Đã thành truyền thống đẹp, vào một ngày chủ nhật tháng 11 hàng năm, toàn huyện trống rong, cờ mở, hàng vạn người, mọi thành phần, mọi lứa tuổi là cán bộ, công nhân, viên chức, lực lượng vũ trang, giáo viên và học sinh hào hứng tham gia ngày lao động xã hội chủ nghĩa, cùng bà con nông dân xuống đồng, tu bổ, chỉnh trang thủy lợi mặt ruộng. Khâu chuẩn bị được tổ chức chu đáo, an toàn, từ việc thống nhất quy cách, giao nhận vị trí thực địa trước ngày ra quân, chuẩn bị cờ Tổ quốc, băng rôn, khẩu hiệu, loa đài, tạo khí thế sôi động, cổ vũ lòng nhiệt tình, ý thức trách nhiệm của cả cộng đồng đối với sản xuất nông nghiệp.

Chiến dịch làm thủy lợi đông xuân 2011- 2012 do UBND huyện Vũ Thư phát động, tổ chức thực hiện từ tháng 9/2011, kết thúc vào ngày 15/1/2012. Lần đầu tiên sau nhiều năm, toàn huyện đã lập kỷ lục đào đắp trên 1,8 triệu m3 (những năm trước đạt từ 1 triệu - 1,2 triệu m3 ). Sức máy, sức người, quyết tâm thực hiện mục tiêu lớn: Làm thủy lợi để quy hoạch đồng ruộng theo tiêu chí nông thôn mới, tu bổ, sửa chữa chống xuống cấp các công trình, khắc phục tác động bất lợi của hạn hán, mưa lũ bất thường, khai thác lợi thế của nguồn nước phục vụ sản xuất và dân sinh. Huyện yêu cầu các xã xây dựng kế họach sát, đúng với khả năng thực hiện, bảo đảm tiến độ, đưa công trình vào phục vụ sản xuất vụ đông 2011 và vụ xuân 2012.

Toàn huyện phấn đấu đào đắp trên 2 triệu m3 bờ vùng, bờ thửa, mương máng tưới tiêu, hoàn thành dồn điền đổi thửa tại 21 xã, sau chiến dịch thủy lợi, các xã này sẽ giao ruộng cho dân trước  15/1/2012. Tuy nhiên do khó khăn về kinh phí nên mới có 18 xã thực hiện dồn điền đổi thửa, giao ruộng đất cho dân trước khi bước vào sản xuất vụ xuân 2012.

Kinh nghiệm chỉ đạo chiến dịch thủy lợi đông xuân của Vũ Thư cho thấy: Để nâng cao trách nhiệm, từng thành viên trong ban chỉ đạo cấp huyện được phân công nhiệm vụ phụ trách từng địa bàn xã, triển khai, tuyên truyền, hướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc đơn vị được giao tổ chức tốt ngày ra quân lao động XHCN và kế họach xuyên suốt chiến dịch gắn với công tác dồn điền đổi thửa. Công tác tuyên truyền luôn tiên phong, được tổ chức sâu rộng. Binh chủng tư tưởng, thông tin phối hợp với MTTQ và các đoàn thể xây dựng kế họach tuyên truyền vận động nhân dân tham gia.

Một trong những khó khăn của hầu hết các xã đó là tình trạng thiếu nhân lực trẻ khỏe. Vì thế, cùng với việc phát động toàn dân tham gia làm thủy lợi, lực lượng nòng cốt được huy động là hội viên các đoàn thể chính trị ở địa phương, những người nhận ruộng trong độ tuổi lao động. Ban chỉ đạo các xã giao chỉ tiêu, vị trí cụ thể cho các thôn chủ động nguồn nhân lực, phát động thi đua hoàn thành chỉ tiêu khối lượng...

Trong quý IV - 2011, toàn huyện thực hiện dồn điền đổi thửa trên diện rộng nên nhu cầu thuê máy xúc rất lớn. Ban chỉ đạo huyện sớm công bố mức giá thành đào đắp thủ công và cơ giới để các xã chủ động hợp đồng với chủ máy trong, ngoài tỉnh.  Riêng 5 xã làm điểm hoàn thành dồn điền đổi thửa năm 2010 và  6 xã chưa dồn điền đổi thửa năm 2011 là Trung An, Hòa Bình, Bách Thuận, Hồng Lý, Đồng Thanh, Phúc Thành, huyện chỉ đạo tập trung làm thủy lợi mặt ruộng, nạo vét sông dẫn trạm bơm, sông tiêu, đắp củng cố bờ vùng, áp trúc kênh đã kiên cố. Để tháo gỡ vấn đề kinh phí, UBND huyện giao trách nhiệm cho Phòng Tài chính Kế hoạch chủ trì việc cấp tạm ứng và thanh toán vốn. Huyện phân cấp công trình sử dụng vốn đầu tư từ ngân sách UBND xã do UBND xã  quyết toán, thanh toán. Công trình do vốn quỹ HTX dịch vụ nông nghiệp, do HTX quyết toán, thanh toán. Công trình sử dụng nhiều nguồn vốn cần thành lập ban quản lý dự án.

Yếu tố kỹ thuật và chất lượng công trình luôn được đặt lên hàng đầu.  Huyện giao cho Xí nghiệp khai thác công trình thủy lợi  giải tỏa vật cản sông trục chính, sông cấp 1,2; kiểm tra, chỉ đạo kỹ thuật, nắm bắt tháo gỡ khó khăn đối với cơ sở. Để bảo đảm vừa làm thủy lợi, vừa tưới cây vụ đông, Xí nghiệp đã phối hợp với Công ty khai thác thủy lợi Nam Thái Bình điều hành rút nước cục bộ theo vùng. Đồng thời tăng cường quản lý, kiểm tra ngăn chặn vi phạm lấn chỉếm công trình thủy lợi.

Không những góp phần cùng toàn huyện gieo trồng trên 6.200 ha rau màu vụ đông, nhiều xã còn hoàn thành đào đắp công trình giao thông, thủy lợi nội đồng khối lượng lớn: Tân Hòa đào đắp 180.000 m3, Minh Lãng 131.000 m3, Xuân Hòa 115.000 m3, Minh Khai 107.000 m3, Vũ Hội 124.000 m3, Việt Thuận 113.000 m3. Cùng với hàng chục ngàn ngày công lao động thủ công, các xã trên đều huy động từ 3 - 7 máy xúc. Tổng kinh phí chỉnh trang đồng ruộng làm giao thông, thủy lợi nội đồng của 18 xã dồn điền đổi thửa ước khoảng 2,5 - 3 tỷ đồng, trong đó nhân dân đóng góp 30% - 50%.

Tuy nhiên, hiện nay, sông cấp 3 do các xã quản lý lâu ngày không nạo vét, nhiều đoạn bị ách tắc. Nguồn kinh phí do Nhà nước cấp bù thủy lợi phí chưa đáp ứng được nhu cầu khối lượng cần nạo vét rất lớn. Việc phân cấp công trình thủy lợi của tỉnh đang bộc lộ bất cập: Sông cấp 2 do doanh nghiệp thủy nông quản lý, nhưng công trình trên sông lại do địa phương quản lý dẫn đến tu bổ không có kinh phí thực hiện.

Vũ Thư đang tích cực chuẩn bị  các khâu“nước, phân, cần, giống”, phấn đấu gieo cấy 8.500 ha lúa xuân trong thời vụ tốt nhất. Ước mong về một vụ lúa xuân thứ 7 bội thu, giữ vững đỉnh cao năng suất 71 tạ/ha trở lên có nhiều cơ sở để trở thành hiện thực chính là từ sự khởi động mạnh làm tốt chiến dịch thủy lợi đông xuân vừa qua, hoàn thành mục tiêu chỉnh trang đồng ruộng, đưa tiến bộ khoa học kỹ thuật và cơ giới hóa vào các công đoạn canh tác.

Bài, ảnh: Bảo Linh