Chính sách BHXH ra đời từ sau năm 1945, dành cho cán bộ, công chức nhà nước. Hơn 70 năm qua, các chính sách BHXH từng bước được mở rộng và hoàn thiện. Từ chỗ chỉ dành cho cán bộ, công chức nhà nước, chính sách BHXH đã hướng đến người lao động (NLĐ) theo hai hình thức: BHXH bắt buộc đối với NLĐ có quan hệ lao động theo quy định và BHXH tự nguyện đối với NLĐ làm việc tự do, lao động là nông - lâm - ngư nghiệp, tiến tới thực hiện BHXH toàn dân. Chính sách BHYT liên tục được hoàn thiện theo hướng công bằng, hiệu quả, bảo đảm cho người dân được tiếp cận các dịch vụ y tế, hướng đến cải thiện chất lượng sức khỏe dân sinh. Với việc bổ sung thêm hình thức BHXH tự nguyện, bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) đã góp phần thực hiện ngày càng tốt hơn mục tiêu an sinh xã hội.

Tại Thái Bình, với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, việc tổ chức triển khai thực hiện chính sách, pháp luật về BHXH, BHYT đã thu được những kết quả quan trọng. Số lượng người tham gia BHXH, BHYT đã tăng dần qua từng năm. Nếu như năm 1995, toàn tỉnh có 35.361 người tham gia BHXH (bằng 2% số người trong độ tuổi lao động) thì đến hết năm 2019, toàn tỉnh có 209.934 người tham gia BHXH (đạt 19,08% số người trong độ tuổi lao động). Năm 1995 có 254.373 người tham gia BHYT (bằng 14,4% dân số); đến hết năm 2019 toàn tỉnh có tới 1.588.830 người tham gia BHYT (chiếm 87,08% dân số). Điều này khẳng định, mỗi năm đã có thêm hàng nghìn lao động và người dân được thụ hưởng các quyền lợi an sinh cơ bản nhất, tiến tới thực hiện thành công các mục tiêu BHXH, BHYT toàn dân theo tinh thần các nghị quyết của Đảng.

Đất nước bước vào thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa, hội nhập kinh tế quốc tế diễn ra mạnh mẽ, kéo theo sự chuyển đổi về cơ cấu lao động ngày càng đa dạng, từ đó đặt ra những yêu cầu mới cho ngành Bảo hiểm xã hội. Những chính sách kịp thời về BHXH, BHYT nhằm bảo đảm quyền lợi của người thụ hưởng... Công tác quản lý đối tượng và giải quyết các chế độ, chính sách được thực hiện đúng quy định. Năm 2019, Bảo hiểm xã hội tỉnh đã giải quyết cho 84.679 lượt người hưởng chế độ BHXH (tăng 8.640 lượt người so với cùng kỳ năm 2018). Phối hợp với Sở Lao động - Thương binh và Xã hội giải quyết 7.873 người hưởng trợ cấp thất nghiệp, 291 lượt người hưởng kinh phí hỗ trợ học nghề. Hiện nay, Bảo hiểm xã hội tỉnh đang quản lý và chi trả chế độ BHXH hàng tháng đối với trên 99.000 người. Cũng trong năm 2019, Bảo hiểm xã hội tỉnh đã giám định và chi trả cho trên 2,6 triệu lượt người khám chữa bệnh (KCB) nội, ngoại trú, tổng chi phí trên 1.500 tỷ đồng. Có những bệnh nhân chi phí KCB một đợt điều trị hàng trăm triệu đồng đều được quỹ BHYT chi trả đầy đủ.

Nhận thức vai trò quan trọng của công tác tuyên truyền, hàng năm, Bảo hiểm xã hội tỉnh tổ chức khoảng 40 hội nghị tư vấn, đối thoại chính sách BHXH, BHYT cho đội ngũ công nhân, NLĐ, người dân, giúp họ nắm bắt kịp thời những điểm mới của Luật Bảo hiểm xã hội, Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi, bổ sung. Nhờ đó, số lượng người tham gia BHXH, BHYT ngày càng tăng.

Bắt kịp xu thế trong thời kỳ cách mạng công nghiệp 4.0, toàn ngành Bảo hiểm xã hội không ngừng đổi mới phương pháp làm việc. Đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính theo phương án “5 tại chỗ” nâng cao quyền lợi cho người tham gia bảo hiểm, tăng cường cung cấp các dịch vụ công trực tuyến, nâng cấp phần mềm, bổ sung nhiều tính năng tiện tích cho doanh nghiệp và nhân dân. Đẩy mạnh hình thức chi trả lương hưu qua tài khoản ATM. Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong giao dịch điện tử không chỉ tạo thuận lợi, tiết kiệm thời gian, công sức cho các tổ chức và cá nhân mà còn chú trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cũng như tinh thần trách nhiệm phục vụ đối tượng và nhân dân, phấn đấu “xây dựng ngành Bảo hiểm xã hội hiện đại, chuyên nghiệp, hướng tới sự hài lòng của người dân và doanh nghiệp”.

Người dân khám chữa bệnh bằng thẻ bảo hiểm y tế tại Bệnh viện Phổi Thái Bình.

Đặc biệt, năm 2020, trước diễn biến phức tạp của dịch Covid-19, Bảo hiểm xã hội tỉnh đã linh hoạt hình thức chi trả lương hưu, phục vụ tốt nhất quyền lợi và bảo đảm an toàn cho người thụ hưởng. Ngoài chi trả qua tài khoản ATM, Bảo hiểm xã hội còn thực hiện chi trả gộp lương hưu, trợ cấp BHXH tháng 4 và tháng 5/2020 vào cùng một kỳ tại nhà người hưởng. Phối hợp với các ngành chức năng hướng dẫn đơn vị thực hiện các thủ tục hồ sơ đề nghị tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí, tử tuất để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp. Phối hợp với các cơ sở KCB bảo đảm quyền lợi cho người tham gia BHYT trong thời gian dịch bệnh và giải quyết, chi trả trợ cấp thất nghiệp kịp thời, chia sẻ khó khăn với NLĐ bị mất việc làm do ảnh hưởng của dịch. Phối hợp với các cơ quan truyền thông tuyên truyền, cảnh báo NLĐ cảnh giác với tình trạng mạo danh cơ quan bảo hiểm xã hội thu gom, mua bán sổ BHXH để trục lợi.

Với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, sự nỗ lực của ngành Bảo hiểm xã hội đã và đang tạo ra sự chuyển biến rõ nét trong nhận thức và hành động của các cấp ủy đảng, chính quyền, tổ chức, cá nhân về vai trò, trách nhiệm cũng như mục đích, ý nghĩa của việc tham gia BHXH, BHYT. Bảo hiểm xã hội đã và đang khẳng định vai trò là trụ cột chính trong hệ thống an sinh xã hội quốc gia, góp phần quan trọng trong việc thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội của địa phương.

Thu Hoài