Theo số liệu thống kê dân số (tháng 6/2019), Thái Bình có trên 280.000 người cao tuổi (NCT), chiếm 15% dân số; 263.206 (94%) NCT tham gia hội NCT, sinh hoạt tại 286 hội cơ sở và 2.063 chi hội.

Tuổi thọ trung bình của người Thái Bình là 75 tuổi (cao hơn bình quân chung của cả nước); số người từ 100 tuổi trở lên là 1.080, trong đó có 439 người tròn 100 tuổi và 641 người trên 100 tuổi, người có tuổi thọ cao nhất là 110 tuổi.

Trong bối cảnh chung về tình trạng sức khỏe NCT; NCT tại Thái Bình mang gánh nặng bệnh tật kép còn chiếm tỷ lệ cao; thời gian sống khỏe mạnh còn thấp; trong khi hệ thống chăm sóc sức khỏe cho NCT từ tuyến tỉnh đến cơ sở chưa đáp ứng được nhu cầu chăm sóc sức khỏe ngày càng tăng của NCT. 90,6% NCT tại Thái Bình sống ở nông thôn và 9,4% sống ở thành thị; khoảng 60% NCT không có lương hưu hoặc trợ cấp xã hội, do đó đời sống của phần lớn NCT còn gặp rất nhiều khó khăn. Bệnh tật và nghèo đói là những yếu tố ảnh hưởng lớn tới sức khỏe NCT trên địa bàn tỉnh.

Xác định được thực trạng và những thách thức trong công tác chăm sóc sức khỏe NCT, trong nhiều năm qua, các cấp ủy đảng, chính quyền, các ngành, đoàn thể từ tỉnh đến cơ sở đã quan tâm chỉ đạo và tổ chức thực hiện các hoạt động chăm sóc NCT. Tỉnh ủy, UBND tỉnh đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo công tác chăm sóc NCT như: Quyết định số 355/QĐ-UBND, ngày 14/12/2012 về việc phê duyệt đề án “Tư vấn và chăm sóc người cao tuổi dựa vào cộng đồng giai đoạn 2011 - 2015” và Quyết định số 3574/QĐ-UBND, ngày 31/12/2017 về việc phê duyệt “Đề án chăm sóc sức khỏe người cao tuổi giai đoạn 2017 - 2025”; Kế hoạch số 64/KH-UBND, ngày 8/11/2013 về việc chăm sóc và phát huy vai trò người cao tuổi tỉnh Thái Bình. Đặc biệt, triển khai thực hiện Nghị quyết số 21-NQ/TW, ngày 25/10/2017 của Hội nghị lần thứ sáu, Ban Chấp hành Trung ương đảng khóa XII về công tác dân số trong tình hình mới; Nghị quyết số 137/NQ-CP, ngày 31/12/2017 của Chính phủ về ban hành chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 21-NQ/TW, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành Kế hoạch số 61-KH/TU, ngày 11/1/2018 về thực hiện Nghị quyết số 21; UBND tỉnh ban hành Kế hoạch số 78/KH-UBND, ngày 7/8/2019 về việc thực hiện Nghị quyết số 137 của Chính phủ và Kế hoạch số 61-KH/TU của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về công tác dân số trong tình hình mới. Theo đó, Thái Bình phấn đấu đến năm 2030: tuổi thọ bình quân đạt 76,5 tuổi, trong đó thời gian sống khỏe mạnh đạt tối thiểu 68 năm; 100% NCT có thẻ bảo hiểm y tế, được quản lý sức khỏe, được khám chữa bệnh, được chăm sóc tại gia đình, cộng đồng, cơ sở chăm sóc tập trung.

