Anh Nguyễn Huy Giáp, Chủ nhiệm HTX dịch vụ nông nghiệp cho biết: khoai tây trồng trên đất Thái Giang khoảng 30 đến 40 năm nay. Trước đây, người dân trồng giống khoai Thường Tín, sau chuyển sang trồng khoai hạt lai, rồi trồng giống Trung Quốc, hầu hết sản phẩm làm ra dùng làm thức ăn chăn nuôi, tiêu thụ nhỏ lẻ trong dân. Nhưng từ năm 2005 trở lại đây, khi khoai tây trở thành sản phẩm hàng hoá cho giá trị kinh tế cao thì phong trào trồng khoai tây ở đây phát triển mạnh, nó trở thành cây trồng chủ lực trong sản xuất vụ đông của địa phương.

Để mở rộng diện tích, HTX chủ động quy vùng sản xuất, loại bỏ hoàn toàn các giống lúa dài ngày thay thế bằng các giống lúa có thời gian sinh trưởng ngắn nhằm chủ động về thời vụ trồng khoai. Đầu tư kinh phí xây dựng kho lạnh công suất bảo quản 35 tấn giống, đồng thời hợp  đồng với các công ty phân bón cung ứng phân theo hình thức trả chậm phục vụ xã viên sản xuất. 

Cùng với đó, HTX phối hợp với các thôn vận động nhân dân loại bỏ các giống khoai tây cũ tự để, cho năng suất thấp, chuyển sang trồng 100% diện tích khoai tây Đức và Hà Lan. Đây là những giống tốt, thích hợp với đồng đất thịt nhẹ của địa phương, củ to, đều, vỏ sáng và nhẵn, khả năng chống chịu với sâu bệnh, hạn hạn và úng lụt cao hơn hẳn các giống khác, cho năng suất cao và ổn định, đủ tiêu chuẩn làm hàng hoá. Thông thường, thời vụ trồng khoai tây thích hợp nhất vào cuối tháng 10 đầu tháng 11 dương lịch (khoai tây đông), nhưng ở Thái Giang ngoài trà khoai tây này nông dân còn trồng thêm một vụ khoai tây đông xuân.

Hàng năm, HTX trực tiếp ký hợp đồng với Trung tâm cây có củ ( Viện cây lương thực thực phẩm) nhập khoai giống gốc về cung ứng cho dân. Tháng 12, bà con đưa khoai ra ruộng trồng, đến kỳ thu hoạch, lựa chọn những củ to bán cho tư thương còn  củ nhỏ, củ bi, HTX đứng ra thu mua về bảo quản trong kho lạnh để làm giống cho vụ sau. Nhiều nông dân nơi đây cho biết: trồng khoai tây vụ đông xuân dù năng suất chỉ tương tương với khoai tây trồng vụ đông nhưng bao giờ cũng bán giá cao hơn từ 30 đến 50%, ngoài ra từ thời điểm thu hoạch đến khi trồng vụ đông thời gian bảo quản trong kho lạnh cũng ngắn hơn nên bà con cũng chủ động được nguồn giống tốt  phục vụ sản xuất. Tính chung cả 2 trà, diện trồng khoai tây hàng năm ở Thái Giang đạt từ 55 đến 60 ha, chiếm 35% diện tích trồng vụ đông toàn xã. HTX cũng làm tốt công tác tập huấn, rèn luyện kiến thức và tay nghề cho xã viên nên đến nay hếu hết nông dân đều nắm chắc và thực hành thuần thục các kỹ thuật nhân giống khoai vụ đông xuân, bảo quản giống trong kho lạnh cho vụ đông, kỹ thuật bổ củ, bón phân, chăm sóc, trồng khoai tây làm đất tối thiểu... góp phần đưa năng suất khoai tây đạt bình quân 18 đến 19 tấn/ha/vụ.

Mấy năm gần đây, khoai tây hàng hoá ở Thái Giang có tiếng trong vùng, thu hoạch đến đâu, tư thương xuống tận ruộng mua hết đến đó. Mỗi năm, bà con cung ứng ra thị trường từ 800 đến 900 tấn khoai. Ví như năm ngoái, khoai bán được giá, bình quân từ 8 đến 10 ngàn đồng/kg, nên mỗi ha thu nhập từ 180 đến 190 triệu đồng, sau khi trừ chi phí lãi  khoảng 150 triệu đồng.

Năm 2011, Thái Giang phấn đấu gieo trồng 160 ha cây vụ đông, trong đó khoảng 60 ha khoai tây. Để cung ứng đủ giống khoai tây cho bà con, ngoài 35 tấn  trữ trong kho lạnh, HTX chủ động nhập thêm 15 tấn giống có chất lượng đồng thời trích kinh phí hỗ trợ mỗi kg khoai giống 4.000 đồng cho xã viên. Mặc dù đến 10/11 mới hết thời vụ trồng khoai tây những thời điểm cuối tháng 10, nhiều diện tích đã vươn mầm, lên xanh.

Ông Bùi Đình Hậu (Trưởng thôn Nha) hồ hởi khoe: “ Gia đình tôi có 6 lao động, nhiều năm nay đều trồng khoai tây, giống tốt, năng suất rất ổn định. Năm ngoái, tôi trồng 1,1 mẫu ,sau khi trừ chi phí lãi hơn 50 triệu đồng nên cả nhà đều phấn khởi, sang vụ này cũng trồng từng ấy diện tích, áp dụng phương pháp làm đất tối thiểu để bớt công lao động hi vọng sau khi thu hoạch có nguồn thu nhập khá”.

Tuy nhiên, ông Hậu cũng như nhiều nông dân khác ở Thái Giang hiện nay rất băn khoăn: vừa qua tỉnh, huyện ban hành cơ chế người nông dân trồng khoai tây đông  được hỗ trợ 9.000 đồng/1kg khoai giống nếu đăng ký mua giống của Công ty CP Giống cây trồng Thái Bình nhưng giống khoai tây ở Thái Giang đang trồng là do bà con sản xuất từ giống gốc ở vụ đông Xuân, HTX giúp xã viên thu mua, bảo quản thì không nằm trong danh mục được hỗ trợ. Ông Hậu chia sẻ thêm: “ Qua các cuộc họp dân, bà con đều khẳng định: dù có được Nhà nước hỗ trợ hay không họ vẫn tích cực trồng khoai tây để đạt được mục tiêu diện tích và tin vào nguồn giống lâu nay vẫn trồng vì năng suất, chất lượng đã được khẳng định qua thực tiễn sản xuất. Tuy nhiên, nếu có cơ chế động viên khuyến khích thì chắc chắn bà con sẽ phấn khởi hơn rất nhiều.”

Bài, ảnh: Nguyễn Hình