Ngay sau kỳ họp HĐND tỉnh, ngày 13/12/2016, Chủ tịch UBND tỉnh đã ban hành Công điện số 17/CĐ-UBND về việc xử lý rác thải sinh hoạt, yêu cầu các huyện, thành phố và Thủ trưởng các sở, ngành liên quan khẩn trương có các biện pháp cụ thể để giải quyết dứt điểm tình trạng trên; chỉ đạo các địa phương huy động lực lượng để thu gom và xử lý rác thải sinh hoạt đúng nơi quy định, phù hợp với tình hình của địa phương. Thời gian hoàn thành trước ngày 31/12/2016. Sau thời gian trên, nếu địa phương nào còn để xảy ra tình trạng xả rác thải sinh hoạt không đúng nơi quy định, bị các ngành chức năng phát hiện, hoặc cử tri và nhân dân phản ánh thì người đứng đầu địa phương đó phải chịu trách nhiệm trước Ủy ban nhân dân tỉnh.

Thực hiện Công điện số 17 của Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh, các huyện, thành phố đã chỉ đạo các địa phương, cơ quan, đơn vị… tiến hành thu gom rác thải không đúng nơi quy định. Đây là tín hiệu đáng mừng về việc cải thiện môi trường, xây dựng lại mỹ quan khu dân cư.

Tại hội nghị tổng kết phong trào “ Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” năm 2016, triển khai phương hướng nhiệm vụ năm 2017 của Ban Chỉ đạo phong trào TDĐKXDĐSVH tỉnh, đồng chí Phó Chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng Ban Chỉ đạo đã nhấn mạnh vai trò của các gia đình liên quan đến rác thải.

Rác thải từ đâu mà ra? Đó là từ ngay các gia đình, các cơ quan, đơn vị….mà ra. Nếu các thành viên trong gia đình, trong các tổ chức này đều có ý thức trong việc bảo vệ môi trường, giữ gìn khu dân cư, cơ quan, đơn vị xanh - sạch - đẹp thì mỗi khi vứt rác thải đều tự giác bỏ vào nơi quy định.

Đến nay, ở các địa phương, cơ quan, đơn vị… đều ban hành quy ước văn hóa nơi công sở, hay quy ước, hương ước làng ( thôn), xã văn hóa theo các văn bản hướng dẫn của tỉnh, của BCĐPTTDĐKXDĐSVH các cấp. Hàng năm các địa phương đều tổ chức ký cam kết thực hiện nếp sống văn hóa; đăng ký danh hiệu “ Gia đình văn hóa”, làng (thôn) văn hóa, cơ quan, đơn vị văn hóa với các cấp, các ngành liên quan. Khi thực hiện hương ước, quy ước văn hóa thì các thành viên Ban chỉ đạo các cấp đều đôn đốc, nhắc nhở các tổ chức, cá nhân thực hiện. Mỗi địa phương, cơ quan, đơn vị... đều bố trí các thùng rác công cộng, tự tổ chức thu gom rác thải, hoặc ký hợp đồng thu gom rác thải với các cơ quan liên quan theo thời gian nhất định. Ở một số địa phương Hội Phụ nữ đã có sáng kiến động viên chị em thực hiện phân loại rác thải ngay từ gia đình để việc thiêu hủy rác thải được thuận tiện. Thế nhưng, đáng tiếc là thời gian qua có không ít người do nhận thức không đúng đã quăng, vứt rác thải tùy tiện. Tại một số nơi công cộng, nhất là ven các trục đường giao thông rác thải dồn ứ từng đống gây mất vệ sinh môi trường, ảnh hưởng đến môi trường không khí khi mùa hè đến; hoặc một số người đốt rác mà không tổ chức trông coi, dẫn đến một số vụ cháy liên quan đến lúa của người dân, phải đền bù. Rác thải chất đống còn gây ô nhiễm đến nguồn nước phục vụ sinh hoạt và sản xuất nông nghiệp. Có nơi vì lợi ích nhóm đi thu gom ốc bươu vàng về bán lấy tiền, có thu nhập cho gia đình mình, song đổ vỏ ốc thành từng đống gây xú uế cho cả khu vực, chính quyền địa phương vào cuộc cũng chưa giải quyết được, gây bức xúc cho người dân quanh khu vực. Có nơi vì lợi ích của một nhóm người mà khi sản xuất, kinh doanh vứt rác thải rắn làm ảnh hưởng đến cả cộng đồng dân cư. Có người tổ chức sản xuất kinh doanh ngay tại gia đình mình gây ô nhiễm cho các gia đình xung quanh...vv và vv. Tất cả những hành vi đó đều do con người tạo ra.

