Trên địa bàn tỉnh hiện có 24 doanh nghiệp được UBND tỉnh chấp thuận đầu tư với 32 dự án đầu tư công trình cấp nước sạch nông thôn; trong đó 4 dự án đã đi vào hoạt động, 16 dự án đang thi công, 6 dự án đang gửi xin ý kiến tham gia của các sở, ngành về hồ sơ đề nghị cấp giấy chứng nhận đầu tư và 6 dự án nhà đầu tư đang làm hồ sơ đề nghị cấp giấy chứng nhận đầu tư. Tổng công suất cấp nước của các công trình là 203.536m3/ngày đêm, đáp ứng nhu cầu nước sinh hoạt cho hơn 1,17 triệu người trên địa bàn 171 xã, thị trấn; tổng mức đầu tư dự kiến 2.088,78 tỷ đồng; diện tích sử dụng đất xây dựng công trình đầu mối 21ha. Hầu hết các dự án có vốn đầu tư lớn, trong khi đó việc tiếp cận vốn vay của các ngân hàng và tổ chức tín dụng trên địa bàn tỉnh còn hạn chế. Ông Nguyễn Duy Thùy, Giám đốc Công ty TNHH Xây dựng Phú Đông Thành cho biết: Công ty đang thực hiện Dự án đầu tư xây dựng nhà máy xử lý nước mặt cấp nước sạch phục vụ sinh hoạt cho gần 62.000 nhân khẩu thuộc 10 xã An Ấp, An Quý, An Vũ, An Lễ, An Tràng, An Vinh, An Dục, Đồng Tiến, Đông Hải và Quỳnh Hội (huyện Quỳnh Phụ). Dự án có công suất thiết kế 10.500m3/ngày đêm, tổng mức đầu tư dự kiến 70 tỷ đồng. Sau gần 7 tháng triển khai, đến nay Dự án đã hoàn thành phần xây dựng nhà máy, đang lắp đặt hệ thống công nghệ trong nhà máy và lắp đường ống phân phối cho các xã An Ấp, An Vũ, An Lễ, An Vinh và An Dục với tổng giá trị xây dựng 35 tỷ đồng. Đến cuối năm 2014, Công ty phấn đấu cấp nước phục vụ sinh hoạt cho nhân dân 5 xã trên. Với tổng vốn đã đầu tư thực hiện, Công ty chỉ vay được 8 tỷ đồng từ ngân hàng, còn lại là vốn tự có. Chính vì vậy đã ảnh hưởng không nhỏ đến việc đẩy nhanh tiến độ thực hiện Dự án. Không chỉ gặp khó khăn trong việc tiếp cận các nguồn vốn ngân hàng, một số doanh nghiệp năng lực về tài chính chưa bảo đảm nhưng vẫn đăng ký thực hiện một số dự án đầu tư cùng một thời điểm hoặc dự án có quy mô đầu tư lớn.

Để khắc phục những khó khăn trên, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 19/2014/QĐ-UBND ngày 24/9/2014 trên cơ sở sửa đổi, bổ sung Quyết định số 12/2012/QĐ-UBND ngày 2/8/2012. Theo đó, các doanh nghiệp kinh doanh nước sạch sẽ được ngân sách tỉnh hỗ trợ 3 triệu đồng/m3/ngày đêm trên cơ sở công suất thiết kế của công trình đối với các dự án đầu tư xây dựng mới; 2 triệu đồng/m3/ngày đêm theo công suất thiết kế cấp nước nâng cấp, mở rộng của công trình đối với các dự án đầu tư nâng cấp, mở rộng công suất cấp nước và 1,5 triệu đồng/m3/ngày đêm theo công suất thiết kế mở rộng phạm vi cấp nước đối với các dự án đầu tư mở rộng phạm vi cấp nước. Việc hỗ trợ được thực hiện sau khi dự án hoàn thành đưa vào sử dụng hoặc theo tiến độ đầu tư. Bên cạnh đó, tỉnh còn hỗ trợ 50% lãi suất tiền vay ngân hàng cho nhà đầu tư trong 3 năm đầu kể từ ngày vay vốn.

Cùng với tỉnh, ngành Ngân hàng cũng đã có nhiều giải pháp tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp kinh doanh nước sạch: tổ chức các đoàn công tác xuống làm việc trực tiếp tại các dự án nước sạch như tổ chức cuộc họp giữa ngành Ngân hàng và các doanh nghiệp kinh doanh nước sạch để nắm bắt thông tin, khó khăn, vướng mắc, từ đó tìm giải pháp xử lý, tháo gỡ. Đến nay, các ngân hàng thương mại trên địa bàn tỉnh đã cho vay 7 doanh nghiệp thực hiện đầu tư các dự án nước sạch nông thôn với tổng dư nợ 18,53 tỷ đồng, trong đó cho vay ngắn hạn 13,04 tỷ đồng và cho vay trung hạn 5,49 tỷ đồng. Ngoài ra, Ngân hàng Chính sách xã hội Chi nhánh tỉnh cũng thực hiện chương trình cho vay nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn với tổng dư nợ 387,9 tỷ đồng. Bên cạnh các dự án đang thực hiện cho vay, các ngân hàng thương mại trên địa bàn tỉnh đang thẩm định 3 dự án đầu tư công trình cấp nước sạch nông thôn khác của Công ty Cổ phần Phát triển Thủy Long, Công ty Cổ phần Xây dựng và Vận tải Sông Hồng và Công ty TNHH Thương mại Đỗ Gia Bảo. Bà Phan Thị Tuyết Trinh, Phó Giám đốc Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh tỉnh cho biết: Sở dĩ các doanh nghiệp kinh doanh nước sạch khó tiếp cận nguồn vốn ngân hàng là do hầu hết các doanh nghiệp đều mới nên uy tín đối với ngân hàng chưa cao. Bên cạnh đó, một số doanh nghiệp còn thiếu các thủ tục; các dự án đầu tư nước sạch nông thôn có nguồn vốn đầu tư lớn, thời gian thu hồi vốn dài, trong khi đó các ngân hàng thương mại trên địa bàn tỉnh chỉ được phép cho vay từ 5 - 10 tỷ đồng. Cùng với ngành Ngân hàng, các sở, ngành khác cũng tập trung giải quyết các công việc nhằm đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án: cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, cấp giấy chứng nhận đầu tư…

Sự vào cuộc tích cực của các sở, ngành, địa phương là vậy song đến nay mới chỉ có Dự án đầu tư xây dựng nhà máy xử lý nước sinh hoạt cho trên 100.000 nhân khẩu thuộc 11 xã của huyện Quỳnh Phụ của Công ty TNHH Một thành viên Kinh doanh nước sạch Thanh Sơn vận hành chạy thử và cấp nước phục vụ 9.500 hộ dân của 4 xã Quỳnh Hồng, Quỳnh Giao, Quỳnh Hoa và Quỳnh Mỹ. Để đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án, thời gian tới, các sở, ngành cần sớm hoàn thiện thủ tục cho các nhà đầu tư. Đối với các doanh nghiệp kinh doanh nước sạch, bên cạnh việc sử dụng tài sản thế chấp là công trình nước sạch và hệ thống đường ống nước cần bổ sung thêm các tài sản khác của doanh nghiệp để được vay vốn ngân hàng ở mức cao nhất.

 Minh Hương