Vừa rót ly trà nóng, Chủ nhiệm HTX DVNN Vũ Ðông Nguyễn Quyết Tiến vừa phấn khởi cho chúng tôi biết, vụ lúa xuân năm nay toàn xã gieo cấy được 346,6ha, trong đó diện tích lúa lai chiếm 138,7ha (tương đương 40% tổng diện tích gieo cấy), lúa thuần năng suất cao chiếm 108,5ha (31,5%), nhóm giống chất lượng cao chiếm gần 81ha (23,3%); còn lại là nhóm giống dài ngày cấy ở vùng thấp trũng, khó điều tiết nước chiếm 5,4%. Ngoài gieo cấy lúa xuân, người dân của 4/8 thôn trong xã còn gieo trồng được 22ha cây màu xuân trên khu đất chuyên màu, trong đó có 3ha ngô, 7ha lạc, 8ha rau các loại, còn lại là các cây rau màu khác.

Nếu so với các vụ xuân trước đó thì sản xuất vụ xuân năm nay ở Vũ Ðông gặp rất nhiều khó khăn do điều kiện thời tiết và sâu bệnh diễn biến bất lợi. Ðầu vụ rét đậm, rét hại kéo dài làm cho mạ và lúa mới cấy sinh trưởng phát triển chậm dẫn tới kéo dài thời vụ thu hoạch so với trung bình nhiều năm khoảng 5-7 ngày. Ðặc biệt, nhiều ngày trong suốt vụ trời không có nắng mà âm u kèm theo mưa phun liên miên khiến cho lúa thiếu ánh sáng để quang hợp đồng thời tạo môi trường lý tưởng cho sâu bệnh phát sinh gây hại trên diện rộng...

Ðể khắc phục những khó khăn trên, HTX đã làm tốt công tác chỉ đạo, điều hành sản xuất; khuyến cáo người dân gieo toàn bộ diện tích mạ xuân trên nền đất cứng bằng các giống lúa ngắn ngày để chủ động giữ ấm cho mạ, tránh rét hại làm chết mạ dược. Xây dựng lịch gieo cấy phù hợp, chỉ đạo các hộ xã viên cấy tập trung, thời gian cấy bố trí gọn trong vòng 1 tuần, từ 18-22/2. Ðể hạn chế sâu bệnh gây hại làm ảnh hưởng đến năng suất lúa, HTX đã xây dựng cơ cấu giống hợp lý theo hướng tăng diện tích nhóm giống kháng đạo ôn và bạc lá tốt; khuyến cáo người dân hạn chế cấy giống Q5 vì đây là giống dễ nhiễm đạo ôn nặng ở vụ xuân. Ðồng thời chỉ đạo làm tốt công tác điều tiết nước trong suốt vụ; thực hiện triệt để nguyên tắc bón phân cân đối, hạn chế bón phân đơn, không bón lai rai và bón nặng đầu, nhẹ cuối; cung ứng đầy đủ, kịp thời các loại vật tư nông nghiệp phục vụ sản xuất như giống, phân bón, thuốc BVTV, tăng thời gian mở cửa cả 2 đại lý cung ứng vật tư vào các dịp chiến dịch phòng trừ sâu bệnh, bón thúc phân cho lúa với giá cả hợp lý, chất lượng đảm bảo kết hợp hướng dẫn kỹ thuật cho người dân.