Vấn đề đặt ra ở đây là khi tổ chức bình xét danh hiệu gia đình văn hóa, thôn ( làng) văn hóa, khu dân cư văn hóa hàng năm các cơ sở đã nghiêm túc nhìn nhận, đánh giá tiêu chí này chưa. Tại sao tỷ lệ các gia đình văn hóa đạt khá cao, tăng theo hàng năm, thì khâu rác thải lại đang là vấn đề bức xúc cho xã hội, cộng đồng dân cư? Chỉ thị số 10-CT/TW ngày 15/12/2016 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với cuộc vận động “ Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh” đã nêu: qua tổng kết 20 năm tổ chức thực hiện cuộc vận động “ Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”, thì “…việc bình xét các danh hiệu thi đua ở cơ sở và khu dân cư chưa thực chất, còn hình thức”.

Trong Chương trình thực hiện Phong trào “ Toàn dân ĐKXĐSVH” giai đoạn 2011 - 2015, định hướng đến 2020 theo Quyết định số 1610/QĐ-TTg ngày 16/9/2011 của Chính phủ tiếp tục khẳng định các nội dung đã được triển khai trước đó ( có 5 nội dung, trong đó nội dung thứ 4 “xây dựng môi trường văn hóa sạch, đẹp, an toàn” đã đề cập xây dựng ý thức vệ sinh công cộng, ý thức chấp hành nội quy của địa phương về trật tự an toàn xã hội, bảo vệ môi trường sống, phòng, chống tệ nạn xã hội và bài trừ sản phẩm văn hóa độc hại), có bổ sung gắn với bối cảnh mới của các chiến lược phát triển đất nước về văn hóa, kinh tế, xã hội. Hướng tới việc xây dựng con người theo các tiêu chí đạo đức, lối sống trong bối cảnh phát triển của đất nước. Ban Chỉ đạo phong trào TDĐKXDĐSVH tỉnh đề nghị Ban chỉ đạo các cấp, các ngành cần nghiêm túc hơn trong việc thẩm định, đánh giá phong trào tại các địa phương, cơ quan, đơn vị theo Quyết định số 17/2012/QĐ-UBND và Quyết định số 06/2015/QĐ-UBND ngày 25/5/2015 của UBND tỉnh về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Quy định về thực hiện nếp sống văn hóa trên địa bàn tỉnh. Các địa phương cũng cần nhận thức rõ việc công nhận xã đạt chuẩn nông thôn mới - với việc công nhận “ xã đạt chuẩn văn hóa nông thôn mới”. Việc công nhận danh hiệu “ Gia đình văn hóa”, “ thôn văn hóa”, “ Tổ dân phố, khu phố văn hóa” không được xét duyệt theo cảm tính, để ảnh hưởng đến chất lượng và tính bền vững của các danh hiệu văn hóa.

Tại Công điện số 19/CĐ-UBND của Chủ tịch UBND tỉnh gửi Chủ tịch UBND các huyện, thành phố; thủ trưởng các sở, ngành, đơn vị thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh ngày 28/12/2016, có ghi: Theo báo cáo của Sở Tài nguyên và Môi trường, trong thời gian qua, các sở, ban, ngành, đơn vị có liên quan và các địa phương trong tỉnh đã tích cực triển khai thực hiện chỉ đạo của Ủy ban nhân dân tỉnh tại Công điện số 17/CĐ-UBND ngày 13/12/2016 về việc xử lý rác thải sinh hoạt và đã đạt được kết quả rất đáng khích lệ, tạo chuyển biến tích cực trong nhận thức và hành động của người dân trong việc tham gia giữ gìn vệ sinh môi trường xanh, sạch, đẹp tại mỗi khu dân cư.

Tuy nhiên, vẫn còn một số địa phương, đơn vị chưa thực sự chủ động, quyết liệt trong chỉ đạo tổ chức thực hiện, chưa xử lý dứt điểm việc xả rác thải sinh hoạt không đúng nơi quy định.

