Mới 7h sáng nhưng vợ chồng anh chị Hoàng Phó Riệp- xóm 18, xã Đông Hải đã gặt được non nửa sào ruộng. Trò truyện với chúng tôi, anh Riệp cho biết, vụ xuân này gia đình anh cấy 7 sào, chủ yếu là giống lúa ngắn ngày Q5 và giống lúa lai hai dòng Đ.ưu527. So với các năm trước thì năm nay được mùa nhất, năng suất trung bình đạt 2,5 tạ/ sào, như vậy chỉ với một vụ lúa xuân vợ chồng anh chị đã nắm trong tay gần 2 tấn thóc. Không riêng gì vợ chồng anh Riệp mà tất cả các gia đình khác ở Quỳnh Phụ đều có chung niềm phấn khởi được mùa vì năm nay lúa tốt đều ở mọi trà, mọi giống, toàn huyện không có hộ nào bị mất mùa do sâu bệnh phá hoại.

Trao đổi với chúng tôi, anh Nguyễn Văn Nhiễm- Trưởng phòng NN& PTNT Quỳnh Phụ cho biết, vụ xuân năm nay toàn huyện gieo cấy được gần 12.000ha, trong đó diện tích trà ngắn ngày chiếm trên 95%. Bước vào đầu vụ sản xuất, tình hình thời tiết diễn biến bất thuận, khác với quy luật nhiều năm. Đợt rét đậm kéo dài hết tháng 1 dương lịch đã làm toàn bộ diện tích mạ dài ngày và một phần diện tích mạ ngắn ngày gieo dược không che phủ nilon bị chết phải gieo lại. Khi lúa mới cấy lại gặp đợt rét đậm, rét hại vào trung tuần tháng 3, có ngày nhiệt độ xuống dưới 8°C đã làm toàn bộ diện tích lúa xuân bị nghẹt rễ, ngừng sinh trưởng, ngả màu vàng, một phần nhỏ diện tích bị đen rễ chết phải dặm lại, nhất là ở những vùng gieo vãi.

Sau tiết Thanh minh, thời tiết bắt đầu chuyển ấm nắng, nhiệt độ nhích dần lên và xuất hiện mưa rào sớm đã giúp cây lúa hồi sinh, phát triển nhanh chóng, tốt đều ở các trà, các giống. Xung quanh tiết Cốc vũ lại có mưa liên tục nên rất thuận lợi cho việc lúa đẻ nhánh. Thời điểm lúa trỗ vào trung tuần tháng 5 (20- 22/ 5) gặp gió Đông- Nam nên phơi màu đẹp, không bị lép hạt, bông to, chắc hạt lại nhanh mẩy, nhanh chín…Nhờ diễn biến thời tiết ngày càng thuận, kết hợp với chăm sóc đúng kỹ thuật, điều tiết nước hợp lý, phòng trừ sâu bệnh kịp thời nên gần 12.000ha lúa xuân của Quỳnh Phụ đều cao cây, bông to, chắc hạt, tỷ lệ hạt lép thấp và giữ được gần như nguyên vẹn bộ lá công năng.

Tính đến ngày 20/ 6, toàn huyện đã thu hoạch được gần 50% diện tích (khoảng 6.000ha). Dự kiến hết tháng 6, Quỳnh Phụ sẽ cơ bản thu hoạch xong toàn bộ diện tích lúa xuân. Năng suất lúa trung bình dự kiến có thể đạt cao nhất từ trước tới nay. Cá biệt như xã An Mỹ nhờ chuyển đổi tốt về cơ cấu giống lúa nên năng suất đạt cao nhất huyện. Một số giống lúa như BC15, TBR1, Sin6 và TH3- 3 tiếp tục khẳng định vị trí dẫn đầu, trong đó, riêng giống BC15 cho năng suất cao nhất. Ngoài ra, nhóm giống chất lượng cao như Bắc thơm, T10, Thiên hương…cũng đạt năng suất khá.

Không chỉ giành thắng lợi về năng suất, đây còn là vụ xuân có chi phí đầu vào thấp nhờ tiết kiệm đáng kể được tiền mua thuốc trừ sâu. Nếu như các vụ trước, trung bình người dân phải phun trừ sâu bệnh từ 6- 8 đợt, cá biệt có nhà phải phun tới 10 đợt thì ở vụ xuân này người nông dân chỉ phải phun trừ 2 đợt diệt sâu cuốn là và bệnh đạo ôn, diện phun trừ lại hẹp nên đã tiết kiệm khoảng 80% chi phí cho công tác phòng trừ sâu bệnh so với trung bình các năm. Nhờ vậy lợi nhuận mà người nông dân thu được cũng cao hơn nhiều so với các vụ lúa trước.

Cùng với việc khẩn trương thu hoạch lúa xuân theo phương châm "xanh nhà hơn già đồng", nông dân Quỳnh Phụ đang tích cực làm đất, gieo mạ và bắt tay vào gieo cấy trà lúa mùa cực sớm. Tính đến 20/ 6, toàn huyện đã cấy được khoảng 400ha trà lúa mùa cực sớm, phần lớn diện tích này đang bén rễ, lên xanh, một phần diện tích ở các xã Quỳnh Minh, Quỳnh Hải…lúa đã ở vào giai đoạn cuối đẻ nhánh, chuẩn bị bước sang giai đoạn đứng cái, làm đòng.

Dự kiến đến hết tháng 6, Quỳnh Phụ sẽ gieo cấy khoảng 1.500ha trà lúa mùa cực sớm. Đây là trà sẽ cho thu hoạch trước ngày 30/ 9 để phục vụ gieo trồng các cây vụ đông ưa ấm, chủ yếu là ớt và rau các loại. Ngoài ra, toàn huyện cũng đã gieo được 500ha mạ, dự kiến đến 25/ 6 sẽ gieo xong toàn bộ diện tích mạ còn lại. Đến 10/ 7 sẽ cấy khoảng 5.500ha trà lúa mùa sớm và phấn đấu hoàn thành gieo cấy toàn bộ 12.000ha lúa mùa trước ngày 20/ 7.

Bài, ảnh: Vũ Mạnh