Ngay từ khi xuất hiện cách đây 10 năm, vở cải lương “Lên đoạn đầu đài” đã gây được tiếng vang lớn trong lòng công chúng và sau đó nhiều lần được tái dựng trên các sân khấu trong và ngoài tỉnh. Năm nay, nhân kỷ niệm 110 năm ngày sinh của đồng chí Nguyễn Đức Cảnh, được sự chỉ đạo của Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Đoàn Cải lương Thái Bình tiếp tục tái dựng vở diễn “Lên đoạn đầu đài” với tên gọi mới “Nguyễn Đức Cảnh - Người cộng sản kiên trung” và phối hợp cùng Đài PTTH Thái Bình tổ chức ghi hình, phát sóng phục vụ nhân dân.

Vở cải lương “Nguyễn Đức Cảnh - Người cộng sản kiên trung” là một vở diễn viết về đề tài lịch sử cách mạng được dàn dựng dựa trên sự kiện có thật về việc bắt giam đồng chí Nguyễn Đức Cảnh, một trong những người sáng lập Đảng Cộng sản Đông Dương, Bí thư đầu tiên của Đảng bộ Hải Phòng, người tham gia sáng lập Công hội Đỏ Bắc kỳ (tiền thân của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam), Tổng biên tập đầu tiên Báo Lao động. Trong không gian nhà tù thực dân những năm 30 của thế kỷ XX, vở cải lương “Nguyễn Đức Cảnh - Người cộng sản kiên trung” khắc họa hình ảnh Nguyễn Đức Cảnh trong quá trình bị địch bắt, tù đầy chuẩn bị đưa ra máy chém. Mặc dù bị giam giữ và tra khảo với đủ mọi hình thức từ cực hình cho đến dùng tình cảm để lay động ý chí nhưng với phẩm chất kiên cường của người cộng sản, bọn địch không thể lấy được bất cứ một lời khai nào từ ông. Không khuất phục được ý chí của người cộng sản kiên trung, kẻ thù đã kết án tử hình Nguyễn Đức Cảnh. Những ngày cuối cùng trong xà lim án chém, ông đã viết tài liệu: “Công nhân vận động” cùng nhiều tài liệu quan trọng khác bí mật chuyển ra ngoài cho các cán bộ hoạt động cách mạng khác. Đây là những đóng góp to lớn của Nguyễn Đức Cảnh vào kho tàng cách mạng của Đảng ta, góp phần lãnh đạo cách mạng từng bước thắng lợi.

Tại Đoàn Cải lương Thái Bình trong ngày đầu tiên luyện tập vở diễn, mặc dù cũng đã nghỉ vai khá lâu nhưng khi bước vào tập lại, các nghệ sĩ vẫn nhiệt tình, miệt mài, dốc hết sức lực để chuẩn bị cho vai diễn. 

Nghệ sĩ Nguyễn Thị Thương Huyền, Phó trưởng đoàn phụ trách cho biết: Đối với Đoàn Cải lương Thái Bình, việc tái dựng vở cải lương “Nguyễn Đức Cảnh - Người cộng sản kiên trung” được coi là một nhiệm vụ chính trị quan trọng. Ngay từ khi nhận nhiệm vụ từ Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, cơ quan đã họp quán triệt và giao nhiệm vụ đối với từng diễn viên tham gia vở diễn. Yêu cầu các diễn viên tích cực luyện tập lời thoại, nghiên cứu nhân vật để hoàn thiện vai diễn một cách tốt nhất, góp phần dùng nghệ thuật để nêu bật công lao to lớn của đồng chí Nguyễn Đức Cảnh. Trong dịp tái dựng vở lần này, Đoàn có một số thay đổi về diễn viên so với kíp diễn ban đầu do nhiều nghệ sĩ đã về nghỉ chế độ, tuy nhiên đội ngũ diễn viên trẻ của đoàn đã kịp thời nắm bắt tư tưởng của vở diễn và biểu diễn khá thành công.

Nghệ sĩ Nguyễn Mạnh Hùng, người được giao vai Nguyễn Đức Cảnh cho biết: Trước khi tôi nhận vai diễn này, NSND Nguyễn Xuân Vũ là người đã thực hiện hết sức thành công hình tượng Nguyễn Đức Cảnh. Với một diễn viên thuộc lớp trẻ, điều khó khăn nhất của chúng tôi là thiếu những vốn sống về thời kỳ lịch sử đã qua của dân tộc. Việc nhận vai diễn này với tôi là một trọng trách rất lớn, nhưng với lòng khâm phục người anh hùng kiên trung của dân tộc, người con ưu tú của quê hương Thái Bình, tôi quyết tâm phải hoàn thành vai diễn của mình một cách trọn vẹn nhất. Để thực hiện vai diễn này, bên cạnh sự hỗ trợ từ các nghệ sĩ đàn anh, đặc biệt là NSND Nguyễn Xuân Vũ, tôi cũng chú trọng đọc sách, tư liệu tìm hiểu về cuộc đời, thân thế, sự nghiệp của đồng chí Nguyễn Đức Cảnh, nghiên cứu ngoại hình, khí thái của đồng chí để có thể lột tả chính xác nhất tinh thần Nguyễn Đức Cảnh thông qua nhân vật mình thủ vai.

Mặc dù 10 năm qua, đã có nhiều sự thay đổi về diễn viên tham gia vở diễn, tuy nhiên hình tượng người mẹ của Nguyễn Đức Cảnh xuyên suốt những năm qua vẫn luôn được Đoàn tin tưởng giao cho nghệ sĩ Thu Hòa. Tâm sự về vai diễn của mình, nghệ sĩ Thu Hòa cho biết: Tôi về nghỉ chế độ từ sau khi vở diễn ra đời được 2 năm, tuy nhiên từ đó đến nay, khi Đoàn yêu cầu tham gia biểu diễn tôi luôn sẵn sàng có mặt. Tôi rất tâm đắc với nhân vật mà mình nhận vai. Đó quả là hình ảnh tiêu biểu của người mẹ Việt Nam, luôn nặng tình mẫu tử nhưng rất kiên cường, bà kìm nén nỗi đau của bản thân mà ủng hộ con đi theo con đường chính nghĩa. Không biết đã bao nhiêu lần tôi đứng trên sân khấu để diễn vai diễn này, nhưng cũng là từng ấy lần tôi khóc, tôi dùng chính tình cảm của người mẹ dành cho con để diễn trọn vai, cùng với sự phối hợp của bạn diễn, chúng tôi nỗ lực để tạo cảm xúc nơi khán giả.

Càng gần đến dịp kỷ niệm 110 năm ngày sinh đồng chí Nguyễn Đức Cảnh, tinh thần làm việc của Đoàn Cải lương Thái Bình càng hăng say, sôi nổi. Mỗi diễn viên đều ý thức được niềm vinh dự của mình khi tham gia thực hiện vai diễn. 

Nghệ sĩ Nguyễn Thị Thương Huyền cho biết: Đây cũng là món quà tinh thần Đoàn Cải lương Thái Bình thay lời tri ân gửi tới người chiến sĩ cách mạng kiên trung Nguyễn Đức Cảnh, niềm tự hào của quê hương Thái Bình, đồng thời thông qua nghệ thuật, chúng tôi cũng mong muốn công chúng có những hiểu biết sâu sắc hơn về đồng chí Nguyễn Đức Cảnh, đặc biệt là thế hệ trẻ sẽ ý thức rõ hơn trách nhiệm của mình đối với vận mệnh dân tộc, phấn đấu trong học tập, lao động để làm rạng danh Tổ quốc.

Phương Thảo - Thảo Tiên