Cánh đồng thôn Bình An, xã Vũ Hội ngày mùa vẫn rộn ràng như trước kia nhưng thay vì lom khom cấy lúa thủ công bà con nông dân chỉ cần đứng đầu bờ chỉ ruộng để chủ máy đến cấy, ai cũng háo hức chờ đến lượt ruộng nhà mình. Dưới ruộng, máy chạy liên tục; trên bờ, những chuyến xe mạ khay liên tục được vận chuyển để sẵn sàng cho máy cấy “ăn mạ”. 

Ông Mai Văn Cường, thôn Bình An cho biết: Gia đình tôi có 4 sào ruộng, do vợ sức khỏe kém, chỉ có mình là lao động chính nên nhiều vụ trước cứ đến mùa cấy tôi đều lo lắng, sốt ruột vì tìm thuê người cấy rất khó khăn, chi phí lại cao, phải vất vả nhổ mạ và phục vụ cơm nước cho thợ cấy. Từ ngày HTXNN xã triển khai dịch vụ máy cấy về phục vụ bà con, vụ nào tôi cũng đăng ký cấy 100% diện tích. Thửa ruộng gần 4 sào của gia đình nếu máy cấy cầm tay thông thường mất khoảng 1 giờ là hoàn thành, còn sử dụng máy cấy công suất lớn như ở vụ mùa này thì chỉ khoảng 30 phút là xong, rất nhanh gọn và tiết kiệm chi phí.  

Để chỉ đạo sâu sát các tổ máy cấy ở từng khâu, từng việc, ông Vũ Đình Phùng, Giám đốc HTXNN xã Vũ Hội phải lăn lộn trên khắp các xứ đồng trong suốt hơn 10 ngày nắng nóng vừa qua. Vất vả và khá “oải” nhưng nhìn bà con phấn khởi trông chờ máy cấy, ông có thêm động lực cố gắng. 

Ông Phùng chia sẻ: Từ vụ xuân năm 2016, khi ấy toàn huyện mới chỉ có một vài cái máy cấy, tư tưởng của nông dân lại chỉ thích gieo sạ cho đỡ tốn công, thế nhưng HTXNN xã vẫn quyết định nhận hỗ trợ từ dự án 1 máy cấy và đầu tư mua thêm 1 máy cấy khác để triển khai dịch vụ cấy lúa bằng mạ khay cho nông dân. Ban quản trị HTX nhận định Vũ Hội là xã đa nghề, lực lượng lao động rất thiếu, dịch vụ máy cấy sẽ tạo điều kiện và “chinh phục” được nông dân. Tuy vậy, ban đầu, các thành viên Ban quản trị HTX phải đến từng hộ, vận động một số nông dân mạnh dạn thử sử dụng dịch vụ cấy máy bằng mạ khay của HTX với diện tích còn khá khiêm tốn, chỉ đạt 10 mẫu. Để thực hiện, từ trước khi vào vụ, HTX tổ chức cho nông dân đăng ký diện tích cấy, hợp đồng với doanh nghiệp sản xuất, cung ứng mạ khay. Tính cả chi phí sản xuất mạ và công cấy, HTX chỉ thu từ 230.000 - 250.000 đồng/sào, trong khi đó, thông thường bà con thuê lao động cấy thủ công hiện nay khoảng 300.000 - 320.000 đồng/sào. Máy cấy cầm tay đạt tiến độ trung bình từ 4 - 5 mẫu ruộng/ngày, gấp khoảng 30 - 40 lần so với lao động thủ công, nhờ đó tiết kiệm lao động và chi phí đầu tư. Đặc biệt khi cấy máy, mạ khay đã được xử lý sâu bệnh rất tốt trước khi đưa ra ruộng cấy, khoảng cách hàng sông, hàng tay của lúa đều, bảo đảm kỹ thuật, vì vậy diện tích lúa cấy máy thường hạn chế sâu bệnh hơn so với lúa cấy thủ công, chi phí đầu tư thuốc trừ sâu giảm xuống, năng suất lúa nâng lên. Với nhiều ưu điểm hơn hẳn các phương thức sản xuất khác, dịch vụ cấy lúa bằng mạ khay của HTXNN xã Vũ Hội ngày càng thu hút nông dân. Từ 10 mẫu ở vụ đầu tiên, đến vụ mùa năm 2016 đã tăng lên 30 mẫu, vụ xuân năm 2017 tăng lên 40 mẫu, vụ mùa năm 2018 đạt hơn 100 mẫu.

Vụ mùa năm nay, HTXNN xã Vũ Hội liên kết với các tổ chức, cá nhân có máy cấy trên địa bàn tỉnh đưa thêm 1 máy cấy công suất 10 - 12 mẫu/ngày xuống đồng ruộng địa phương để phục vụ đông đảo nông dân. Như vậy, ở vụ mùa này, HTX đã đưa 5 máy cấy, trong đó có 4 máy cấy cầm tay và 1 máy cấy lớn; tổng công suất cấy trung bình đạt 30 mẫu/ngày. HTX liên kết với cơ sở sản xuất mạ khay Quang Lanh (Kiến Xương) sản xuất trên 17.000 khay mạ BC15, thực hiện dịch vụ cấy máy mạ khay được 90ha trong tổng số 324ha lúa mùa toàn xã. Nhờ triển khai dịch vụ máy cấy xuống đồng ruộng, HTX đã góp phần tích cực nâng diện tích lúa cấy lên 70% so với tổng diện tích, giảm tỷ lệ gieo thẳng của xã xuống còn 30% ở vụ mùa này. Đặc biệt, nhờ HTX triển khai dịch vụ máy cấy xuống đồng, nhiều nông dân Vũ Hội lại mặn mà với đồng ruộng, từ đó giảm diện tích ruộng hoang hóa của xã từ 20ha năm 2016 xuống còn 10ha hiện nay. Với 5 tổ máy cấy, HTXNN xã Vũ Hội tạo việc làm thời vụ cho 16 lao động địa phương với thu nhập tối thiểu 400.000 đồng/người/ngày. 

Không chỉ mang lại lợi ích thiết thực cho nông dân, nhạy bén triển khai dịch vụ cấy máy bằng mạ khay còn tạo nguồn thu nhập hàng trăm triệu đồng mỗi vụ cho HTXNN xã Vũ Hội, giúp đơn vị tự tin, tự chủ về tài chính và hoạt động hiệu quả hơn.

Quỳnh Lưu