Theo Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Thái Thụy, diện tích úng, trũng của huyện được phân thành hai lưu vực: lưu vực Nam với khoảng 770ha gồm các xã Thái Thuần, Thái Hồng, Thái Thủy và vùng Bà Đa; lưu vực Bắc với trên 700ha, tập trung chủ yếu ở lưu vực sông Sinh thuộc các xã Thụy Chính, Thụy Ninh, Thụy Duyên, Thụy Dân, Thụy Phúc, Thụy An, Thụy Lương và Thụy Trình. Tổng diện tích úng, trũng gần 1.500ha, trong đó 850ha úng, trũng nặng. Ngoài ra, Thái Thụy còn nhiều khu dân cư nằm trong đê chính, hàng năm đê vẫn được tu sửa, nâng cấp song chưa đáp ứng yêu cầu công tác phòng, chống thiên tai. Toàn huyện có trên 1.000ha nuôi trồng thủy sản ngoài đê chính với 610 nhà, lều trông coi cùng trên 1.000 lao động. Đặc biệt, tại thị trấn Diêm Điền, từ khu 1 đến khu 5 nằm ngoài đê chính, thường xuyên bị ngập do nước biển dâng khi bão, áp thấp nhiệt đới đổ bộ vào đất liền trùng với triều cường.

Để chủ động phòng, chống úng, thời gian qua, huyện Thái Thụy đã xây dựng, tu bổ, nâng cấp hệ thống công trình phục vụ điều tiết tiêu và chống úng cho hai lưu vực úng, trũng. Các vùng úng, trũng lớn được địa phương chuyển đổi sang nuôi trồng thủy sản, tạo điều kiện cho việc tích trữ nước mưa, hạn chế ngập úng. Hệ thống cống dưới đê, các trạm bơm và một số sông trục cấp II do địa phương quản lý đã được điều chỉnh và bàn giao cho Công ty TNHH Một thành viên Khai thác công trình thủy lợi Bắc quản lý, vận hành, giúp cho việc tu bổ và vận hành được chủ động, phát huy hiệu quả. Hiện toàn huyện có trên 36.800m đường bờ bao vùng, ngoài ra các xã còn có khoảng 30.000m đường bờ bao nội vùng để chống úng cho từng khu vực cục bộ, tập trung ở các xã Thái Hồng, Thái Thủy, vùng đồng 80 và xã Thái Thuần. Huyện cũng tập trung đầu tư xây dựng các cống, đập phục vụ tiêu úng ở các khu vực úng, trũng như khu vực Thụy Chính, Thụy Ninh, khu vực Thụy An, Thụy Trình... Ngoài ra, trên địa bàn huyện còn có các cống tiêu độc lập cho từng khu vực riêng lẻ được đặt dưới hai tuyến đê thuộc sông Hóa và sông Trà Lý; có hai trạm bơm tiêu lớn là trạm bơm Thủy Nguyên (Thái Thủy) gồm 5 máy, công suất 1.800m³/giờ và trạm bơm Hệ (Thụy Ninh) gồm 22 máy, công suất 4.000m³/giờ. Ngoài ra, huyện cũng có một số trạm bơm nhỏ cùng tiêu kết hợp khi có úng cục bộ.

Vùng rừng ngập mặn ven biển huyện Thái Thụy góp phần chắn sóng bảo vệ đê trong mùa mưa bão.

Tuy nhiên, do địa hình phức tạp và bị ảnh hưởng trực tiếp của chế độ nhật triều, trong khi đó hệ thống công trình, hình thức tiêu chủ yếu bằng trọng lực nên việc tiêu úng phụ thuộc rất nhiều vào chế độ thủy triều và chỉ thực hiện tiêu hiệu quả khi mực nước triều thấp. Tại các cống Nghĩa Phong, cống Cháy, cống Mai Diêm..., thời gian qua, địa phương đã tổ chức cải tạo, nâng cấp song do các cống đều được xây dựng từ lâu nên đã xuống cấp nghiêm trọng. Cùng với đó, các bờ vùng chống úng của huyện còn thấp, nhỏ, chưa đáp ứng được khoanh vùng chống úng nên xảy ra tình trạng úng cục bộ; hệ thống sông trục, kênh mương lớn chưa được nạo vét, khơi thông dòng chảy hàng năm, tình trạng vi phạm, lấn chiếm xây dựng trái phép trong hành lang bảo vệ công trình còn diễn biến phức tạp đã làm cản trở dòng chảy, gây khó khăn cho việc tiêu thoát nước của hệ thống công trình.

Cống Trà Linh thuộc hệ thống thủy lợi Bắc Thái Bình.

Trước thực trạng trên, Ban Chỉ huy phòng, chống thiên tai huyện Thái Thụy có phương án triển khai xây dựng bản đồ cảnh báo khu vực có nguy cơ úng, phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên. Tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền, quán triệt phương châm chủ động phòng, chống úng. Thường xuyên cập nhật thông tin tình hình thời tiết, khí tượng thủy văn trong khu vực và trên địa bàn tỉnh, huyện. Đối với các địa phương, phải quán triệt phương châm “4 tại chỗ”, có kế hoạch kiểm tra thực địa trước mùa mưa lũ. Tập trung đẩy nhanh tiến độ xây dựng, sửa chữa, nâng cấp và gia cố các công trình phòng, chống ngập lụt. Tổ chức nạo vét, khơi thông dòng chảy, cống tiêu thoát nước trên địa bàn. Tiến hành kiểm tra hệ thống bờ bao, đê bao trên địa bàn huyện để kịp thời phát hiện các vị trí xung yếu, chủ động kiểm tra, rà soát, xác định bổ sung các khu vực xung yếu cần phải sơ tán, di dời dân. Huyện cũng chỉ đạo các ngành Nông nghiệp, Công Thương tập trung đôn đốc các nhà đầu tư xây dựng các công trình thủy lợi, tiêu thoát nước trọng điểm đẩy nhanh tiến độ thi công, thực hiện đúng các biện pháp thi công đã được phê duyệt. Các phòng, ban, đơn vị, các xã, thị trấn thực hiện chế độ bảo trì định kỳ các phương tiện, trang thiết bị hiện có để bảo đảm công tác vận hành, phục vụ ứng phó với tình trạng ngập úng được kịp thời, hiệu quả, hạn chế thấp nhất thiệt hại về người và tài sản do ngập úng gây ra.

Ngọc Mai - Thành Tâm