Các tế bào ở phổi là mục tiêu mà virus SARS-CoV-2 rất thích tấn công. Nhưng trước hết, để đi đến phổi, chúng cần vượt qua hàng rào bảo vệ của hệ hô hấp. Lớp dịch nhầy (mucus) và sự chuyển động của hệ thống lông mao (cilia) trên bề mặt các biểu mô lát mặt trong đường dẫn khí của hệ hô hấp có tác dụng bảo vệ, sẽ bám dính các hạt bụi, vi khuẩn, virus... và đẩy chúng ra khỏi hệ hô hấp. Hàng rào bảo vệ cơ thể của đường dẫn khí theo cơ chế nêu trên tuy mang tính cơ học nhưng đóng vai trò quan trọng. Các siêu vi muốn tấn công phổi, chúng phải tấn công, xâm nhiễm các tế bào lông mao này và tiêu diệt “đội quân cilia”. Chỉ cần bỏ hút thuốc lá một ngày, chức năng hệ thống lông mao (cilia) trong phổi của bạn đã hồi phục và chúng sẽ giúp bạn đẩy virus ra ngoài.

Nếu đã thực hành rửa tay thường xuyên, ở trong nhà và hạn chế đi lại, nhiều người sẽ còn tự hỏi: Liệu mình có thể làm gì thêm nữa để bảo vệ bản thân khỏi Covid-19? Theo bác sĩ Albert Rizzo, Giám đốc Y khoa của Hiệp hội Phổi Hoa Kỳ, còn một điều hết sức quan trọng mà một số người cần làm ngay, đó là bỏ thuốc lá và thuốc lá điện tử.

Trên thực tế, hút thuốc lá và thuốc lá điện tử có thể không làm bạn bị lây nhiễm Covid-19. Tuy nhiên, nó sẽ làm tăng nguy cơ khiến bạn rơi vào nhóm có triệu chứng nặng và nguy kịch khi nhiễm Covid-19. Chúng ta biết có những người nhiễm Covid-19 chỉ có triệu chứng nhẹ như cảm cúm. Nhưng có khoảng 20% số bệnh nhân sẽ tiến triển nặng đến mức viêm phổi, nguy kịch, thậm chí tử vong. Một nghiên cứu của các nhà khoa học Trung Quốc cho thấy, trong nhóm bệnh nhân nhiễm Covid-19 có tiền sử hút thuốc lá, tỷ lệ những ca bệnh có triệu chứng nghiêm trọng và cực kỳ nghiêm trọng dẫn đến tử vong cao hơn tới 14 lần so với những bệnh nhân không hút thuốc.

Những người hút thuốc lá đối mặt nguy cơ nào trong dịch Covid-19?

“Covid-19 là một bệnh phổi truyền nhiễm, nó tấn công mạnh mẽ vào phổi và thậm chí làm chết các tế bào và mô phổi.  Việc phòng tránh lây nhiễm Covid-19 ngay từ đầu là rất quan trọng. Nhưng có một điều cần thiết không kém, là chúng ta phải làm tất cả những gì có thể để giữ cho phổi khỏe mạnh, tránh những ảnh hưởng xấu nhất của bệnh (nếu không may nhiễm phải)” - bác sĩ Albert Rizzo giải thích.

Các nghiên cứu trước nay đã chứng minh, việc hít vào các chất kích thích như khói thuốc lá hoặc hơi thuốc lá điện tử ảnh hưởng đến khả năng hoạt động của lớp nhầy và các sợi lông vi mao. Nó cũng phá vỡ hệ thống miễn dịch, gây ra tình trạng viêm mạn tính trong phổi và đường thở của những người hút thuốc. Một khi đã bị viêm, đường hô hấp của bạn sẽ khó chống đỡ với các đợt tấn công của Covid-19 khiến phổi dễ bị tổn thương hơn và dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng. Các sợi lông vi mao cilia có thể bảo vệ phổi bạn khỏi vi khuẩn và virus bằng cách tống khứ chúng ra ngoài.

“Có lý do để nghĩ rằng bất kỳ điều kiện nào có khả năng ảnh hưởng đến phổi - bao gồm các tác động mạn tính hoặc cấp tính xuất phát từ hành vi hút thuốc, thuốc lá điện tử hoặc bất kể thành phần nào được hít vào phổi - cũng có thể đóng vai trò khiến ai đó dễ bị biến chứng hơn khi mắc bệnh Covid-19” - bác sĩ Albert Rizzo cho biết.

Một số nghiên cứu về Covid-19 gần đây cho thấy những người hút thuốc dễ mắc phải các triệu chứng nghiêm trọng hơn dẫn đến tử vong cao hơn 14 lần nếu họ nhiễm Covid-19. Trên Tạp chí Y học New England, một nhóm các nhà khoa học đã đưa ra bằng chứng cho thấy những người hút thuốc có nguy cơ mắc các triệu chứng nghiêm trọng từ Covid-19 cao gấp 2,4 lần so với những người không hút thuốc. Những gì chúng ta biết chắc chắn là hút thuốc lá và thuốc lá điện tử sẽ gây hại cho phổi, khiến mô phổi bị viêm, mỏng manh và dễ bị nhiễm trùng. Ngoài ra, sử dụng thuốc lá đã được chứng minh là gây hại cho hệ thống miễn dịch và các tế bào lót đường hô hấp có chứa những lông vi mao trên bề mặt của chúng. Các lớp lót này là một hàng phòng thủ quan trọng của chúng ta, giúp hệ hô hấp chống lại được những virus như Covid-19. Không có chúng, phổi dễ bị tổn thương hơn. Vì vậy, để phòng, chống Covid-19, tuyệt đối không hút thuốc lá.

Hoàng Thía
(Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh)