Chúng tôi có mặt ở Vũ Đoài vào buổi chiều thứ năm, đúng lịch định kỳ Công ty Cổ phần Chế biến nông sản xuất khẩu Hải Dương tiến hành thu mua nông sản vụ đông. Sân HTXNN xã ngổn ngang những xe lôi, bao bì chất đầy ớt chỉ địa và ngô ngọt chuyển gen, bà con nông dân rộn rã gọi nhau cân ngô, ớt và hỗ trợ Công ty nhanh chóng bốc xếp hàng lên ô tô… Ông Vũ Ngọc Điện, Giám đốc HTXNN xã cho biết: Mạnh dạn, tích cực chuyển đổi cơ cấu giống, trước kia Vũ Đoài từng đưa vào đồng đất địa phương nhiều cây trồng mới, hứa hẹn cho giá trị kinh tế cao như thanh hao, dưa chuột, cà chua nhưng đều không thành công. Nguyên nhân cốt lõi do sản phẩm nông dân sản xuất ra không tiêu thụ được hoặc phải mang đi bán lẻ ở thị trường với giá cả bấp bênh khiến bà con nản chí rồi bỏ.

Vụ đông năm 2015, huyện Vũ Thư xây dựng cơ chế hỗ trợ và vận động các địa phương trồng ngô ngọt chuyển gen, ớt chỉ địa cho giá trị kinh tế cao, Vũ Đoài là xã duy nhất trong huyện mạnh dạn tiếp thu, gieo trồng gần chục héc-ta ớt, ngô. Tuy nhiên, rút kinh nghiệm từ những năm trước, HTXNN xã đã liên kết với doanh nghiệp ký hợp đồng bao tiêu toàn bộ sản phẩm ớt chỉ địa, ngô ngọt chuyển gen với giá cả bảo đảm. Được huyện, xã hỗ trợ kinh phí đầu tư giống; doanh nghiệp cung ứng nguồn giống bảo đảm, hỗ trợ kỹ thuật chăm sóc, phân bón trả chậm, đặc biệt bao tiêu sản phẩm, bà con rất thuận lợi trong triển khai gieo trồng 2 loại cây mới. Ngay vụ đầu tiên, nhiều hộ gia đình thôn 4, thôn 5 đã thu về từ 7 - 10 triệu đồng/sào ớt chỉ địa, 2,5 - 3 triệu đồng/sào ngô ngọt chuyển gen, sản phẩm thu hoạch đến đâu được Công ty thu mua đến đó, nông dân rất phấn khởi.

Thành công từ vụ đông năm 2015 là đòn bẩy quan trọng để Vũ Đoài vận động nông dân mở rộng diện tích gieo trồng cây ớt chỉ địa lên 16,5ha và ngô ngọt chuyển gen đạt 9ha ở vụ đông năm nay. Để tạo điều kiện thuận lợi tưới, tiêu phục vụ nông dân sản xuất cây màu vụ đông, đặc biệt là cây ớt, năm 2016 HTXNN xã đã đầu tư hơn 40 triệu đồng nạo vét mương máng, nâng cấp cống đập tại các vùng sản xuất tập trung. Ngoài cơ chế hỗ trợ của huyện 50.000 đồng/sào ớt, xã hỗ trợ thêm 10.000 đồng/sào ớt để khuyến khích bà con mạnh dạn trồng loại cây mới. Đặc biệt, cây ớt chỉ địa có thời gian thu hoạch kéo dài khoảng 6 tháng với nhiều lượt thu hoạch, trong khi doanh nghiệp bao tiêu sản phẩm ở địa bàn tỉnh ngoài, vì vậy, HTXNN xã đã nhận vai trò cầu nối để liên kết chặt chẽ giữa doanh nghiệp và nông dân, phân công cán bộ HTXNN xã trực tiếp hỗ trợ doanh nghiệp trong mỗi buổi thu mua, nhờ đó việc bao tiêu sản phẩm diễn ra thuận lợi.

