Đang là thời điểm thu hoạch dưa hồng rộ nhưng cánh đồng thôn Trực Nho không nhộn nhịp như mọi năm. Trên ven đường liên xã, một dãy dài nông dân trong thôn ngồi bán dưa hồng, dưa chuột, nhưng người bán nhiều hơn người mua. 

Ông Nguyễn Duy Hoàng cho biết, hầu hết các gia đình trong thôn đều trồng dưa hồng, trung bình mỗi hộ trồng từ 2 - 3 sào, có gia đình trồng gần 1 mẫu dưa hồng. Gia đình ông trồng 2 sào, hiện bắt đầu cho thu hoạch rộ. Năm nay, do thời tiết đầu vụ nắng, đến khi dưa bắt đầu ra quả lại gặp mưa nhiều nên cây dưa bị chết dột, cho ít quả, quả dưa nhỏ hơn hẳn mọi năm, năng suất dưa chỉ đạt 4 - 5 tạ quả/sào, giảm khoảng 30 - 40% so với năm ngoái. Giá bán dưa hồng tại ruộng thông thường đạt 6.000 đồng/kg nhưng có hôm giảm sâu chỉ còn 4.000 đồng/kg, giảm khoảng 50% so với các năm. Trồng dưa hồng vụ hè, nếu thuận lợi, được mùa và giá bán ổn định, có nhiều năm gia đình tôi thu về 6 triệu đồng/sào, trung bình mọi năm thu từ 3,5 - 4 triệu đồng/sào, tuy nhiên năm nay vừa mất mùa vừa rớt giá, gia đình tôi chỉ thu được hơn 2 triệu đồng/sào. Các hộ trồng dưa hồng khác như ông Thi, ông Nghênh, bà Yến, ông Toán... cũng bị giảm hẳn thu nhập như vậy, nhìn chung vụ sản xuất dưa hồng năm nay thất bại.

Trên cánh đồng thôn La Nguyễn, từ sáng sớm, nông dân tập trung thu hoạch dưa. Tâm lý ngóng chờ thương lái đến tiêu thụ dưa khiến bà con không ít lần thất vọng, hụt hẫng khi nhận ra không phải khách mua dưa. 

Vừa cắt dưa, bà Trần Thị Thoa vừa chia sẻ: Thửa ruộng 2 sào cánh đồng màu này năm nào tôi cũng trồng dưa hồng. Vụ xuân hè năm ngoái, dưa hồng sai quả, gia đình thu hoạch trong 1 tháng mới hết quả, tổng thu được 12 triệu đồng; thế nhưng năm nay mới thu được 10 ngày, được 6 triệu đồng thì đã thấy dưa hồng cơ bản hết quả. Không chỉ năng suất kém, giá bán thấp hơn mà khâu tiêu thụ khó khăn hơn, ít thương lái thu mua nên phải bán lẻ vất vả hơn. 

Ngay cạnh gia đình bà Thoa, ruộng dưa 1,3 sào của gia đình bà Phạm Thị Bình dù mới thu hoạch được 2, 3 lượt nhưng cây dưa đã héo úa, chết dây. Bà Bình cho biết: Tính toàn bộ lượng dưa từ nay đến cuối vụ ước tính gia đình tôi chỉ thu được khoảng 2 - 2,3 triệu đồng/sào, hiệu quả chưa bằng 1/2 năm ngoái.

Phạm Văn Ngải, Giám đốc HTXNN xã Minh Quang cho biết: Nếu cách đây khoảng 10 năm, cả xã chỉ có vài hộ trồng dưa hồng vụ xuân hè thì đến nay Minh Quang có hơn 50ha dưa vụ xuân hè các loại, chủ lực là dưa hồng, tập trung nhiều ở thôn Trực Nho và thôn La Nguyễn. So với nhiều loại cây trồng khác thì dưa hồng dễ trồng, chăm sóc, nhanh cho thu hoạch và cho hiệu quả kinh tế khá cao. Tuy nhiên, diện tích dưa hồng được mở rộng khá ồ ạt, trong khi đó thị trường tiêu thụ sản phẩm hạn chế, 100% diện tích dưa hồng được tiêu thụ tại chợ nhỏ lẻ hoặc thông qua thương lái mua tại ruộng nên giá cả không ổn định và thường bị ép giá. Năm nay, dưa hồng phải cạnh tranh với nhiều loại hoa quả khác trên thị trường như dứa, dưa hấu, cam... cũng đang có giá bán rất rẻ khiến dưa hồng càng khó bán và rớt giá, giá bán chỉ bằng 50% so với các năm trước. Năng suất dưa hồng giảm do điều kiện thời tiết năm nay có mưa phùn, mưa rào nhiều vào giai đoạn cây ra quả, không thuận cho cây sinh trưởng, phát triển, cây ít quả và mẫu mã quả xấu hơn mọi năm. Nếu các vụ xuân hè trước nông dân địa phương thu về từ 4 - 5 triệu đồng/sào, nhiều hộ đạt từ 6 - 7 triệu đồng/sào dưa hồng thì năm nay bà con chỉ thu được từ 2 - 3 triệu đồng/sào. Để bù lại vụ dưa hồng thất bại, chúng tôi đang tuyên truyền, vận động bà con tranh thủ thời gian tiến hành thu hoạch nốt dưa hồng và vệ sinh đồng ruộng, chuẩn bị trồng cây dưa lê hè sớm, tranh thủ thị trường đầu vụ, giá trị dưa lê sẽ cao hơn.

Quỳnh Lưu