Cùng một số người dân địa phương, chúng tôi đến khu vực cống Tân Đệ, thuộc thôn Tân Đệ, xã Tân Lập. Trên tuyến đường đê, sát chân cống, bãi rác thải sinh hoạt tự phát rộng hàng chục mét vuông, dù đã được san lấp nhưng vẫn còn lổn nhổn bao bì, túi nilon… 

Chị Bùi Thị Hằng ở thôn Tân Đệ cho biết: Bãi rác thải tự phát này hình thành khoảng vài năm nay, chủ yếu do người dân quanh vùng xả rác trộm. Gia đình chị Hằng và những hộ dân sống liền kề thường phải bảo nhau thu gom, đốt rác nhưng mỗi lần đốt mùi khói rất ô nhiễm. Sau mỗi lần dọn, chỉ một thời gian ngắn rác ở đâu lại dồn đầy bãi. Thậm chí có nhiều người dân thiếu ý thức đứng trên mặt cống quăng rác thẳng xuống sông, khi mở cửa cống, rác thải tràn mặt sông Kiến Giang trôi về thành phố Thái Bình, rất ô nhiễm.

Tuyến đường vào khu tái định cư thôn Bổng Điền Nam (xã Tân Lập) đã được đầu tư cứng hóa khang trang, rộng rãi nhưng thay vì giữ sạch đẹp người ta lại vứt những bọc rác thải vô tư, tràn lan ra hai bên lề, lòng đường. 

“Mới trước tết Nguyên đán Đinh Dậu, người dân trong khu dân cư chúng tôi đã phải gom tiền, thuê máy xúc, chở 2 xe ô tô rác, vậy mà sau hơn 1 tháng khu vực này lại chất đầy bịch lớn, bịch nhỏ rác thải. Ở thôn có tổ thu gom rác thải rồi nhưng người ở các địa phương khác đi chợ đêm qua rồi vứt lén ra nên mới có rác. Hậu quả là người dân sống tại khu tái định cư thường xuyên phải sống cùng với rác, ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng sức khỏe và làm xấu cảnh quan nông thôn. Chúng tôi rất bức xúc với tình trạng xả rác này và mong muốn xóa triệt để các bãi rác tự phát tại khu dân cư”, ông Trần Minh Cương ở thôn Bổng Điền Nam bày tỏ.

Rác thải sinh hoạt vứt tại khu tái định cư thôn Bổng Điền Nam.

Ông Trần Mạnh Tưởng, Phó Chủ tịch UBND xã Tân Lập cho biết: Tân Lập là xã có địa bàn rộng, dân số trên 10.000 người. Trước kia, trên địa bàn xã thường xuyên có trên 20 tụ điểm, bãi rác thải tự phát, tập trung ở dọc trục đường quốc lộ 10, khu dân cư. Thực hiện chỉ đạo của tỉnh và huyện, từ trước tết Nguyên đán Đinh Dậu đến nay, xã đã vào cuộc quyết liệt xử lý rác thải sinh hoạt. Đảng ủy xã ban hành nghị quyết chuyên đề, lãnh đạo công tác bảo đảm vệ sinh môi trường trên địa bàn. Xã yêu cầu các thôn khảo sát, quy hoạch mỗi thôn xây dựng 1 bãi chôn lấp, xử lý rác thải tập trung; tuyên truyền, vận động nhân dân nâng cao ý thức bảo vệ môi trường, phân loại rác thải tại hộ gia đình. Xã ban hành quy định xử phạt vi phạm hành chính từ 500.000 đồng - 1 triệu đồng/lượt đối với các trường hợp xả rác không đúng nơi quy định và căng, treo các pa nô tại các điểm đen tập kết rác thải sinh hoạt. Đặc biệt, xã đầu tư hàng chục triệu đồng thuê máy xúc và huy động lực lượng tổ chức 4 đợt ra quân giải tỏa, san lấp các bãi rác tự phát ven quốc lộ 10, khu vực đường đê, cống ngầm Tân Đệ… Thậm chí, tại một số tụ điểm đen rác thải, xã đã phải đầu tư đổ đất, trồng cây xanh, dùng lưới sắt quây kín xung quanh để tránh tình trạng tái xả rác. Nhờ đó, tình trạng xả rác thải sinh hoạt tràn lan đã giảm đáng kể, tuy nhiên chưa triệt để, vẫn còn một số tụ điểm dù rác mới được giải phóng thì lại nhanh chóng hình thành. Những bãi rác thải sinh hoạt tại địa bàn không chỉ làm ảnh hưởng đến cảnh quan, môi trường, sức khỏe người dân mà còn gây tốn kém cho địa phương khoảng 200 triệu đồng/năm để giải tỏa.

Lý giải nguyên nhân của tình trạng xả rác thải không đúng quy định trên địa bàn, ông Trần Mạnh Tưởng cho rằng: Nguyên nhân cốt lõi vẫn là nhận thức và ý thức của một số người dân chưa cao, chế tài xử lý vi phạm còn nhẹ. Hiện Tân Lập mới có 4/6 thôn đã thành lập được tổ thu gom rác thải, còn lại thôn Bổng Điền Bắc và thôn Việt Phong chưa có tổ thu gom rác thải vì không quy hoạch được bãi chôn lấp rác. Không có tổ thu gom rác thải là điều kiện thuận lợi để người dân xả rác ra môi trường. Mặt khác, 4 bãi chôn lấp, xử lý rác thải trên địa bàn xã hiện nay mới đơn giản là bãi chôn lấp, xử lý thô sơ, chưa đáp ứng được yêu cầu xử lý rác thải bảo đảm vệ sinh môi trường. Do vậy, địa phương mong mỏi các cấp, các ngành tạo điều kiện để Tân Lập có thể phối hợp xây dựng lò đốt rác liên xã, tạo điều kiện thu gom hầu hết rác thải sinh hoạt tại các khu dân cư, qua đó góp phần hạn chế tối đa tình trạng xả rác thải ra môi trường.

Quỳnh Lưu