“Năm 2015, thôn 11 chưa có hộ nào trồng ngô ngọt và ớt chỉ địa. Nhận thấy nhân dân thôn 4, thôn 5 trồng có hiệu quả kinh tế cao, đầu ra sản phẩm thuận lợi, nên vụ đông năm 2016, bà con hưởng ứng tích cực với 19 hộ trồng ớt chỉ địa, 65 hộ trồng ngô ngọt chuyển gen, tổng diện tích hơn 10 mẫu. Đến nay, bà con đã thu hoạch xong ngô ngọt, hiệu quả kinh tế đạt khoảng 2 - 2,5 triệu đồng/sào. Ớt chỉ địa đang cho thu hoạch lứa thứ 3, thứ 4, tiếp tục cho thu hoạch kéo dài đến tháng 5/2017. Dự kiến năng suất ớt chỉ địa đạt từ 1,2 - 1,5 tấn quả/sào, giá bán hợp đồng với doanh nghiệp 6.500 đồng/kg, bà con có thể thu về từ 7 - 10 triệu đồng/sào ớt, giá trị kinh tế cao gấp 2 - 3 lần nhiều loại cây vụ đông khác, lại có đơn vị thu mua sản phẩm tại địa phương nên bà con khá “nhàn” và yên tâm sản xuất” - ông Vũ Văn Hoằng, Trưởng thôn 11 cho biết.

Làm tốt khâu liên kết với doanh nghiệp để sản xuất cây trồng theo hướng hàng hóa là đòn bẩy để nông dân Vũ Đoài mạnh dạn chuyển đổi 25ha đất bãi hoang hóa hoặc trồng ngô, đậu đỗ cho hiệu quả kinh tế thấp sang trồng ớt chỉ địa, ngô ngọt chuyển gen có giá trị kinh tế cao, góp phần nâng cao thu nhập cho bà con.

Ông Đỗ Hữu Khiêm, Chủ tịch UBND xã Vũ Đoài Nhằm liên kết với doanh nghiệp bao tiêu sản phẩm bền vững, xã đã phối hợp chặt chẽ, tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất cho doanh nghiệp, đồng thời tuyên truyền, vận động nông dân giữ uy tín, tuân thủ chất lượng, giá cả, cung cấp sản phẩm theo hợp đồng đã ký. Thực tế 2 năm qua, việc liên kết bao tiêu sản phẩm vụ đông ở địa phương khá thuận lợi, tuy nhiên nông dân cho rằng hiện tại doanh nghiệp thu mua ớt, ngô với mức giá còn hơi thấp, bà con có nguyện vọng doanh nghiệp sẽ tăng 10% giá thu mua ớt chỉ địa, 20% giá thu mua ngô ngọt chuyển gen. Chúng tôi đang tích cực vận động doanh nghiệp xem xét, giải quyết, bảo đảm hài hòa lợi ích của doanh nghiệp và thu nhập của người nông dân, tạo điều kiện liên kết bền vững. Ông Lương Văn Sửu, thôn 4, xã Vũ Đoài Gia đình tôi có 2 lao động chính đều cao tuổi, không thể mang nông sản đi chợ bán lẻ, nếu không có đơn vị bao tiêu sản phẩm thì dù cây trồng có hiệu quả kinh tế cao, chúng tôi cũng không dám trồng. Nhờ có Công ty đến thu mua ớt, ngô tại địa phương, vợ chồng tôi yên tâm trồng 1 sào ớt, năm ngoái thu về 8,5 triệu đồng, năm nay phấn đấu tăng năng suất, thu về từ 9 - 10 triệu đồng. Nhiều gia đình trong thôn trồng 2 - 3 sào ớt, thu về hàng chục triệu đồng/vụ đông, điều này trước đây chưa từng có.

Quỳnh Lưu