Trước tình hình trên, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh yêu cầu: Ủy ban nhân dân huyện, thành phố: “ Tiếp tục chỉ đạo các ngành chức năng của huyện, thành phố và UBND xã, phường, thị trấn thực hiện nghiêm chỉ đạo của Ủy ban nhân dân tỉnh tại Công điện số 17/CĐ-UBND ngày 13/12/2016, bảo đảm giải quyết dứt điểm và không được để tái diễn việc xả rác thải sinh hoạt không đúng nơi quy định, làm mất mỹ quan khu dân cư, ảnh hưởng đến sức khỏe, đời sống của người dân; đồng thời, tập trung xử lý rác đúng quy trình kỹ thuật và phù hợp với điều kiện thực tiễn của địa phương. Sau ngày 31/12/2016, Chủ tịch UBND huyện, thành phố báo cáo UBND tỉnh về việc xử lý kỷ luật người đứng đầu các địa phương thuộc thẩm quyền quản lý và Sở Tài nguyên và Môi trường báo cáo tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh xử lý kỷ luật đối với người đứng đầu các đơn vị, địa phương thuộc UBND tỉnh không chấp hành hoặc chấp hành không nghiêm Công điện số 17/CĐ-UBND của Ủy ban nhân dân tỉnh”.

Toàn tỉnh đang triển khai thực hiện Quyết định số 1412/QĐ-UBND ngày 26/6/2015 của UBND tỉnh ban hành Đề án nâng cao chất lượng, hiệu quả Phong trào TDĐKXDĐSVH trên địa bàn tỉnh Thái Bình giai đoạn 2015-2020; Kế hoạch số 51/KH-UBND ngày 18/8/2016 của UBND tỉnh về thực hiện Đề án, các cấp cần bám sát các mục tiêu của Đề án, bảo đảm thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ và giải pháp nêu tại Đề án.

Công tác xây dựng đời sống văn hóa luôn được Đảng và Bác Hồ quan tâm chỉ đạo. Năm 1947, trong công cuộc kháng chiến kiến quốc, Người đã viết tác phẩm “ Đời sống mới” rất sinh động, sâu sắc, nhằm động viên, kêu gọi các tầng lớp nhân dân thực hành đời sống mới với tinh thần rất rõ là: “ Làm thế nào cho đời sống của dân ta, vật chất được đầy đủ hơn, tinh thần được vui mạnh hơn. Đó là mục đích đời sống mới”. Quan điểm  xây dựng đời sống mới của Chủ tịch Hồ Chí Minh hết sức rõ ràng, cụ thể, thiết thực, có tính kế thừa, bảo tồn, phát huy những phong tục tập quán tốt đẹp mang tính truyền thống, loại trừ những hủ tục lạc hậu, không phù hợp: “ Đời sống mới không phải cái gì cũng bỏ hết, không phải cái gì mới cũng làm. Cái gì cũ mà không xấu, nhưng phiền phức thì phải sửa đổi cho hợp lý. Thí dụ: Đơm cúng, cưới hỏi quá xa xỉ ta phải giảm bớt đi. Cái gì cũ mà tốt thì phải phát triển thêm. Thí dụ: Ta phải tương thân, tương ái, tận trung với nước, tận hiếu với dân”, “ Cái gì mới mà hay, thì ta phải làm. Thí dụ: Ăn ở cho hợp vệ sinh, làm việc cho có ngăn nắp”. Người khẳng định: “ Nếu mọi người đều làm đúng đời sống mới, thì dân tộc nhất định sẽ phú cường”.

Chúng ta đang thực hiện Chỉ thị số 05 ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị ( khóa XII) “về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, gắn với thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 khóa XI và khóa XII, đây cũng là dịp để các cấp, các ngành, cơ quan, đơn vị… hoàn thiện các chuẩn mực giá trị văn hóa và con người Việt Nam, đề cao tinh thần yêu nước, tự hào dân tộc, lương tâm, trách nhiệm của mỗi người với bản thân mình, với gia đình, cộng đồng, xã hội và đất nước.

Vì môi trường văn hóa lành mạnh, mỗi người hãy nêu cao ý thức trách nhiệm, không vứt rác thải bừa bãi làm ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của cộng đồng.

Hợp Hưng