Nếu như trước năm 2004, trên đồng ruộng An Mỹ, giống lúa ngắn ngày chưa được nhiều người dân biết đến vì thói quen cấy các giống dài ngày, như: Xi23, VN10... đã ăn sâu vào tiềm thức của người dân. Để khuyến khích nông dân bỏ các giống lúa dài ngày không phải chuyện một sớm một chiều, không chỉ “nói suông”, nhưng muốn phát triển diện tích cây vụ đông, đưa vụ đông trở thành vụ sản xuất chính thứ 3 trong năm thì việc chuyển đổi cơ cấu giống lúa là giải pháp quyết định.

Nhận thức rõ điều đó, ngay sau khi huyện Quỳnh Phụ có chủ trương chuyển đổi cơ cấu cây trồng, Đảng ủy xã đã ban hành nghị quyết chuyên đề về chuyển đổi cơ cấu giống lúa, với mục tiêu từng bước loại bỏ dần các giống dài ngày. Sau khi nghiên cứu, họp bàn, An Mỹ đã lựa chọn giống BC 15 để khảo nghiệm với gần 20% diện tích. UBND xã thành lập Ban chỉ đạo, khuyến khích các hộ gia đình là cán bộ, đảng viên, những hộ dân tự nguyện tham gia cấy trên các chân đất.

Theo đó, 100% người dân gieo cấy giống BC 15 được tập huấn, chuyển giao KHKT, hướng dẫn quy trình kỹ thuật từ gieo mạ che phủ nilon, mạ khay đến cấy lúa đúng mật độ, bón phân cân đối, đúng thời điểm. Cán bộ khuyến nông xã, thôn thường xuyên thăm đồng, bám sát tình hình sâu bệnh và hướng dẫn bà con phương pháp phòng trừ kịp thời, hiệu quả. Nhờ đó mà vụ mùa 2004, giống BC 15 cho năng suất 72 tạ/ha (tương đương 260kg/sào), cá biệt có những ruộng lúa được chăm sóc tốt, năng suất còn đạt tới 290- 310kg/sào. “Trăm nghe không bằng mắt thấy”, chính thành quả đó đã giúp người dân tự mình bỏ dần các giống lúa dài ngày, chuyển sang giống ngắn ngày.

Nếu như năm 2004, mới có gần 20% diện tích cấy lúa ngắn ngày, thì năm 2005 là 40% và năm 2007, An Mỹ là một trong những xã đầu tiên ở Quỳnh Phụ chính thức loại bỏ hoàn toàn nhóm giống dài ngày trong cả hai vụ sản xuất, chuyển sang cấy 100% diện tích bằng các giống lúa ngắn ngày, trong đó riêng giống BC15 thường xuyên chiếm từ 90 - 97% diện tích.

Giữa cái nắng oi ả của những ngày đầu tháng 6, lác đác trên cánh đồng thôn Tô Trang đã có một số hộ gia đình khẩn trương thu hoạch lúa xuân. Chị Phạm Thị Hải, người dân trong xóm đang nhanh tay cắt những bông lúa vàng óng, nặng trĩu bông cho biết: Vụ xuân này, nhà tôi cấy hơn 9 sào ruộng, trong đó 8 sào cấy giống BC 15, chỉ có một sào vùng trũng này tôi cấy QR1. Những vụ đầu tiên, cấy giống BC 15 tôi rất lo lắng vì gia đình cấy trên 50% diện tích, nhỡ bị sâu bệnh hay mất mùa thì đói.

Tuy nhiên, trong quá trình chăm sóc, tôi nhận thấy BC 15 là giống có thời gian sinh trưởng trung bình, dễ chăm bón, bông lúa to, hạt xếp dày, rất thích hợp với đồng đất An Mỹ mà năng suất lại cao, được thị trường ưu chuộng. Nên từ năm 2005 đến nay, gia đình tôi duy trì cấy gần hết diện tích. Không chỉ cho năng suất cao mà HTX còn nhận bao tiêu thóc của bà con bán cho Tổng công ty Giống cây trồng Thái Bình với giá cao hơn giá thị trường từ 25- 30% nên chúng tôi rất yên tâm. Năm nay, năng suất lúa của gia đình tôi chắc chắn đạt khoảng 280- 300 kg/sào. Mặc dù, hiện nay giá thóc xuống thấp nhưng lợi nhuận sau khi trừ chi phí ít nhất gia đình tôi cũng thu lãi 1,2 triệu đồng/sào.

Trưởng ban Kiểm soát HTX Đông Mỹ - Lương Vĩnh Diện khoe: Theo nhận định chung thì vụ xuân năm nay An Mỹ sẽ tiếp tục được mùa lớn, dự kiến năng suất lúa bình quân đạt từ 80- 82 tạ/ha, sẽ thu hoạch đại trà từ 20-25/6. Để có được thành công đó phải kể đến việc xã đã mạnh dạn loại trừ dần những giống lúa cũ kém năng suất, chất lượng. Từ trên 10 loại giống nay chỉ còn 3-4 loại và đều là giống ngắn ngày, chất lượng cao, đặc biệt là BC 15 được bà con nông dân ưa chuộng. Vì, nếu so với các giống dài ngày thì BC 15 có khả năng thích ứng rộng, cấy ở cả hai vụ, sinh trưởng mạnh, đẻ nhánh khỏe, chịu rét, hạn và úng tốt; năng suất trung bình đạt từ 135- 140 tạ/ha/năm, cao hơn các giống khác từ 7- 8 tạ/ha/vụ. Ông Diện khẳng định: Chúng tôi đã kiểm chứng tính thích nghi của BC 15 trên đất An Mỹ cũng như chất lượng lúa này từ những năm đầu khảo nghiệm và thấy rằng, An Mỹ đã tìm ra được giống lúa năng suất cao, chất lượng gạo ngon phù hợp với quy hoạch phát triển nông nghiệp hàng hóa của xã, góp phần nâng cao thu nhập cho người nông dân trên đơn vị diện tích. Đặc biệt, An Mỹ đã dành gần 100 ha làm lúa giống, mỗi năm cung cấp cho Tổng công ty Giống cây trồng Thái Bình từ 300- 400 tấn thóc giống BC 15, với giá chênh lệch so với thị trường từ 25- 30%.                   

Nhờ chuyển đổi cơ cấu giống mà từ năm 2009 đến nay An Mỹ luôn được huyện, tỉnh công nhận là đơn vị dẫn đầu về năng suất lúa, góp phần nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống cho nông dân; đồng thời từng bước hướng tới xây dựng một nghề sản xuất lúa giống hàng hóa trên đất An Mỹ.

Minh Nguyệt