Công ty TNHH Hưng Cúc thành lập năm 2003, là đơn vị chuyên sản xuất, chế biến nông sản với dây chuyền đạt công suất 9.000 tấn gạo/năm. Sản phẩm của Công ty chủ yếu tiêu thụ ở thị trường trong nước và một phần xuất khẩu qua trung gian. Năm 2009, Công ty được Bộ Công Thương cấp giấy phép xuất khẩu gạo trực tiếp ra thị trường nước ngoài, gia nhập vào khối 152 doanh nghiệp xuất khẩu gạo và là thành viên của Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA). Nhờ làm ăn có uy tín, Công ty đã ký kết được nhiều hợp đồng xuất khẩu gạo sang các thị trường: Trung Quốc, Đài Loan, Cộng hòa Séc... sản lượng xuất khẩu đạt hơn 10.000 tấn gạo/năm.

Ông Lý Thái Hưng, Giám đốc Công ty TNHH Hưng Cúc chia sẻ: Trung Quốc là thị trường nhập khẩu gạo lớn nhất của Việt Nam trong 5 năm trở lại đây. Song, từ giữa năm 2018, Trung Quốc đột ngột áp thuế nhập khẩu gạo ở mức rất cao, đồng thời yêu cầu về an toàn thực phẩm, truy xuất nguồn gốc và thông tin trên bao bì khiến cho hàng trăm doanh nghiệp xuất khẩu gạo trong nước không thể thâm nhập được thị trường này. Song, doanh nghiệp Hưng Cúc vẫn duy trì là đối tác xuất khẩu gạo vào Trung Quốc nhờ đáp ứng đủ các điều kiện, tiêu chuẩn xuất khẩu nông sản mà Tổng cục Giám sát chất lượng, kiểm nghiệm và kiểm dịch quốc gia Trung Quốc đặt ra. Lý do là từ lâu doanh nghiệp đã chú trọng xây dựng nguồn nguyên liệu sạch, quy trình sản xuất bảo đảm chất lượng khắt khe nhất.

Để chủ động nguồn nguyên liệu, năm 2012, Công ty TNHH Hưng Cúc tham gia mô hình liên kết sản xuất: doanh nghiệp - HTX - hộ nông dân tiêu thụ nông sản và cung ứng vật tư nông nghiệp do Sở Công Thương tổ chức. Công ty cũng phối hợp với Viện Cây lương thực và cây thực phẩm, Viện Di truyền nông nghiệp đưa các giống lúa mới vào sản xuất, đồng thời hỗ trợ giống, phân bón, tập huấn khoa học kỹ thuật, quy trình thâm canh cho bà con nông dân của các xã có ký kết sản xuất lúa cung ứng cho Công ty. Theo ông Hưng, việc liên kết này giúp cho Công ty kiểm soát tốt chu trình khép kín từ khâu gieo trồng đến tạo ra sản phẩm gạo khi đưa ra thị trường bảo đảm an toàn, chất lượng, rõ nguồn gốc xuất xứ đáp ứng yêu cầu của khách hàng nội địa và xuất khẩu. Ngoài sản lượng lúa do Công ty trực tiếp sản xuất, Công ty TNHH Hưng Cúc còn bao tiêu trên 10.000 tấn lúa của các địa phương trong tỉnh thông qua các hợp đồng liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm. Giống lúa T10, Hoàng Cung và một số giống lúa chất lượng cao do doanh nghiệp mua bản quyền đưa vào sản xuất đã phát triển thành sản phẩm chủ lực, được người tiêu dùng cả trong và ngoài nước đón nhận.

Sản phẩm gạo của doanh nghiệp Hưng Cúc xuất khẩu ổn định vào các thị trường nước ngoài, trong đó có Trung Quốc chính là quy trình chế biến, đóng gói hiện đại, khép kín. Đến nay, toàn bộ dây chuyền máy móc, thiết bị của Công ty bảo đảm đồng bộ, công nghệ tiên tiến, hệ thống quản lý đạt tiêu chuẩn ISO 22000:2005 với năng lực sản xuất 100.000 tấn nông sản/năm. Nguyên liệu, bao bì đóng gói sản phẩm của Công ty cũng bảo đảm chất lượng, an toàn vệ sinh thực phẩm, thân thiện với môi trường và tất cả sản phẩm đều được cung cấp thông tin chính xác, rõ ràng, nhất là về nguồn gốc xuất xứ. Theo ông Đỗ Thắng Hải, Thứ trưởng Bộ Công Thương, việc liên kết chặt chẽ giữa doanh nghiệp với nông dân, các nhà khoa học và cơ quan quản lý nhà nước trong quá trình sản xuất, kinh doanh là yếu tố rất quan trọng để Hưng Cúc trở thành doanh nghiệp duy nhất tại miền Bắc còn duy trì được xuất khẩu gạo chính ngạch trực tiếp vào thị trường Trung Quốc hiện nay. Mặc dù gặp không ít khó khăn về thị trường nhưng 8 tháng đầu năm 2019, kim ngạch xuất khẩu gạo của Công ty TNHH Hưng Cúc vẫn đạt 196.300 USD.

Nói về những thuận lợi và khó khăn trong thực hiện liên kết sản xuất, bao tiêu nông sản cho nông dân của doanh nghiệp, ông Lý Thái Hưng cho biết: Hiện nay, các địa phương trên địa bàn tỉnh đã hoàn thành dồn điền đổi thửa, quy hoạch phát triển sản xuất nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa tập trung dễ dàng việc triển khai xây dựng cánh đồng lớn. Hạ tầng giao thông, thủy lợi nội đồng cơ bản hoàn chỉnh, thuận lợi cho quá trình cơ giới hóa, hiện đại hóa sản xuất nông nghiệp. Đây chính là nền tảng cho việc hình thành phương thức sản xuất lúa theo hướng hiện đại, đồng bộ, xây dựng những vùng sản xuất lúa hàng hóa lớn cung cấp nguyên liệu cho doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu. Tuy nhiên, ông Hưng cũng cho biết việc liên kết của doanh nghiệp còn nhiều khó khăn; trong đó, nổi cộm nhất là phần lớn nông dân còn hạn chế về trình độ khoa học kỹ thuật thâm canh, nhận thức về sản xuất cây trồng an toàn chưa cao và chưa quan tâm việc ghi chép nhật ký sản xuất. Nông dân vẫn sản xuất theo tập quán trong khi địa phương chưa định hướng, quy hoạch để bà con sản xuất theo thị hiếu, nhu cầu thị trường, thiếu những vùng sản xuất lúa hàng hóa tập trung nên khó đáp ứng được nhu cầu thu mua của doanh nghiệp xuất khẩu gạo. Chính vì vậy, ông Hưng mong muốn các cơ quan quản lý nhà nước cần có những cơ chế, chính sách quản lý, đẩy nhanh cơ cấu lại ngành Nông nghiệp và thu hút đầu tư khoa học công nghệ vào lĩnh vực nông nghiệp giúp doanh nghiệp liên kết chặt chẽ với nông dân trong hoạt động sản xuất, tiêu thụ, xuất khẩu gạo một cách bền vững.

Khắc Duẩn