Những ngày đầu đông thời tiết se lạnh nhưng lòng người như được sưởi ấm bởi thóc đã đầy bồ, không khí rộn ràng của vụ đông rộ lên ở nhiều địa phương, cùng với đó là niềm vui bởi bà con lại có thêm một vụ lúa được mùa trước những khó khăn của thời tiết. Lúa là cây trồng chủ lực và có lợi thế của tỉnh với diện tích gieo trồng cả năm đạt gần 160.000ha, chiếm khoảng 90% diện tích gieo trồng các loại cây trong năm. Cơ cấu giống lúa: giống lúa chất lượng cao chiếm 30 - 35%, giống lúa có năng suất chiếm từ 65 - 70%, trong đó chủ lực là các giống BC15, TBR1, TBR225, N97, Thiên ưu 8, các giống lúa Nhật…, đã góp phần không nhỏ tạo nên sản lượng trên 1 triệu tấn/năm. Tiền Hải là một trong những địa phương chịu ảnh hưởng nặng nề của bão số 1, đặc biệt trong nông nghiệp khi có khoảng 1.500ha trong tổng số 10.300ha lúa vừa mới cấy bị ảnh hưởng phải gieo cấy lại. Song với sự hỗ trợ của tỉnh, quyết tâm trong chỉ đạo, điều hành sản xuất của ngành Nông nghiệp và tinh thần chủ động trong sản xuất của nông dân, vụ mùa năm nay tiếp tục thu được thắng lợi, năng suất ước đạt trên 60 tạ/ha, trong đó một số giống như BC15, TBR1, TBR225 đạt năng suất 62 tạ/ha. Tại Nam Hải, giống lúa được bà con ưu tiên sản xuất là BC15, TBR225 với khoảng trên 80% diện tích trong tổng số 400ha. Ông Hoàng Lê Minh, Giám đốc HTX SXKD DVNN xã cho biết: BC15 là giống lúa cấy được cả hai vụ, thích ứng rộng, cho năng suất và chất lượng cao. Từ nhiều năm nay, BC15 đã “chinh phục” được nông dân, là lựa chọn hàng đầu của bà con, đặc biệt ở vụ mùa. Không chỉ cho năng suất cao, chất lượng gạo ngon, BC15 còn “hút” thị trường tiêu thụ. Năm nay, do ảnh hưởng của bão số 1 đầu vụ, bão số 7 cuối vụ nhưng năng suất lúa BC15 vẫn đạt mức cao, từ 61 - 62 tạ/ha. Không chỉ ở Tiền Hải, nông dân nhiều địa phương khác trong tỉnh đều khẳng định điểm vượt trội về năng suất, chất lượng của giống lúa BC15 so với nhiều loại giống khác. Từ nhiều năm nay, BC15 là giống lúa chủ lực, chiếm trên 50% tổng diện tích lúa gieo cấy của tỉnh. Vụ mùa năm 2016, toàn tỉnh gieo cấy trên 80.400ha, năng suất bình quân ước đạt 60,3 tạ/ha, trong đó giống BC15 chiếm trên 50% diện tích đạt năng suất trên 62 tạ/ha, khẳng định vị trí chủ lực trong cơ cấu giống.

Với chức năng khảo nghiệm nhằm tìm ra những giống cây trồng mới có năng suất, chất lượng, năm 2016, Trung tâm Khuyến nông (Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) đã khảo nghiệm hàng trăm giống lúa mới, xây dựng các mô hình trình diễn qua đó bước đầu chọn ra được một số giống có nhiều ưu điểm vượt trội đề nghị Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn bổ sung vào cơ cấu giống mới của tỉnh. Ông Nguyễn Thanh Phong, Trưởng phòng Khảo nghiệm, Trung tâm Khuyến nông cho biết: Năm 2016, qua khảo nghiệm, Trung tâm đã chọn ra được 3 giống lúa có ưu điểm vượt trội: VT - NA2, Kim cương 111, VT - NA6. Ðây là những giống lúa thuần, năng suất, chất lượng cao, kháng được bệnh đạo ôn ở vụ xuân, bạc lá ở vụ mùa, trong đó giống lúa VT - NA2 đã được đưa vào đề án sản xuất vụ xuân năm 2017. Tham gia mô hình trình diễn giống lúa VT - NA2 ở cả vụ xuân và vụ mùa, trước những ưu điểm của giống lúa mới, vụ xuân năm 2017, HTX SXKD DVNN Tân An, xã Quỳnh Hoàng (Quỳnh Phụ) quyết định đưa giống VT - NA2 vào sản xuất đại trà. Ông Trần Quang Cai, Giám đốc HTX cho biết: Qua khảo nghiệm vụ xuân và vụ mùa vừa qua, tôi thấy giống VT - NA2 là giống có thời gian sinh trưởng ngắn, chưa nhiễm bệnh đạo ôn ở vụ xuân, vụ mùa chưa thấy có bạc lá, nhiễm rầy nâu nhẹ, bông to, số hạt trên bông nhiều và khả năng chống chịu với bất thuận thời tiết tốt. Ðây là giống lúa chịu thâm canh, năng suất trung bình vụ xuân đạt 2,7 tạ/sào, chăm sóc tốt có thể đạt 3 tạ/sào; vụ mùa đạt 2,4 - 2,5 tạ/sào. Vụ xuân năm 2017, trong đề án sản xuất của tỉnh có đưa VT - NA2 vào cơ cấu giống, HTX đã tuyên truyền, phát động bà con nông dân mở rộng diện tích cấy  giống lúa mới này nhằm nâng cao giá trị sản xuất.

Bên cạnh các yếu tố thuộc về điều kiện ngoại cảnh thì giống lúa tốt là một trong những yếu tố quyết định năng suất và sản lượng. Bởi vậy, hạt giống luôn được coi là “chìa khóa vàng” cho mùa màng bội thu.

Lưu Ngần