê vụ hè, giá trị thu nhập giảm 30 - 40% so với mọi năm.

Tuy giá trị thu nhập năm nay giảm nhưng một vụ dưa lê với thời gian chỉ hơn một tháng, nông dân Song An vẫn thu về từ vài triệu đồng đến vài chục triệu đồng/hộ, góp phần đáng kể cải thiện và nâng cao đời sống.

Quỳnh Lưu