Vụ đông năm 2015, do thời tiết bất thuận, mưa nhiều, bí xanh, bí đỏ trồng trên đồng đất Đông Xá đã ra quả nhưng không được thu hoạch do rễ cây hỏng, quả bị thối. Năm nay, HTX DVNN xã hướng dẫn, khuyến cáo nông dân bố trí lịch thời vụ trồng bí hợp lý để tránh thời tiết bất thuận, đồng thời chú trọng công tác chăm sóc, phòng, trừ sâu bệnh. Từ đầu vụ đến nay, cây bí trên đồng đất Đông Xá sinh trưởng, phát triển tốt, sai quả; giá bán bí xanh đầu vụ từ 7.000 - 8.000 đồng/kg, thời điểm từ 3.000 - 4.000 đồng/kg; bí đỏ bán non được 3.000 đồng/kg. So với vụ đông năm trước, dù giá bán đại trà có thấp hơn nhưng do năng suất bí đạt cao nên thu nhập vẫn đạt từ 5 - 6 triệu đồng/sào. Ông Phạm Văn Hạnh, Giám đốc HTX DVNN xã cho biết: Vụ đông năm 2016, toàn xã trồng được 170ha cây vụ đông, trong đó bí xanh 50ha, bí đỏ 60ha, ngô 10ha, còn lại là các loại rau màu khác. Đến nay, cây bí đã cho thu hoạch được 3 - 5 lứa quả. Theo chị Trần Thị Thảo ở thôn Đông Bình Cách, trồng bí “một vốn bốn lời”, gia đình chị trồng 3 sào, đã thu hoạch 3 lứa quả, được 5 tạ. Lứa đầu bán tại ruộng được 8.000 đồng/kg, giờ chỉ đạt 4.000 đồng/kg nhưng tính ra thu nhập vẫn cao hơn cấy lúa. Hàng chục năm nay, nhờ trồng bí mà gia đình chị có tiền tu sửa nhà cửa, nuôi con ăn học.

Bí là cây dễ trồng, khả năng chống chịu sâu bệnh tốt, được thương lái trong và ngoài tỉnh tìm đến tận ruộng thu mua nên người trồng không phải lo đầu ra. Chị Vũ Thị Hạt ở thôn Tây Bình Cách cho biết: Nhiều năm nay nhà tôi thường xuyên trồng hơn 1 mẫu bí, giống do HTX hỗ trợ, chi phí phân bón, thuốc trừ sâu chỉ hết khoảng 2 - 3 triệu đồng nên mỗi vụ thu lãi vài chục triệu đồng. Rút kinh nghiệm năm ngoái do trồng muộn, gặp mưa bí bị ngập nước chết nhiều, năng suất thấp, vụ này tôi đã cắt lúa non trồng bí sớm, năng suất cao hơn, giá bán đầu vụ cao nên đến nay gia đình đã thu được hơn 20 triệu đồng. Vừa kéo xe bí đến chỗ thương lái thu mua, chị Phạm Thị Yến ở thôn Đông Bình Cách vừa cho chúng tôi biết: Trước đây, ruộng gặt xong cứ để không, giờ trồng bí cho thu nhập cao gấp 2 - 3 lần cấy lúa nên nhà nào cũng trồng, có nhà trồng 2 - 3 mẫu. Vì thế, nhiều năm nay ở Đông Xá, bí cùng với một số cây trồng khác đã đưa vụ đông trở thành vụ sản xuất chính trong năm.

Để tăng năng suất, giá trị cây trồng, hàng năm, HTX DVNN xã đã phối hợp với các đoàn thể phổ biến cách trồng, chăm sóc để bí ra hoa, tạo quả đạt tỷ lệ cao. Chị Nguyễn Thị Pha ở thôn Đông Bình Cách chia sẻ: Bí là cây dễ trồng, đặc biệt là bí đỏ, chăm sóc đơn giản, bảo quản dễ, từ khi trồng đến lúc thu hoạch chỉ từ 2 - 2,5 tháng, đầu ra thuận lợi nên từ nhiều năm nay gia đình tôi lựa chọn bí là cây trồng chủ lực.

Cây bí có thời gian sinh trưởng ngắn nhưng lại cho thu hoạch nhiều lần, mỗi lần chỉ cách nhau từ 4 - 10 ngày. Đến thời điểm này, gia đình ông Phạm Khắc Nghia ở thôn Đông Bình Cách đã thu được 4 lứa với gần 7 sào, mỗi sào khoảng 3 tạ, cứ cắt mang lên bờ là có người đến thu mua, tuy nhiên giá thu mua của thương lái thường chỉ bằng nửa giá bán ngoài thị trường, như vậy quá thiệt thòi cho bà con. Là một trong những người dân địa phương đứng lên thu mua bí cho bà con trong xã để bán cho các công ty chế biến nông sản, anh Phạm Khắc Vinh cho biết: Nhiều năm nay tôi đứng ra thu mua bí cho bà con, bao nhiêu tôi cũng mua nhưng giá thì phụ thuộc vào giá công ty chế biến nông sản mua vào. Để nông sản không bị ép giá, HTX DVNN xã đã liên kết với Công ty Chế biến nông sản thực phẩm xuất khẩu Hải Dương thu mua bí đỏ già cho bà con theo giá  bán trên thị trường.

Nhiều năm nay, nhà nhà ở Đông Xá trồng bí. Cây bí không chỉ góp phần nâng cao thu nhập cho người nông dân mà còn tạo ra hướng đi mới trong sản xuất nông nghiệp của địa phương.

Thu Hiền