Ngành Y tế Thái Bình đã chủ trì, phối hợp với các ngành thành viên Ban Chỉ đạo công tác dân số - KHHGĐ tỉnh, các ngành, đoàn thể, đơn vị liên quan triển khai “Đề án chăm sóc sức khỏe người cao tuổi giai đoạn 2017 - 2025” với nhiều hoạt động chăm sóc NCT, đạt được kết quả quan trọng, góp phần nâng cao sức khỏe NCT trên địa bàn tỉnh. Hệ thống cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe NCT được các cơ sở y tế trong tỉnh quan tâm đầu tư về cơ sở vật chất, trang thiết bị và nguồn nhân lực, tạo điều kiện thuận lợi cho NCT tiếp cận các dịch vụ chăm sóc sức khỏe. Chi cục Dân số - KHHGĐ tỉnh được Sở Y tế giao đầu mối triển khai mô hình “Câu lạc bộ chăm sóc sức khỏe người cao tuổi” trên địa bàn tỉnh. Năm 2019 là năm thứ 9 triển khai mô hình, đến nay đã có 135/286 xã, phường, thị trấn (47,2%) thành lập câu lạc bộ “Chăm sóc sức khỏe người cao tuổi” với trên 20.000 hội viên tham gia sinh hoạt. 100% câu lạc bộ xây dựng quy chế hoạt động và duy trì hoạt động với nhiều hoạt động phong phú thu hút NCT tham gia như: giao lưu văn nghệ; giao lưu về rèn luyện thể chất, luyện tập tâm năng dưỡng sinh, thái cực quyền... Các câu lạc bộ cũng được truyền thông, nói chuyện chuyên đề về công tác dân số trong tình hình mới; thực trạng già hóa dân số và những nội dung về chăm sóc sức khỏe NCT; được cấp phát hàng vạn tờ rơi, tờ gấp, tài liệu phổ biến kiến thức về chăm sóc sức khỏe NCT. Hội viên câu lạc bộ tổ chức thăm hỏi, động viên nhau khi đau ốm, có việc hiếu, hỷ. Hàng năm, nhân các ngày truyền thống như: ngày Người cao tuổi Việt Nam 6/6, ngày Quốc tế người cao tuổi 1/10, các câu lạc bộ đều tổ chức hội nghị sơ kết, tổng kết hoạt động, biểu dương hội viên gương mẫu, có thành tích trong tuyên truyền, vận động thực hiện chính sách dân số - KHHGĐ. Một số câu lạc bộ được trang bị các thiết bị y tế phục hồi chức năng như cân sức khỏe, máy đo huyết áp, máy mát xa, đèn chiếu hồng ngoại...

Năm 2019, các trạm y tế xã trong tỉnh đã quản lý và tổ chức khám sức khỏe định kỳ cho NCT (từ 80 tuổi trở lên) đạt trên 91,7%; 40/135 câu lạc bộ tổ chức khám bệnh và cấp thuốc miễn phí cho 8.000 NCT. Sau 9 năm hoạt động, mô hình “Câu lạc bộ chăm sóc sức khỏe người cao tuổi” đã mang lại những hiệu quả thiết thực: đời sống tinh thần và thể chất của hội viên các câu lạc bộ được nâng lên; thu hút thêm nhiều hội viên tham gia; các câu lạc bộ duy trì tốt hoạt động; qua đó góp phần nâng cao sức khỏe cho trên 20.000 NCT tại địa phương. Hiệu quả hoạt động của các câu lạc bộ được cấp ủy, chính quyền địa phương đánh giá cao.

Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác chăm sóc sức khỏe NCT còn gặp không ít khó khăn, đó là: đời sống vật chất của phần lớn NCT tại Thái Bình còn gặp khó khăn; việc tiếp cận các dịch vụ chăm sóc sức khỏe của NCT còn chưa được thuận tiện; ở một số địa phương, lãnh đạo cấp ủy, chính quyền chưa thật sự quan tâm tới công tác chăm sóc sức khỏe NCT; các chính sách của Nhà nước còn chưa được thực hiện đầy đủ, kịp thời; ngân sách chi cho hoạt động chăm sóc sức khỏe NCT còn hạn chế... Vì vậy, những năm tới, Thái Bình sẽ tiếp tục duy trì và nâng cao chất lượng hoạt động của các câu lạc bộ “Chăm sóc sức khỏe người cao tuổi”; nhân rộng mô hình câu lạc bộ, phấn đấu 100% xã có câu lạc bộ “Chăm sóc sức khỏe người cao tuổi”; đồng thời, đổi mới phương thức hoạt động. Để đạt được mục tiêu trên, Chi cục Dân số - KHHGĐ tỉnh mong muốn tiếp tục nhận được sự quan tâm chỉ đạo của các cấp ủy đảng, chính quyền; sự phối hợp hoạt động của các ngành, đoàn thể và các đơn vị, góp phần hoàn thành mục tiêu của Nghị quyết số 21 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Nghị quyết số 137 của Chính phủ, Kế hoạch số 61 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy và Kế hoạch số 78 của UBND tỉnh.

BSCK2 Nguyễn Văn Phỏng
(Chi cục trưởng Chi cục Dân số - KHHGĐ tỉnh)