Nhờ thực hiện các biện pháp nêu trên nên trong khi diễn biến tình hình sâu bệnh ở nhiều địa phương khá nghiêm trọng, có nơi phải tổ chức phun trừ 4-5 lần thì sâu bệnh hại ở Vũ Ðông có phần nhẹ hơn, trong suốt vụ người dân chỉ phải tổ chức 1 chiến dịch phun trừ sâu cuốn lá kết hợp diệt trừ rầy cho 100% diện tích lúa cấy, riêng bệnh đạo ôn đầu vụ người dân chỉ phải phun trừ cho khoảng 10% diện tích, chủ yếu là những chân ruộng cấy giống BC15. Ðặc biệt do chấp hành nghiêm túc lịch phun trừ, áp dụng đúng kỹ thuật và sử dụng thuốc đặc hiệu theo khuyến cáo của ngành chức năng nên hiệu quả các chiến dịch phòng trừ sâu bệnh rất cao, toàn bộ diện tích lúa xuân đều giữ được bộ lá công năng, không để xảy ra lùn lụi do đạo ôn hay cháy rầy cục bộ. Các trà lúa, giống lúa sinh trưởng phát triển tốt, trỗ tập trung trong khoảng từ 10-20/5. Hiện phần lớn diện tích đang trong giai đoạn đỏ đuôi, dự kiến sẽ cho thu hoạch rộ trong khoảng từ 10-15/6 tới.

Ông Nguyễn Quyết Tiến cho biết thêm, nếu không xảy ra các hiện tượng thời tiết cực đoan bất thường thì người dân Vũ Ðông chắc chắn sẽ dành được vụ lúa xuân bội thu. Dự kiến năng suất lúa trung bình sẽ không dưới 72 tạ/ha, trong đó diện tích lúa lai khả năng đạt 77-78 tạ/ha. Từ nay đến cuối vụ, HTX tiếp tục theo dõi chặt diễn biến của lứa rầy cuối vụ, nhất là với diện tích lúa trỗ muộn, đang chín; nếu đến ngưỡng sẽ tổ chức phun trừ ngay, không để lây lan và cháy cục bộ làm ảnh hưởng đến năng suất, phấn đấu không để bất kỳ hộ dân nào mất mùa riêng. Ðồng thời tuyên truyền để các chủ máy và các hộ dân chuẩn bị đầy đủ phương tiện, nhân lực tập trung thu hoạch gọn lúa xuân trong thời gian nhanh nhất và sớm nhất theo phương châm “xanh nhà hơn già đồng” để tránh mưa bão có thể xảy ra.

Cùng với việc tập trung thu hoạch lúa xuân, HTX Vũ Ðông đã xây dựng kế hoạch, triển khai đến các thôn và từng hộ dân về đế án sản xuất vụ mùa, vụ đông. Theo đó, toàn xã phấn đấu gieo cấy 346,6ha lúa mùa, năng suất dự kiến 60 tạ/ha trở lên. Về cơ cấu, bố trí 10% diện tích cấy các giống ngắn ngày trà sớm, chủ yếu là HT, BT, T10; 90% diện tích còn lại cấy các giống năng suất cao như BC15, Q5, N87, N97, TBR1...Dự kiến trà sớm sẽ cấy xong trước 5/7 và cấy xong toàn bộ diện tích trước ngày 20/7. Sau thu hoạch lúa mùa phấn đấu gieo trồng khoảng 80ha cây vụ đông, chủ lực là ngô, khoai tây, lạc, dưa bí và rau các loại.

Do thời gian thu hoạch lúa xuân chậm hơn trung bình nhiều năm khoảng 1 tuần nên thời gian giao mùa cũng bị thu hẹp lại, chỉ kéo dài trong khoảng 1 tháng do vậy ngay sau khi thu hoạch xong lúa xuân, các hộ dân cần khẩn trương cày lật đất, chuẩn bị đủ lượng thóc giống theo đúng cơ cấu. Ðồng thời đầu tư kinh phí tu sửa một số cống đập đầu khâu; huy động nhân lực giải toả dòng chảy cho 11 tuyến sông với tổng chiều dài 12km, phấn đấu thu vớt khoảng 40.000m² bèo bồng các loại, tháo dỡ 5 vó bè và 4 chiếc đăng nhằm cung cấp nước tưới ổn định trong suốt vụ cho 100% diện tích và chống úng kịp thời khi xảy ra mưa lớn kéo dài.

 Bài, ảnh: Vũ Mạnh