Có mặt tại bãi rác tập trung của xã Kim Trung dưới cái nắng gần 400C, mùi hôi thối bốc lên nồng nặc. Càng đi vào sâu tiếp cận bãi rác, mùi hôi, không khí càng đặc quánh, ngột ngạt. Một chiếc xe tải chở đầy rác chạy sâu vào bên trong bãi rác trở nên nhỏ bé giữa bãi rác khổng lồ. Ngay phía sau, nước rỉ rác đen ngòm, chỉ được ngăn cách với khu vực đất ruộng bằng bức tường bao đơn giản. 

Ông Hoàng Duy Phú, thôn Lập Bái cho biết: Rác giờ nhiều quá, xử lý không xuể mà công nghệ xử lý rác thải sinh hoạt ở đây chủ yếu là chôn lấp, vì thế không còn phù hợp trong thời điểm hiện tại vì lượng rác thải ngày càng nhiều. Ngày nắng thì mùi hôi thối bốc lên nồng nặc còn ngày mưa nước từ bãi rác chảy ra đường, xuống ruộng, ruồi, nhặng cứ thế theo gió vào nhà, ảnh hưởng đến cuộc sống và sản xuất của người dân. Chúng tôi đã kiến nghị nhiều lần nhưng đâu vẫn vào đấy. Giờ chỉ mong các cấp, các ngành hỗ trợ xây dựng lò đốt rác công nghệ cao, hiện đại để xử lý rác hiệu quả hơn.

Bãi rác tập trung xã Kim Trung được xây dựng từ năm 2014 với diện tích 1,5ha là nơi tập kết, xử lý rác thải sinh hoạt của 7 thôn trong xã với hàng chục tấn rác/ngày đêm. Mỗi tuần các thôn thay nhau thuê máy xúc để chôn lấp rồi san phẳng sau đó lấy đất trám lấp. Cứ như thế, sau gần 10 năm thực hiện biện pháp chôn lấp đến nay bãi rác cũng đã đầy, không còn diện tích đất trống để chôn và trám lấp nữa nên rác thải sinh hoạt của người dân tập kết tại đây ngày càng nhiều, gây ô nhiễm môi trường. 

Ông Nguyễn Văn Hanh, Phó Chủ tịch UBND xã Kim Trung cho biết: Chúng tôi đã thực hiện nhiều biện pháp để khắc phục tình trạng trên nhưng chỉ được một thời gian. Việc ô nhiễm môi trường đã ảnh hưởng đến sinh hoạt và sản xuất của bà con. Đề nghị các cấp, các ngành sớm xây dựng lò đốt rác tập trung đưa công nghệ cao, tiên tiến vào xử lý rác thải sinh hoạt thì mới có thể khắc phục và giảm thiểu ô nhiễm môi trường, giúp người dân yên tâm sinh sống, phát triển kinh tế.

Tại Hưng Hà đã có nhiều mô hình lò đốt rác thải trên địa bàn từng được xem là mô hình hay, hướng đi mới trong việc giải quyết những bất cập về xử lý rác thải cơ sở. Tuy nhiên, những lò đốt rác này chỉ tồn tại được một thời gian ngắn rồi rơi vào tình trạng dừng hoạt động. Điển hình như công trình lò đốt rác thải tại xã Văn Lang xây dựng năm 2017, có diện tích 11.000m², đầu tư các hạng mục như đường vào bãi rác, khu vực xử lý rác, nhà quản lý, nhà đặt lò đốt rác, bể xử lý rác thải, bể nước, hố chôn lấp rác thải tạm thời, cổng tường rào, rãnh thoát nước... với công suất xử lý 4 - 6 tấn rác/ngày, giải quyết rác thải sinh hoạt cho người dân của 6 thôn do Công ty TNHH Hồng Thái thực hiện. Tuy nhiên, từ năm 2021 lò đốt rác đã dừng hoạt động, rác thải sinh hoạt ở địa phương được chuyển sang hình thức chôn lấp. Theo ghi nhận của phóng viên, từ xa đã có thể nhìn thấy núi rác cao hàng chục mét, lại lộ thiên nên bốc mùi hôi thối, nồng nặc, gây bức xúc trong nhân dân; ngoài chất thải hữu cơ còn có những chất thải khó phân hủy như cao su, linh kiện điện tử, kim loại, sành sứ, túi nilon, chai lọ nhựa... 

Ngoài chất thải hữu cơ còn có những chất thải khó phân hủy như cao su, linh kiện điện tử, kim loại , sành sứ , túi nilon, chai lọ nhựa…

Ông Nguyễn Đình Hòa, cán bộ địa chính, nông nghiệp, xây dựng, môi trường xã Văn Lang cho biết: Hiện nay lò đốt rác của địa phương đã hư hỏng nghiêm trọng (ống khói gãy, hệ thống làm mát hỏng, vách lò han thủng, cháy băng truyền...) nhưng địa phương không có kinh phí nâng cấp, sửa chữa nên phải dừng hoạt động, ảnh hưởng rất lớn đến việc xử lý rác thải sinh hoạt tại địa phương dẫn đến tình trạng dồn ứ rác thải bên ngoài lò đốt, gây ô nhiễm môi trường.

Toàn huyện Hưng Hà hiện có 23/35 xã, thị trấn thực hiện xử lý rác thải bằng lò đốt rác; 11 xã xử lý rác thải theo hình thức chôn lấp. Tuy nhiên, đến nay toàn huyện chỉ còn 15 lò đốt rác đang hoạt động, 7 lò đốt rác chuyển sang hình thức chôn lấp (ở các xã Duyên Hải, Thái Hưng, Minh Hòa, Minh Khai, Thống Nhất, Tân Tiến và thị trấn Hưng Hà); các địa phương tổ chức thu gom rác 2 - 3 lần/tuần hoặc theo ngày chẵn lẻ với tổng khối lượng rác thải phát sinh khoảng 125 tấn/ngày, khối lượng thu gom, xử lý 119 tấn/ngày. Qua thời gian, lượng rác thải chưa được xử lý đang tồn đọng rất lớn, những bãi rác ngày càng phình to, trở thành “gánh nặng” với các địa phương.

Để giải bài toán khó trong xử lý rác thải sinh hoạt tại các địa phương hiện nay, cần sớm đưa công nghệ cao vào xử lý rác thải, đáp ứng yêu cầu rác thải phát sinh ngày càng tăng và góp phần giảm thiểu ô nhiễm môi trường từ rác thải sinh hoạt.

Thanh Thủy